هر کدام از انواع جرثقیل‌ها یک گروه متنوع از ماشین آلات بوده که برای بلند کردن اجسام سنگین و همچنین جابه جایی اجسام به صورت افقی به کار می‌رود. جرثقیل از بالابر و آسانسور، دستگاه آسانسور مسافری و سایر دستگاه‌های دیگر متمایز بوده و در درجه اول وظیفه جرثقیل بلند کردن اجسام به طور عمودی و به کمک نوار نقاله است. جرثقیل به طور مداوم برای بلند کردن و همین طور حمل مواد فله‌ای مانند غلات و یا زغال سنگ کاربرد دارد. جرثقیل کاربرد گسترده‌ای دارد، مثلا در موتورهای بخار، موتورهای احتراق داخلی و موتورهای الکتریکی ... از جمله کاربردهای آن است.در ادامه به معرفی جرثقیل سقفی می‌پردازیم. پس برای مطالعه موارد زیر همراه ما باشید:
- جرثقیل‌های سقفی
- خصوصیات جرثقیل‌های سقفی
- انواع ریل‌های جرثقیل‌های سقفی
- انواع جرثقیل سقفی
جرثقیل‌های سقفی
جرثقیل سقفی، سازه‌ای بوده که جهت جابجایی و حمل بار در محیط سرپوشیده استفاده می‌شود. در مکان‌های مسقف و بسیار بزرگ جابه جایی مواد سنگین از دغدغه‌های انسان‌ها بوده است. به مرور زمان با الهام گرفتن از جابه جایی اجسام در محیط‌های باز، جرثقیل‌های سقفی طراحی و تولید شدند. جرثقیل‌های سقفی شامل اجزایی از تیرآهن، یک عدد قلاب و یک عدد کابل برای حمل بوده که به تیرآهن وصل می‌شود. از این قلاب برای بلند کردن اجسام استفاده شده و برای محیط‌های سرپوشیده مانند سالن‌ها و کارخانه‌ها … کاربرد دارد.
بازار آنلاین خرید و فروش محصولات فولادی
خصوصیات جرثقیل‌های سقفی
- برای نگه داری جرثقیل سقفی هزینه کمی نیاز می‌باشد.
- جرثقیل سقفی می‌تواند به تمام نقاط به طور مستقل دسترسی پیدا کند.
- هزینه‌ای که برای تعمیر جرثقیل سقفی باید پرداخت شود کم است.
- جرثقیل سقفی باعث صرفه جویی در انرژی خواهد شد.
- بهترین گزینه برای جابه جایی قطعات که دارای وزن سنگین می‌باشند، جرثقیل سقفی خواهد بود.
- برای استفاده از جرثقیل سقفی نیازی به مهارت خاصی نبوده و خیلی راحت انجام می‌شود.
انواع ریل‌های جرثقیل سقفی
در جرثقیل قطعه‌ای به نام پل وجود دارد که از تمام قطعات دیگر که در جرثقیل تعبیه شده، مهم تر است. در جرثقیل سیستم قرقره‌ای از یک واگن برقی در طول تیرهای افقی حرکت می‌کند. با استفاده از پل در جرثقیل می‌توان یک منطقه بزرگ را تحت پوشش قرار داد. در جرثقیل، پل بر روی ریل که بالاتر از سطح زمین یا کف نصب شده حرکت خواهد کرد تا باعث هیچ انسدادی در آن فضا نشود.
1- جرثقیل سقفی تک پل
این نوع جرثقیل از قابلیت و کارایی بالایی برخوردار است زیرا می‌تواند در دو جهت طولی و عرضی، حمل و جابجایی بار داشته باشد و این سبب شده که از قابلیت بالایی در مکان‌هایی مثل سالن‌ها برای جابجایی بار برخوردار باشند. این نوع جرثقیل با پوشش دادن کل محوطه از کارایی بالای برخوردار است. لازم به ذکر است که جرثقیل سقفی تک پل در دو حالت رونشین و آویز موجود می‌باشند که در نوع رونشین بر روی ریل نصب شده و این قابلیت را دارد که بر روی ریل حرکت کند و در نوع آویز، جرثقیل در زیر ریل تیری آویزان بوده و حرکت می‌کند.
