رشد آرام قیمت‌ها در انتظار صنایع

هم‌زمان با شروع محدودیت برق صنایع در هفته گذشته شاهد رشد آرام بهای فولاد و محصولات فولادی هستیم. برهمین‌اساس انتظار می‌رود با نظارت بر عرضه منظم محصولات فولادی در بورس کالا از بروز ناآرامی در بازار این محصولات جلوگیری شود.

کمبود و تأمین برق صنایع در تابستان

بالاخره پس از چند هفته از انتشار اخباری مبنی بر محدودیت دوباره تامین برق در تابستان امسال، وزارتخانه‌های نیرو و صمت اطلاعیه مشترکی درخصوص تامین برق صنایع در تابستان منتشر کردند. این تعامل با هدف تولید حداکثری در سال رشد تولید و با در نظر گرفتن محدودیت‌های فنی صنایع و ملاحظات کنترل بازار محصولات تدوین و ابلاغ شد.

براساس این ابلاغیه مقرر شده برق مورد نیاز کلیه واحدهای صنعتی کوچک و واحدهای صنفی- صنعتی بدون هیچ محدودیتی تأمین خواهد شد. برق مورد نیاز واحدهای صنعتی مستقر در شهرک‌های صنعتی و واحدهای صنعتی خارج از شهرک های صنعتی با دیماند بیش از ۵۰۰ کیلووات نیز از ۲۰ خرداد تا ۱۷ شهریور در شش و نیم روز هفته به‌طور کامل تأمین خواهد شد و صرفاً نصف روز در هفته و از ساعت ۱۱ تا ۲۳ در برنامه‌های مدیریت مصرف مشارکت خواهند کرد.

برق مورد نیاز صنایع بزرگ (حدود ۳۰۰ واحد صنعتی) مطابق برنامه مدیریت مصرف ابلاغی وزارت نیرو و وزارت صمت در دوره تعیین شده تامین می‌شود. مشارکت این واحدها از طریق جابجایی بخشی از بار مصرفی آنها از ساعات اوج به ساعات غیر اوج و نیز مدیریت زمان بهره‌برداری از تجهیزات وابسته به انرژی در برنامه‌های مدیریت مصرف بوده و در سایر زمان‌های دوره تابستان، انرژی مورد نیاز این واحدها بطور حداکثری تامین می‌شود.

با‌وجود وعده‌های مطرح شده باید اذعان کرد که تامین برق همچنان یکی از چالش‌های اصلی پیش روی صنایع پرمصرف همچون واحدهای فولادی و تولیدکنندگان سیمان است. برهمین اساس نیز امید می‌رود با مدیریت شرایط، آسیب کم‌تری به این صنایع تحمیل شود.

محدودیت‌ انرژی و انتظار برای پرواز قیمت‌ها

با‌وجود وعده‌های مطرح شده مبنی بر مدیریت و تامین برق صنایع، در روزهای گذشته شاهد تکانه‌هایی در بازار فولاد بوده‌ایم. بسیاری از فعالان بازار پیش‌بینی می‌کنند که بهای فولاد در ماه‌های آتی صعودی خواهد بود و همین موضوع نیز رقابت برای خرید این محصولات را تشدید می‌کند. با‌این‌وجود چنانچه وعده وزارت صمت و وزارت نیرو مبنی بر مدیریت تامین برق عملی شود، بخش بزرگی از نگرانی‌های فعالان بازار مرتفع خواهد شد و بازار نیز با ثبات به مسیر خود ادامه می‌دهد. 

توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که بازار کم‌رونق فولاد در سطح بین‌المللی و همچنین تقاضای نه‌چندان مطلوب برای محصولات فولادی در بازار داخلی، مانع شتاب‌گیری قابل‌توجه بهای فولاد در ماه‌های پیش‌رو خواهد بود.

رشد چشمگیر صادرات

براساس آمار منتشر شده توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران مجموع صادرات فولاد کشور (فولاد میانی و محصولات فولادی) در ۲ ماهه نخست امسال، برابر یک میلیون و ۹۳۰ هزار تن برآورد شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، افزایش قابل توجه ۳۶ درصدی را نشان می‌دهد. همچنین در ۲ ماهه نخست امسال، صادرات گندله با رشد ۳۸۳ درصدی به بیش از ۱.۸ میلیون تن و صادرات کنسانتره با رشد بیش از ۲۲۰۰ درصدی به بالغ بر ۱.۱ میلیون تن رسیده است.

مجموع صادرات محصولات فولادی کشور در ۲ ماهه نخست امسال برابر ۵۱۶ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش ۴۵ درصدی را نشان می‌دهد. از میان محصولات فولادی، سهم صادرات مقاطع طویل فولادی، ۴۲۲ هزار تن بوده و صادرات این مقاطع ۴۰ درصد افزایش یافته است. صادرات میلگرد شاخه که بیشترین سهم را از میان صادرات کل محصولات فولادی دارد، در ۲ ماهه نخست امسال ۴۵ درصد افزایش یافته و به ۳۰۱ هزار تن رسیده است. صادرات میلگرد کلاف نیز ۸ درصد کاهش یافته و به ۶۰ هزار تن رسیده است. صادرات مقاطع تخت فولادی نیز با افزایش ۶۸ درصدی به ۹۴ هزار تن رسیده است. این روند صعودی صادرات در سایر محصولات تولید شده در این زنجیره اعم از آهن اسفنجی و گندله نیز به‌چشم می‌خورد. رشد صادرات محصولات تولید شده در این زنجیره، خبر خوبی برای فعالان این زنجیره است، چراکه با توجه به میزان قابل توجه تولید در این صنعت، فرصتی برای رشد تولید و همچنین تامین نیازهای ارزی صنایع فراهم خواهد شد. 

