جرثقیل سقفی یکی از ابزارهای مهم در صنعت ساخت و ساز و حمل و نقل مواد سنگین است که برای جابجایی بارهای سنگین به صورت عمودی و افقی استفاده می شود. این ابزار قادر است محصول هایی که دارای وزن بالا هستند را به ارتفاع بالا برده و آنها را به محل مورد نظر منتقل کند.
این نوع جرثقیل اغلب در کارخانه ها، انبارها، بنادر، ساختمان های بلند و همچنین در مناطق ساخت و ساز استفاده می شود. این وسیله دارای سیستم های حرکتی پیچیده است که امکان حرکت دقیق و مطمئن بیشتری را فراهم می کند.
مزایای استفاده از این ماشین شامل افزایش بهره وری و کارایی، کاهش زمان و هزینه ها، حمل و نقل ایمن و قابل اعتماد و بهینه سازی فضا می باشد. با وجود اینکه این وسیله می تواند به عنوان یک ابزار مفید در بسیاری از صنایع استفاده شود، اما برای استفاده از آن به یک تجهیز کامل و تعمیر و نگهداری منظم نیاز است.
در این مقاله به معرفی دستگاه،کاربردها،مزایا و معایب، و نکات ایمنی کار با جرثقیل سقفی خواهیم پرداخت.
- انواع جرثقیل سقفی
- مشخصات محصول
- کاربرد ابزار جرثقیل سقفی
- مزایا و معایب
- نکات ایمنی کار با جرثقیل سقفی
بیشتر بخوانیم: جرثقیل سقفی چیست؟
جرثقیل سقفی
همانطور که در مطلب فوق اشاره کردیم، از جرثقیل برای حمل مواد سنگین استفاده می کنیم که همین امر سبب شده که این محصول جایگزین انسان ها شود.
از لحاظ ظاهری می توان گفت که شبیه به پلی هستند که بر دو ریل افقی یا عمودی و موازی قرار می گیرند و عمدتا در مکان هایی نصب و استفاده می شوند که وزن محصول آنجا به بالای ۱ تن برسد.
در زیر دستگاه یک کالسکه هیدرولیکی متحرک وجود دارد که حمل وسایل سنگین را سهولت می بخشد و بدین منظور قرقره ای در بخش مرکزی کالسکه تعیین شده و در انتهای کابل فلزی، قلاب جرثقیل قرار می گیرد که امکان بلند کردن وسایل را می دهد.
کار اصلی دستگاه این است که محصول را از سطح زمین بلند و در جای تعیین شده بگذارد.
برای نصب و استفاده از این ماشین نیاز است بدانید که ستون هایی که جرثقیل را نگه می دارند باید مناسب و قوی باشند تا از بروز هر گونه مشکلی جلوگیری شود.
(2).jpg)
انواع جرثقیل سقفی
می توان به دسته های مختلف این وسیله اشاره نمود اما عمدتا این دو نوع بیشترین میزان استفاده را دارند؛
- جرثقیل سقفی تک پل: این پل مناسب دهانه های کمتر از ۲۰ است و حداکثر وزن تحمل ۲۰ تن می باشد و بیشتر در ساختارهای پیچیده مورد استفاده قرار می گیرد.
- جرثقیل سقفی دو پل: این نوع نسبت به تک پل میزان تحمل وزن بالاتری دارد که به ۳۲۰ تن نیز می رسد و در بیشتر مواقع از این نوع در صنایع استفاده می شود.
مشخصات محصول
- تیرک های طولی: جهت سهولت حرکت جرثقیل در محور طولی.
- ریل های طولی: بخشی از تیرک های طولی است و شکل آن مربعی مانند است و کاربردش این است که اگر انحرافی پیش آمد این ریل بتواند جلوگیری کند.
- شین های برق رسان: در تیرک ها قرار می گیرند تا کابل های جرثقیل در محوطه سازه پخش نشود و دچار مزاحمت در بخش های دیگر نشود.
- کلگی: قسمتی از پل می باشد که کارایی آن این است که مطمئن شود پل هرگز مسیرش دچار خطا یا انحراف نشود.
- چرخ ها: در درون کلگی ها قرار می گیرند و حرکت بر روی ریل را راحت تر می کند و چون در درون کلگی ها قرار دارند از آسیب دیدگی های احتمالی جلوگیری می کند.
- موتور پل: قطعه ای است که به پل متصل و وظیفه اش حرکت دادن به چرخ هاست.
- ضربه گیر: به انتهای کلگی وصل ها شده و سبب می شود تا از آسیب های احتمالی جلوگیری کند.
- پل: قطعه اصلی دستگاه که از دو طرف به کلگی ها وصل شده و از طریق ان ریل طولی حرکت می کند.
