تجهیزات حفاظت فردی قسمت 2

حفاظت فردی تنفسی و ماسک‌ها

به‌طورکلی در کارگاه‌هایی که گردوغبار یا گازهای زیان‌آور و سمی تولید می‌شود، درصورتی‌که امکان تهویه مناسب در کارگاه وجود نداشته باشد، می‌بایست برای کارگران جهت جلوگیری از ورود گازهاي زیان‌آور و یا گردوغبار به داخل محدوده تنفسی آن‌ها ماسک‌های حفاظتی مناسب تهیه و در اختیارشان قرار گیرد:

ماسک‌های فیلتر‌دار ضد گاز

در محیط‌های کار که گازهای سمی تولید می‌شوند مانند گاز کلر ، دی‌اکسید کربن ، بخارات اسید سولفوریک و غیره، باید از ماسک‌های فیلتر‌دار ضد گاز که دارای فیلترهای جاذب و یا خنثی‌کننده هستند استفاده نمود و هنگام استفاده به زمان اعتبار و ظرفیت و نوع جاذب فیلتر آن توجه و دقت نمود و از صحت و دقت آن با توجه به نوع و غلظت گازها و مواد آلاینده اطمینان حاصل نمود. مدت استعمال هر فیلتر محدود بوده و پس‌ازآنکه قابلیت خنثی کردن گاز مورد نظر را از دست داد باید بلافاصله تعویض شود.

لازم به تذکر است که استفاده از ماسک‌های فیلتر دار تصفیه‌کننده در محل‌های کوچک که تهویه کامل نیست و میزان اکسیژن آن کم است یا ممکن است حاوی گازهای ناشناخته و با غلظت زیاد باشند، مثل چاه‌های فاضلاب و مخازن مواد شیمیایی ممنوع است و در این مکان‌ها بایستی از ماسک‌های هوا رسان که همراه کپسول و یا پمپ هوا رسان هستند استفاده نمود.

ماسک‌های هوا‌رسان، مجهز به کپسول هوا

با توجه به اینکه در محل‌هایی که اکسیژن کافی وجود ندارد، استفاده از ماسک‌های فیلتر دار تصفیه‌کننده بی‌فایده خواهد بود. معمولاً برای نجات کارگران گرفتار شده در معادن یا حریق‌زدگان در دود و آتش یا کارگرانی که در چاه‌ها دچار گازگرفتگی می‌شوند و نجات مصدومین توسط گروه‌های نجات، از کپسول‌های هوای قابل‌حمل استفاده می‌نمایند.

در بعضی موارد می‌توان به‌جای ماسک تنفسی مجهز به کپسول اکسیژن از ماسک تنفسی که دارای یک لوله پلاستیکی بلند تا حدود 15 الی 20 متر است و توسط پمپ با هوای آزاد تماس دارد، استفاده نمود. استفاده از این نوع ماسک معمولاً توسط کارگران تخلیه فاضلاب‌ها یا کارگران نقاش و غیره صورت می‌گیرد.

حفاظت سر کلاه ایمنی مناسب

کارگرانی که هنگام انجام کار در معرض سقوط یا برخورد و پرتاب اشیاء روی سرشان هستند می‌بایست از کلاه حفاظتی استفاده کنند. مانند کارگران ساختمانی ، کارگران معدنی ، باراندازها ، مقنی‌ها.

مشخصات کلاه حفاظتی: وزن کلاه به‌طور کامل نباید از 400 گرم تجاوز نماید، کلاه ایمنی باید از مواد غیرقابل‌احتراق ساخته‌شده باشد، در محل‌هایی که خطر برق‌گرفتگی وجود دارد جنس کلاه باید عایق برق باشد، دورتادور کلاه لبه داشته باشد تا سر و گردن و صورت و پشت گردن کارگر را محافظت نماید. ضمناً کلاه یک وسیله شخصی بوده و استفاده از آن توسط دیگری می‌بایست با ضدعفونی نمودن داخل کلاه و در صورت لزوم تعویض چرم و نوارهای داخل آن انجام شود.

حفاظت از گوش

یکی دیگر از تجهیزات حفاظت فردی مورد استفاده در صنایع مختلف، ابزار های حفاظت از گوش هستند که در مشاغلی که افراد با سر و صدای بالاتر از حد مجاز مواجهه دارند، می‌بایست جهت حفاظت از سیستم شنوایی و جلوگیری از افت شنوایی های ایمنی استفاده شود. 

گوشی های ایمنی دو دسته اند:

• ایرماف ( رو گوشی )
• ایرپلاگ ( تو گوشی ) 

گوشی های ایرپلاگ نسبت به ایرماف سبک تر و ارزان تر است، اما با توجه به امکان ورود آلودگی های محیطی به داخل گوش فرد، میزان حساسیت و خارش گوش در افرادی که از این نوع گوشی استفاده می‌کنند زیاد است. 

حفاظت از چشم 

حفاظت از چشم یکی از بخش های مهم در حفاظت فردی است که می‌بایست در برابر خطراتی همچون گرد و غبار و ذرات، گاز های خورنده، بخارات و سیالات و... انجام گیرد. 

تجهیزات حفاظت برای صورت

حفاظ های صورت، حفاظ هایی می‌باشند که به طور کامل سطح صورت را می‌پوشانند. صورت را از گرد و غبار و پاشیدن مایعات خطرناک محافظت می‌نمایند. 