رشد تولید و افزایش مصرف ظاهری فولاد

در 2 ماهه نخست امسال مصرف ظاهری فولاد و محصولات فولادی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است. بر اساس آمار منتشر شده توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، از ابتدای سال جاری تا پایان اردیبهشت ماه بالغ بر ۹۹۰ هزار تن مقاطع طویل فولادی در کشور تولید شده که از این میزان حدود ۸۲۳ هزار تن صرف مصارف داخلی شده است. بنابراین مصرف ظاهری مقاطع طویل فولادی در مقایسه با 2 ماهه سال گذشته 2 درصد بیشتر شده است. مصرف ظاهری مقاطع تخت فولادی در 2 ماهه ابتدایی سال 1402 و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته یک درصد کاهش یافته و به 848 هزار تن رسیده است.

بیشترین میزان افزایش مصرف فولادی‌ها مختص شمش فولاد است. از حدود 3 میلیون تن شمش فولادی تولید شده در کشور 2 میلیون ۴۳۲ هزار تن به مصارف داخلی اختصاص یافته که ۲۲ درصد بیشتر از میزان مصرف آن در دو ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ است. در نهایت مصرف آهن اسفنجی نیز 4 درصد بیشتر شده و به 3 میلیون و ۳۵۷ هزار تن رسیده است. با توجه به آنکه آمار صادرات فولاد در این زنجیره از ابتدای امسال صعودی بوده، می‌توان این‌طور ادعا کرد که رشد مصرف ظاهری فولاد در سایه افزایش تولید در این صنعت حاصل شده است. با‌این‌وجود با توجه به محدودیت‌های احتمالی برق صنایع فولادی در ماه‌های آتی و در ادامه مشکلات ناشی از کمبود گاز، نباید به تداوم این مسیر صعودی تا پایان سال امید داشت.

تعرفه ضددامپینگِ تمدید می‌شود

با توجه به روند صعودی تولید فولاد ایران و طرح‌های توسعه‌ای که در این صنعت در دست اجرا هستند، صادرات راهکار تداوم تولید در این زنجیره است. بنابراین تمدید تعرفه ضددامپینگ واردات ورق گرم از ایران برای ۵ سال دیگر توسط تایلند، خبر خوبی برای این صنعت نیست. این اقدام تایلند با هدف محافظت از بازار داخلی این کشور اجرایی شده است. 

بهره‌برداران معادن غیرفعال، سلب صلاحیت می‌شوند

معادن فرصتی برای توسعه اقتصادی کشور هستند، از ‌این‌رو غیرفعال ماندن ذخایر معدنی کشور، به‌منزله بی‌توجهی به فرصت‌های توسعه کشور است. در هفته‌ای که پشت سر گذاشتیم رضا محتشمی‌پور معاون امور معدن و صنایع معدنی وزارت صمت گفت: معادن در اختیار بهره‌بردار، در صورتی که غیرفعال مانده باشند، باید سلب صلاحیت و آزاد شوند. بدون تردید با اجرای این وعده فرصتی برای توسعه ظرفیت‌های معدنی کشور فراهم خواهد شد.

براساس گفته‌های محتشمی‌پور حدود ۲۴ هزار محدوده معدنی بلوکه شده در کشور وجود دارد که باید شناسایی و آسیب شناسی شود تا در صورت لزوم با استفاده از ماده ۲۴ مکرر، مشکل آنها مرتفع شود. اغلب معادن در مناطق دورافتاده و محروم واقع شده‌اند، بنابراین استفاده از این ظرفیت‌های معدنی فرصتی برای توسعه مناطق محروم کشور را فراهم می‌کند. توجه به‌این نکته ضروی به‌نظر می‌رسد که برخی از محدوده‌های معدنی به دلایل زیرساختی غیرفعال هستند، بنابراین تجمیع و ایجاد واحدهای فرآوری، امکان فعال‌سازی این محدوده‌ها را فراهم خواهد کرد.

سنگ‌های تزئینی ایران متنوع است

ایران از منظر تنوع سنگ‌های تزئینی رتبه نخست و از لحاظ ذخایر در دنیا رتبه چهارم را دارد. رئیس سازمان نظام‌مهندسی معدن با با بیان این مطلب اظهار کرد: صنعت سنگ یک زنجیره کامل است، بنابراین تولید در معادن و فرآوری در کارخانه‌ها و بازاریابی، باید در کنار هم دیده شوند. درحال حاضر حدود ۴۰۰ هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت مشغول فعالیت هستند. بیشتر ذخایر سنگ‌های تزئینی ایران عمیق هستند، بنابراین باید از طریق روش‌های اکتشافی به تکمیل ذخایر سنگ در کشور بپردازیم.

در ادامه تامین نیروی انسانی متخصص در حوزه کارشناسی و کارگری زمینه توسعه صنعت سنگ را فراهم می‌کند. سازمان نظام‌مهندسی معدن تفاهم‌نامه‌ای را با انجمن سنگ منعقد کرده تا امکان این آموزش‌ها فراهم شود. درادامه چنانچه اطلس جامعی درخصوص سنگ تهیه و به‌طور مرتب به‌روز شود، بسیاری از مشکلات و کمبودهای حاکم بر این صنعت مرتفع خواهند شد./ معدن نیوز