بورس تهران با رشد ملایم یک درصدی هفته گذشته را در کانال 185 هزار واحدی پشت سر گذاشت تا همچنان پایین‌تر از اوج تاریخی خود (195 هزار واحد) باقی بماند. در شرایط کنونی سه عامل مهم بر روند قیمت سهام اثرگذار هستند که مورد بررسی قرار می‌گیرند.
امیدواری سیاسی بورسی‌ها: با عبور از اجرایی شدن تحریم‌های آمریکا و برخی عقب‌نشینی‌های دولت ترامپ از تحریم‌های حداکثری، مشاهده می‌شود به تدریج هیجان مربوط به این رویدادها در بازارهای داخلی فروکش کرده است. البته هنوز جزییات بسته حمایتی اروپا می‌تواند بر انتظارات سرمایه‌گذاران اثرگذار باشد. در سوی دیگر، انتخابات کنگره آمریکا با پیروزی دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان و غلبه جمهوری‌خواهان در مجلس سنا انتظارات متفاوتی را به وجود آورده است. گروهی از اینکه سلطه کامل جمهوری‌خواهان با کنگره از بین رفته است ابراز خشنودی می‌کنند و معتقدند این مساله باعث می‌شود ترامپ محدودیت بیشتری در اجرای سیاست‌های خود داشته باشد. بر همین اساس در نظرسنجی هفتگی «دنیای بورس» نیمی از کارشناسان و حدود دو سوم سهامداران معتقدند شاخص بورس این هفته را صعودی پشت سر می‌گذارد. اما برخی تحلیل‌گران سیاسی معتقدند این اتفاق تاثیری بر رویکردهای ترامپ نخواهد داشت و نباید با خوش‌بینی بیش از اندازه انتظارات از فضای سیاست خارجه را افزایش داد.
وعده مثبت ارزی: فرهاد دژپسند، وزیر جدید اقتصاد کشورمان در نخستین جلسه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی از لزوم رفع نواقص سامانه نیما با هدف اجرایی شدن نظام ارزی شناور مدیریت‌شده خبر داد. اگر این وععده به این معنا باشد که باید دسترسی عمومی به سامانه نیما فراهم شود و مطابق گفته‌های دژپسند نرخ‌های سوم و چهارم حذف شوند و عرضه و تقاضای تعیین‌کننده نرخ‌های نیمایی باشند، می‌توان به اصلاح نرخ‌های ارز امیدواری زیادی داشت. این مساله نه تنها می‌تواند موجب ثبات‌سازی در اقتصاد کشور و نرخ ارز شود، بلکه احتمالا با تعدیل مجدد نرخ‌های فروش شرکت‌های بورسی می‌تواند محرکی تازه برای سهام باشد.
پیام نفتی به بازار جهانی: در معاملات جمعه قیمت شاخص‌های نفتی برنت و WTI یک کانال عقب‌نشینی کردند و به ترتیب به کمتر از 70 و 60 دلار رسیدند. بنابراین، بازار نفت نسبت به اوج قیمتی اخیر خود بیش از 20 درصد ریزش را نشان می‌دهد که در ادبیات مالی به آن «وضعیت خرسی» یا «رکود رسمی» می‌گویند. معافیت‌های نفتی به خریداران نفت ایران، رکوردشکنی تولیدات روسیه، عربستان و آمریکا و همچنین نشانه‌های ضعف تقاضا در بازار نفت مهم‌ترین عوامل افت قیمت‌ها در بازار جهانی نفت هستند. در این میان، سایر کامودیتی‌ها به ویژه فلزات نیز روند کاهشی داشتند. مس به مرز 6 هزار دلار نزدیک شد، روی در مرز 2500 دلار ایستاد و آلومینیوم و سرب نیز به کمتر از 2000 دلار رسیدند.
در گذشته، عموما ارتباط نزدیکی میان روند قیمت نفت با سایر کالاها به ویژه فلزات وجود داشت. علت اصلی این امر وابستگی کامودیتی‌ها به رونق و رکود اقتصاد جهانی است و در نتیجه ضعف تقاضای نفت نشانه‌ای محسوب می‌شود از ضعف احتمالی اقتصاد جهانی و بالعکس. اما از اواسط سال 2014 تا حدی همبستگی میان بازار نفت و فلزات کاسته شد به این معنا که انقلاب نفت شیل موجب شد ساختار این بازار تغییر کند و سمت عرضه نسبت به تقاضا سهم بزرگ‌تری بر روند قیمت‌ها داشته باشد. اکنون اما به نظر می‌رسد یکی از نگرانی‌های اصلی بازار نفت مربوط به طرف تقاضا است و دیگر بازار نفت در وضعیتی نیست که مازاد عرضه سنگینی را تجربه کند. بنابراین، افت‌های اخیر قیمت نفت در صورت ادامه‌دار شدن می‌تواند پیامی منفی برای بازار کامودیتی و افت بیشتر قیمت فلزات باشد. با توجه به سهم بیش از 50 درصدی شرکت‌های کالایی در بورس تهران، باید این متغیرها در ادامه با دقت بیشتری از سوی فعالان رصد شوند.
