در گذشته برای رسیدن به کیفیت مطلوب سطح قطعات تولید شده، پلیسه گیری از لبه‌های زائد و پرداخت سطوح مطرح شد و کم کم با تلاش صنعتگران توسعه یافت. در این راستا روش‌های متعددی جهت انجام فرآیند پلیسه گیری و پرداخت کاری به وجود آمد. در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم که پلیسه گیری به چه فرآیندی گفته می‌شود.
پلیسه به برجستگی‌های کوچک، تیز و ناخوشایندی که بر روی یک قطعه پس از فرآیند ساخت باقی می‌ماند، گفته می‌شود. برای پلیسه گیری روش‌های متعددی وجود دارد که بستگی به جنس، ابعاد و شکل ظاهری قطعه دارد. تمیزکاری فلزات به دو روش اصلی مکانیکی و شیمیایی انجام می‌شود. از روش‌های مکانیکی تمیزکاری فلزات میتوان به پلیسه گیری، امواج ماورای صوت، سمباده زنی و پولیش مکانیکی، رسوب زدایی مکانیکی، پاکسازی توسط اشعه لیزر و پاشش زدایی اشاره کرد.
از جمله تمیزکاری فلزات به روش شیمیایی، الکتروپولیش، تمیزکاری به کمک حرارت، تمیزکاری غوطه وری و تمیزکاری با حلال‌ها می‌باشند. با ما همراه باشید تا در این مقاله به بررسی موارد زیر بپردازیم:
- پلیسه گیری
- انواع روش‌های پلیسه گیری
پلیسه گیری
روی سطح قطعات صنعتی پس از تغییر شکل، گوشه‌های نوک تیز و پلیسه‌هایی بوجود می‌آید که بسیار تیز است و باعث ایجاد تمرکز تنش و افزایش نرخ خوردگی می‌شود. از این رو، این ناهمواری‌های سطحی را باید به روشی از روی سطح زدود. امروزه با استفاده از دستگاه‌های برش و ماشین کاری با دقت بسیار بالا، میتوان این مرحله را تا حدودی حذف کرد.
اهمیت استفاده از پلیسه گیری
در برخی موارد دستگاه های پلیسه گیری مورد استفاده قرار نمی‌گیرند اما شما نباید به این دستگاه ها تنها به چشم یک ابزار زیبا سازی نگاه کنید. گاهی در صورت عدم پلیسه گیری مشکلات بسیاری برای اجزای سیستم هایی که قطعات از آن استفاده می‌کنند ایجاد خواهد شد. درواقع به دستگاه آسیب وارد می‌شود. در برخی موارد از دستگاه و تاسیسات حساس اگر پلیسه گیری انجام نشود داخل لوله ها باعث می‌شود تا آسیب های جدی در دستگاه های بزرگ صنعتی ایجاد شود. یا باعث ایجاد خراش بر روی سطوحی که دقت و ظرافت بالا تولید می‌شوند و ایجاد خواهد شد. به همین خاطر پلیسه گیری نقش حیاتی در دوام و عملکرد صحیح دستگاه های مختلف دارد.
انواع روش‌های پلیسه گیری
پلیسه گیری به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که در این مقاله به اختصار به تعریف هریک از آن ها پرداختیم.
صیقل مغناطیسی
روش پرسرعتی از پرداخت فلزات محسوب می‌شود. با این روش میتوان همه سطوح حتی سطوح منحنی قطعات پیچیده را نیز پلیسه گیری نمود. با استفاده از نیروی مغناطیسی، قطعه‌هایی مثل طلا، پلاتین، تیتانیوم و نیکل را که خاصیت مغناطیسی ندارند و یا حتی پلاستیک‌های سخت را پلیسه گیری کرد. این روش باعث کم ترین تغییر در شکل هندسی قطعه می‌شود.
روش پرداخت با ذرات ساینده
در این روش یک سیستم هیدرولیک با دو سیلندر و دو پیستون وجود دارد، که فضایی بین دو سیلندر برای جاگیری قطعه کار ایجاد شده است. معمولاً از این روش برای پرداخت کاری سوراخ‌های داخلی قطعات و … استفاده می‌شود. وقتی سوراخ داخلی قطعه بین دو سیلندر قرار گرفت، یکی از سیلندرها که حاوی یک سیال (روغن) است و ذرات ساینده درون آن قرار دارند، از طریق فشار پیستون روغن و ذرات ساینده از سوراخ داخلی قطعه عبور کرده و وارد سیلندر دوم می‌شوند. حال این عمل توسط سیلندر دوم صورت می‌گیرد و بارها تکرار می‌شود، با عبور روغن حاوی ذرات ساینده از داخل سوراخ کار پرداخت کاری از جداره داخلی انجام می‌پذیرد.
روش ارتعاشی
در این شیوه از برخورد مکانیکی استفاده می‌شود. قطعات ماشین کاری را با یک سری ساچمه از جنس فولاد سختکاری شده، درون یک مخزن می‌ریزند و مخزن را تحت ارتعاش قرار می‌دهند. بین ساچمه و قطعات، برخورد مکانیکی به وجود آمده و باعث می‌شود لبه‌های زائد از بین برود. این روش در پلیسه گیری قطعات بزرگ و همچنین پرداخت کاری فلزاتی استفاده می‌شود که با مایعات اکسید شده و واکنش نشان می‌دهند.
پرداخت چرخشی
برای این کار یک لوله درون یه نظام دستگاه فرز افقی قرار می‌گیرد. یک فیکس چر از جنس تفلون که درون آن چهار آهن ربا قرار دارد، دور لوله فولادی پیچیده می‌شود. مقداری پودر ذرات ساینده مغناطیسی درون لوله فولادی ریخته می‌شود. فضای مغناطیسی ایجاد شده از پراکنده شدن پودر جلوگیری کرده و باعث حرکت آن درون لوله می‌شود. از برخورد مکانیکی بین آن‌ها، پرداختکاری صورت می‌گیرد.
روش الکتروشیمیایی
این روش مخصوص سطوح پیچیده و منحنی‌های بی قاعده است. این سیستم دارای یک قطعه کار و ابزار می‌باشد. باید سر ابزار دقیقاً مطابق با سر قطعه کار باشد. ابزار به قطب منفی و قطعه به قطب مثبت محیط الکتریکی متصل و سیال الکترولیت از بین آن ها عبور می‌کند. الکترولیت با برقراری جریان الکتریکی و دور کردن ذرات جداشده از قطعه، باعث صیقل آن می‌شود.
در گذشته برای پرداخت کاری انگشترها و دیگر جواهرات ساخته شده، از ابزارهای دستی مانند سوهان‌ها و سنباده‌ها استفاده می‌شد. روش پرداخت کاری دستی دارای مشکلاتی بود. از جمله این مشکلات نیاز به کارگر ماهر جهت پرداخت کاری بود که این امر هزینه را بالا می‌برد. این کار نه از نظر زمانی و نه از نظر اقتصادی به صرفه نبود. از دیگر مشکلات اساسی روش پرداخت کاری دستی، پراکنده شدن مقداری از پودر پرداخت کاری شده بود. امروزه استفاده از روش‌های جدید باعث شده تا بسیاری از مشکلات بشر حل شود.
ویدئوی جالب پلیسه گیری را مشاهده کنید.
گروه تأمین محتوای فولاد24