حفاظت پاها کفش حفاظتی مناسب

زمانی که خطر لغزش یا صدمه‌دیدگی پاها وجود دارد و در مورد کارگرانی که موقع کار پاهایشان با مواد اسیدی و قلیائی تماس دارند، در رطوبت کار می‌کنند، در معرض سقوط اجسام سنگین قرار دارند، خطر برق‌گرفتگی آن‌ها را تهدید می‌کند و ... باید از کفش حفاظتی متناسب با نوع کار استفاده نمایند. کارگرانی که با مواد خورنده سروکار دارند از کفش لاستیکی بدون بند باید استفاده کرده و این کفش‌ها می‌بایست کاملاً پا و قوزك پا را بپوشانند. کفش کارگرانی که در آب و رطوبت کار می‌کنند باید از نوع لاستیکی با ساق‌های بلند تا زانو باشد.

کفش کسانی که در معرض سقوط اجسام سنگین می‌باشند باید دارای پنجه فولادی باشد و کفش کارگرانی که در معرض خطرات برق‌گرفتگی قرار دارند باید داراي تخت لاستیکی باشد و بالاخره در محل‌هایی که در اثر ایجاد جرقه امکان خطر انفجار و آتش‌سوزی وجود دارد، به‌هیچ‌عنوان نباید از کفش میخ دار استفاده شود .

حفاظت دست‌ها (دستکش‌های حفاظتی، دستکش چرمی و لاستیکی)

براي حفاظت دست‌ها آن‌ها در مقابل خطراتی مثل سوختگی در اثر گرما، ساییدگی، بریدگی و خراشیدگی باید از دستکش‌های حفاظتی مناسب استفاده نمود، به‌طوری‌که ضمن حفاظت از دست‌ها هیچ‌گونه ناراحتی نیز براي حرکت انگشتان ایجاد نکرده و باعث حساسیت پوست دست نیز نشوند. کارگرانی که با دستگاه‌هایی مثل مته یا تراش و غیره که قسمت‌های گردان دارند و احتمال برخورد دستان کارگر با آن‌ها وجود دارد و دقت عمل کارگر نیز به همراه استفاده از دستکش کم می‌شود نباید از دستکش استفاده کنند . انواع دستکش‌هایی که کارگران باید از آن‌ها با توجه به شغلی که دارند استفاده کنند عبارت‌اند از :

1. دستکش‌های چرمی براي کار جوشکاري و کار با فلزات
2. دستکش پنبه‌ای براي کارهاي حمل‌ونقل
3. دستکش‌های لاستیکی یا جنس مخصوص مشابه عایق الکتریسیته براي برق‌کاران

دستکش‌های لاستیکی یا پلاستیکی برای جابه‌جا کردن ظروف اسید و مواد سمی و تحریک‌کننده و عفونی سروکار دارند باید دارای شرایط زیر باشند :

• ساق آن‌ها به‌قدری بلند باشد که بازوها را بپوشاند .
• کلیه قسمت‌های آن داراي مقاومت کافی در مقابل مواد سمی و تحریک‌کننده باشد .
• فاقد سوراخ یا پارگی باشد .

وسایل حفاظت الکتریکی

دستکش عایق، کفش و کلاه عایق، در کارگاه‌ها و هنگام کار، زمانی که خطر برق‌گرفتگی در کار با وسایل برقی وجود دارد و کار همراه با وجود برق در سیستم غیرقابل‌اجتناب است توصیه می‌گردد.

کمربند ایمنی، طناب نجات، هارنس

کارگران ساختمانی، مقنی‌ها ،کارگران برق و مخابرات برروی تیرهای خطوط هوایی و مکان‌هایی که امکان سقوط وجود دارد به‌منظور جلوگیري از سقوط باید مجهز به کمربند ایمنی و طناب نجات باشند .

نحوه استفاده از کمربند ایمنی بدین ترتیب است که یک سر طناب نجات را به حلقه کمربند قلاب نموده و سر دیگر آن را به تیر چوبی یا یک میله فلزي ثابت و یا امثال آن در محل کار محکم می‌بندند. کمربند ایمنی باید مجهز به شوک گیر باشد تا از وارد ساختن ضربه و شوک به بدن و ستون فقرات جلوگیری نماید، در غیر این صورت ممکن است باعث صدمات زیادی مانند قطع نخاع شود. کلیه قطعات و ضمائم کمربند باید مرتباً بازدید شده و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل نمود و قطعات فرسوده یا خراب آن با قطعات استاندارد تعویض گردد. در صورت نیاز باید از وسایل حفاظتی تکمیلی نیز استفاده کرد.

طبق قانون، وظیفه کارفرما و یا نماینده او (پیمانکار) تهیه وسایل حفاظت فردی به مقدار کافی و در اختیار کارگر گذاشتن آن و کنترل و نظارت بر استفاده به‌موقع و صحیح از آن در زمان کارمی باشد. وظیفه کارگر نیز استفاده از وسایل ایمنی و حفاظتی همراه با حفظ و نگهداري و توجه به نظافت آن و رعایت موارد ایمنی و حفاظتی طبق دستورالعمل‌های ارائه‌شده است.