- ریل عرضی: دو ردیف پل فلزی که در کنار پل قرار می گیرند تا از هر انحرافی از کالسکه را سلب می کند..
- استاپر: بخشی از ریل عرضی است که اجازه حرکت بیش از اندازه تعیین شده را به کالسکه ندهد.
- شین برق رسان کالسکه: به میله ها و کابل های اضافه کالسکه گفته می شود که در محفظه ای قرار می گیرد.
- کالسکه: مجموعه ای از گیربکس ها و کابل ها و قرقره ها و …
- قرقره: وسیله ای برقی که دور گردان به صورت اتوماتیک که با پیچاندن کابل های فلزی به خودش امکان حرکت بار را توسط جرثقیل را فراهم می کند.
- کابل: چند رشته کابل فلزی که از بالا به کالسکه متصل می شود تا نیروی وزن را به کالسکه و پل منتقل کند.
- مجموعه قلاب: این امکان را می دهد که با چند قلاب با شکل های متفاوت که متصل به قرقره ها هستند، وزن را انتقال بدهند به کابل های فلزی.
- کلید فرمان: با استفاده از آن می توان فرمان حرکت را به جرثقیل انتقال داد.
- کنترلر: کنترل جرثقیل از راه دور.
(1).jpg)
کاربرد ابزار
به طور کلی می توان گفت کاربرد این محصول بالا کردن اجسام و یا موادی است که وزن بالایی دارند و نیروی انسانی و یا ماشین الات های سبک توان این را ندارند که این مواد را بالا ببرند و یا به دلیل وزن سنگین آنها را جا به جا کنند.
اما با توجه به اینکه روز به روز تکنولوژی پیشرفت می کند این ماشین را می توان به عنوان یکی از بهترین وسایل حمل مواد دانست. اما یکی از نکات قابل توجهی که همه پرسنل باید به آن توجه داشته باشند، نکات ایمنی کار با جرثقیل سقفی است که درادامه مقاله به آن خواهیم پرداخت.
حال قرار است که به برخی از کاربرد های این محصول پی ببریم؛
- جا به جایی بارها: یکی از بارز ترین و مهم ترین خصوصیتی که این ابزار دارد، حمل و نقل و جا به جایی محصولات سنگین است.
- تعداد دفعات استفاده؛ به دلیل اینکه حتی می شود در مکان سرپوشیده از این ماشین استفاده کرد، طبیعتا تعداد دفعات استفاده از آن نیز بالا می رود.هم اکنون صنایعی را نام می بریم که در ساخت و یا حمل بارهای آنها نیاز به این وسیله داریم؛
- صنایع خودروسازی
- کشتی سازی
- نیروگاهی
- ساخت بتن و انواع فلزات
مزایا و معایب
نقاط مثبت:
● قابلیت حمل وزن بالا
● کاهش خطرات برای کارگران
● کنترل دقیق
● کاهش در زمان و افزایش بهره وری
نقاط منفی:
● قیمت بالا نصب آن
● تجهیزات پیچیده برای نصب
● خطرات احتمالی در صورت عدم رعایت ایمنی و دقت لازم
● نیاز به مراقبت بالا جهت طول عمر جرثقیل
(3).jpg)
نکات ایمنی کار با جرثقیل سقفی
● گواهینامه: می توان گفت به دلیل اهمیت استفاده درست از ابزار، بهتر است کسی که سابقه کار دارد از این ماشین استفاده کند.
● وزن: قبل از باربری باید وزن اجسام چک شود که بالاتر از حداکثر ظرفیت نباشد.
● چک کردن قطعات: باید قبل از راه انداختن وسیله مطمئن بشوید که همه ماشین آلات به درستی کار می کنند.
● آموزش: جهت امنیت بیشتر تمام کارکنان حاضر در محل، بهتر است تمامی پرسنل با دستگاه آشنا شوند.
● اطلاع رسانی: بهتر است زمانی که قرار است از جرثقیل استفاده شود، قبل از آن به همه اعضا حاضر اطلاع دهید که در این مکان هوشیار باشند.
● دقت بالا: باید به یاد داشته باشید هنگام استفاده از این ماشین، تمرکز خود را فقط به دستگاه دهید تا ایمنی همه تضمین شود.
● تجهیزات حفاظتی: برای جلوگیری از آسیب های احتمالی بهتر است افراد حاضر در مکان همگی از تجهیزات حفاظتی استفاده کنند.
● شوک: از ایجاد حرکت های سریع خودداری کنید و حرکات جرثقیل را به آرامی انجام دهید.
● آسیب دیدگی: اگر آسیبی در قطعات مشاهده کردید سریعا به مسئول دستگاه خبر داده شود و اطلاع رسانی شود که از ماشین استفاده نگردد تا مشکل رفع گردد.