مزیت‌های جرثقیل تک پل سقفی
1- سازه جرثقیل وزن کمی دارد.
2- نسبت به جرثقیل‌های دو پل سقفی قیمت پایین تری دارد.
3- در هنگام استفاده از جرثقیل تک پل سقفی محدودیت‌هایی که برای نوع دوپل آن وجود دارد، را نخواهید داشت.
4- عدم وجود محدودیت در ظرفیت حمل بار جرثقیل سقفی.
5- عدم محدودیت در عرض جرثقیل‌ها حتی در مواقعی که ظرفیت آن با جرثقیل سقفی دوپل برابر است.
6- قابلیت نصب راهروی تعمیراتی.
7- قابلیت دسترسی به وینچ بالابر در مواقعی که نیاز به تعمیرات است.
8- عدم محدودیت در نصب تجهیزاتی مانند مگنت، چنگک، کابین و غیره.
2- جرثقیل سقفی دوپل
بهره برداری از این نوع جرثقیل بیشتر است، زیرا از سرعت و قدرت بیشتری برخوردار بوده و توانایی بیشتری در برابر فشار بار را دارد. از نقطه قوت‌های جرثقیل سقفی دوپل سازگاری با هر نوع محیطی بوده و ایمنی بیشتری در این نوع جرثقیل مشاهده می‌شود. علاوه بر این، این نوع جرثقیل‌ها از طراحی‌های مختلفی برخوردار هستند.
مزایای جرثقیل سقفی دوپل
این جرثقیل نسبت به کارایی که دارد، دارای مزیت‌هایی است که کاربرد آن را در صنایع رایج‌تر از انواع دیگر کرده است. از جمله مزیت‌هایی که جرثقیل سقفی جفت پل نسبت به نوع تک پل دارد عبارتند از:
1-نسبت به جرثقیل‌های تک پل سقفی ارتفاع قلاب مفید بیشتر می‌باشد.
2- قابل تطبیق با نیاز صنایعی از قبیل ریخته گری، صنایع فولاد، نیروگاه‌ها و صنایع سنگین ماشین سازی
3- قابلیت جابجایی اجسام با ظرفیت‌های بالاتر
4- قابل استفاده برای جابجایی قطعاتی که حساس هستند و نیاز به ضریب اطمینان بالاتری دارند.
5- قابل استفاده در صنایعی که دقت و سرعت حرکتی بالایی نیاز است.
6- توانایی جابجایی اجسام در سالن هایی با عرض بالا.
7- دارای حرکت عرضی برای تعمیرات و نگهداری و همچنین دسترسی آسان تر به وینچ بالابر و کالسکه.
8- قابلیت نصب آسان‌تر و سریع‌تر راهرو، کابین، چنگک، مگنت و سایر تجهیزات جانبی.
9- قابلیت نصب در سازه‌هایی که ارتفاع زیادی دارند.
10- قابلیت دسترسی به سرعت‌های حرکتی بالاتر.
3- سقفی آویز
این نوع جرثقیل در مواردی که قادر به نصب ستون‌ها و تیرهای حمال نباشیم، در محوطه سالن‌ها کاربرد دارد. در جرثقیل سقفی آویز، این قابلیت وجود دارد که بالابر را در هر مسیری جابجا کند. این نوع جرثقیل بیشتر در صنعت منو ریل کاربرد دارد. دو نوع جرثقیل آویز با نامو‌های آویز مستقیم و منحنی وجود دارد.
ظرفیت این جرثقیل 5 الی 10 تن و دهانه آن 4 الی 10 متر می‌باشد. ارتفاع بالابری 4 متر الی 16 متر و نوع بالابر، برقی بکسلی یا برقی زنجیری است.