رویدادهای داخلی
الف) کلان: پس از اعطای معافیت به هشت کشور خریدار نفت ایران از جمله کره‌جنوبی، شنیده‌ها حاکی از آن است که هفته جاری یک هیات نمایندگی از این کشور آسیایی (از جمله خریداران نفت) به ایران سفر خواهد کرد تا در رابطه با آغاز خرید نفت خام کشور مذاکره کنند. به گزارش رویترز، کره‌جنوبی از حدود سه ماه قبل، با در نظر گرفتن ریسک‌های ناشی از اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، خرید نفت و میعانات گازی ایران را به‌طور کامل قطع کرده بود. همچنین پیش‌تر دو منبع آگاه در دولت امریکا اعلام گفته‌اند معافیت ارائه شده به چین توسط دولت امریکا برای ادامه واردات نفت از ایران پس از اعمال تحریم‌ها شامل یک دوره شش ماهه و واردات روزانه ۳۶۰ هزار بشکه در روز می‌شود.
در همین حال در تازه‌ترین تحولات مربوط به مبادلات مالی بین‌المللی با ایران، بیانیه اخیر سوییفت با واکنش مقام‌های کشورهای اروپایی روبه‌رو شده بود؛ سوئیفت در بیانیه خود اعلام کرده بود دسترسی برخی بانک‌های ایرانی به این سیستم را با هدف ثبات و یکپارچگی سیستم مالی جهانی گسترده تر به حالت تعلیق درآورده است، حتی اسیتو منوچن؛ وزیر خزانه‌داری آمریکا هم مدعی قطع کامل دسترسی ایران به سوئیفت در آینده خبر داده بود. این اقدام با واکنش اروپا همراه بود و ماجا کوسیجانس؛ سخنگوی کمیسیون خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد جای تاسف دارد که سوییفت دسترسی تعداد نامشخصی از بانک‌های ایرانی به این سامانه بین المللی را به حالت تعلیق درآورده است. پیش‌تر نشست کارشناسی ایران و کشورهای 4+1 در اروپا برگزار شده بود.
در همین حال در شرایطی که شورای نگهبان ۲۲ ایراد و اشکال به لایحه جنجالی CFT وارد کرده است، احمد توکلی؛ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گفت‌وگویی نسبت به حل مشکل تصویب کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (CFT) ابراز خوش‌بینی کرده است. قرار است این ایرادات فردا با حضور دستگاه‌های مخالف و موافق لایحه در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بررسی شود.
ب) صنایع: فرهاد دژپسند؛ وزیر جدید اقتصاد در هشتاد و نهمین جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی خراسان رضوی اظهار کرد: اصلاح نظام بانکی و مالیاتی با محور الکترونیکی کردن این ۲ حوزه در راستای افزایش شفافیت و حذف رانت و فساد و اعطای اختیارات بیشتر به استان‌ها به‌عنوان اولویت جدی در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفته است.
ممنوعیت صادرات چهار قلم کالای ایرانی به افغانستان برداشته شد. طبق اعلام گمرک ایران در روزهای اخیر با پیگیری‌های گمرک و دستور رئیس گمرکات افغانستان، ممنوعیت صادرات چهار قلم کالای ایرانی شامل مواد سوختی، فولاد، سیمان، کاشی و سرامیک برداشته شد.
دو برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت در قالب راهبردهای تامین کالاهای اساسی رونمایی شد؛ ارزیابی‌ها نشان می‌دهد سیاست‌گذاران تا نیمه اول ۹۸، دو برنامه برای فراهم‌سازی مایحتاج ضروری مردم در دستور کار دارند. برنامه نخست؛ عرضه کالاهای اساسی احتکار شده‌ای است که در چند ماه اخیر کشف و ضبط شده‌اند. البته قرار است این کالاهای دپو شده با قیمت رسمی در شبکه توزیع عرضه شوند. برنامه دوم اما وعده‌ای است که سکاندار صنعت کشور در مورد تامین ارز کالاهای اساسی تا نیمه نخست ۹۸ داده است. بر این اساس قرار است در کنار رصد و پایش موجودی کالاهای اساسی و ۲۵ قلم کالایی که دولت آن‌ها را با دلار ۴۲۰۰ تومانی تامین می‌کند، تا نیمه نخست سال آینده ارز مورد نیاز کالاهای اساسی برای تجار تدارک دیده شود.
برای دومین هفته متوالی، یک کشتی فله‌بر حامل سویا، بنادر امریکا را به مقصد ایران ترک کرده است. به گزارش بلومبرگ برای دومین هفته متوالی، یک کشتی فله‌بر حامل سویا، بنادر امریکا را به مقصد ایران ترک کرده است. براساس اطلاعات وزارت کشاورزی امریکا کشتی فله‌بر سی لیدی روز اول نوامبر از یک پایانه بندری در لانگ ویوی واشنگتن عازم بندر امام ایران شده است.
منبع:دنیای بورس