نوع سرعت حرکت‌ها، دو سرعت و تک سرعت و نوع متریال سازه فلزی ورق ST37 می‌باشد.
4- مونوریل
سیستم مونوریل قابلیت حرکت افقی و عمودی را دارد. بسته به سفارش مشتری می‌توان از سبدهای تک نفری و یا دو نفری استفاده کرد. کنترل کلیه حرکت‌ها از داخل سبد امکان پذیر بوده و در داخل پلت فرم از چندین سنسور استفاده شده است که از خطاهای اپراتور جلوگیری می‌کند. ریل آلومینیومی توسط نگهدارنده‌های مخصوص روی ساختمان مونتاژ می‌شود. فاصله این نگهدارنده‌ها نسبت به هم می‌تواند ما بین 2 الی 3.5 متر تغییر کند.
انواع جرثقیل سقفی
جرثقیل سقفی با توجه به کاربردهایی که در صنعت دارد دارای انواع مختلف است.
1- جرثقیل دروازه‌ای
این نوع جرثقیل که بیشتر در فضاهای باز نصب می‌شوند. در مکان‌هایی مثل کارخانه‌های سنگ بری مورد استفاده قرار می‌گیرند. اجزای تشکیل دهنده جرثقیل دروازه‌ای از یک تیرک افقی مشبک و یا غیر مشبک و همچنین پایه‌های 4 یا 2 پایه و دستگاه‌های جانبی همچون قرقره و کابل ... تشکیل می‌شوند.
جهات حرکت در جرثقیل‌ها طولی و عرضی و عمودی است. این جرثقیل‌ها به دو نوع تک پل و دو پل دسته بندی می‌شوند. مقدار تناژ جابجایی مواد در این جرثقیل تا 30 تن ظرفیت بوده و با دهانه‌هایی تا 70 متر طول ساخته می‌شوند.
2- جرثقیل نیم دروازه‌ای
نوع دیگری از جرثقیل‌های سقفی بوده که از نظر عملکردی مشابه جرثقیل دروازه‌ای هستند با این تفاوت که شعاع کاری در این سازه بیشتر است. همچنین توانایی و قدرت حمل در جرثقیل نیم دروازه‌ای به تبع کمتر خواهد بود. از قابلیت‌های شاخص جرثقیل نیم دروازه‌ای می‌توان به زاویه گردش تیرک اشاره کرد که با زاویه 180 درجه و در برخی نمونه‌ها تا 360 درجه بوده و قرقره در این سازه هم بصورت برقی و هم بصورت دستی کار می‌کند و تیره‌های طره در آن تا 10 متر طول نیز طراحی شده‌اند.
3- جرثقیل دروازه‌ایی بازویی
این نوع جرثقیل بیشتر در محیط‌های سالن‌ها، انبارها و خطوط ساخت ماشین آلات کاربرد دارد. از جمله قابلیت‌های آن‌ها می‌توان به چرخش تا 180 درجه به صورت دستی اشاره کرد. همچنین طول بازویی آن‌ها معمولا 6 متر می‌باشد. جرثقیل دروازه‌ای بازویی، ظرفیتی تا 5 تن را دارد. برای اماکنی که از نظر اجرای فونداسیون مشکلی نداشته باشند، می‌توان تا تناژ 10 تن را نیز طراحی کرد.
4- جرثقیل دیواری
جرثقیل دیواری نوع دیگر جرثقیل سقفی بسیار پرکاربرد در اماکن بسته مانند مونتاژ ماشین آلات ... است. ظرفیت آن تا 5 تن می‌باشد. این جرثقیل قابلیت نصب بالابرهای زنجیری و سیم بکسلی را دارد. طول بازوی آن 10 متر است و سرعت حرکت در آن‌ها نیز متفاوت می‌باشد. شش حرکت برقی دارد و برای تمامی ارتفاع‌ها قابل نصب هستند.
با هم چگونگی عملکرد جرثقیل سقفی را مشاهده کنیم:
منبع: گروه تأمین محتوای فولاد24