پروفیل چیست؟
در این مقاله به بررسی تفاوت میان پروفیل سبک و پروفیل سنگین می پردازیم. پروفیل(Profile) در رشته های ساختمان سازی و ماشین سازی برای قطعات فولادی کاربرد دارد، که به انواع و اقسام متعددی تولید می گردد.
پروفیل با استفاده از ورق و شمش های فولادی تولید می گردند. از نظر تاریخچه، کاربرد پروفیل ها در ابتدا در ساخت پل و دیگر سازه ها به صورت ورق های فولادی پرچ شده به یکدیگر مورد استفاده قرار می گرفتند.
پروسه اختراع و تکامل مراحل تولید این محصولات تا بعد از جنگ جهانی دوم ادامه پیدا کرد و در نهایت توسط دستگاهی که مولر مخترع آلمانی اختراع کرده بود برش نهایی مورد نیاز مقاطع توخالی دایره و مستطیلی توسعه یافت. از آن زمان به بعد مخترعان دیگری مانند LIOYDS و STEWART تولید مقاطع توخالی را توسعه بخشیدند و ابداعات جدیدی به این حرفه تحمیل شد.
پروفیل ها چند دسته اند؟
به طور کلی پروفیل ها را در دو گروه دسته بندی می کنند:
- پروفیل باز
- پروفیل بسته
پروفیل باز شامل مقاطع فولادی مانند تیرآهن، ناودانی، نبشی و میلگرد می باشد.
پروفیل بسته شامل قوطی، پروفیل و لوله می باشد.
انواع روش های تولید پروفیل
به طور کلی قوطی پروفیل در سه مرحله تولید می گردند:
- مواد اولیه
- برش کلاف به نوار
- تولید لوله پروفیل
در حال حاضر بخش عمده مواد اولیه برای تولید این محصول از کارخانه فولاد مبارکه فراهم می گردد و بخشی دیگر از کشورهای خارجی نظیر برزیل و کشور های قاره اروپا وارد می شود.ترکیبات ورق فولادی از اهمیت زیادی برخوردار است.در مرحله بعدی، مرحله برش کلاف به نوار، نوارها به عرض معین بریده می شوند. در مرحله آخر، مرحله تولید لوله پروفیل، ابزار های استفاده شده شامل بخش هایی از جمله گیوتین، انباره، فرمینگ، براده برداری، سردکن و سایزینگ می باشد.

دو راه جهت تولید این محصول وجود دارد:
- روش مستقیم
- روش غیر مستقیم
روش تولید مستقیم:
در روش تولید مستقیم، نوار از قالب هایی در بالا و پایین می گذرد و شکل به خود می گیرد و سپس دو لبه ورق را به یکدیگر جوش می دهند و سایز و اندازه را تعیین می کنند.
پس از تولید این محصول توسط اره به طول های معینی بریده شده و بسته بندی می گردد و پس از آن به واحد کنترل کیفی فرستاده می شود.
استفاده از این روش محصولی با کیفیت بالا و ابعادی دقیق به ارمغان می آورد.
روش تولید غیر مستقیم:
در این روش نخست محصول به داخل نورد می رود و به لوله تبدیل می شود. پس از جوش دو لبه، محصول به اشکال مختلفی در می آید. استفاده از این روش محصولی با لبه های گردتر و ابعادی با دقت کمتر پدید می آورد.
پروفیل سبک:
این نوع از پروفیل را، پروفیل مبلی نیز می نامند. در روش تهیه آن از دو استاندارد DIN 2394 و EN 10 219-2 بهره می برند. در فرایند تولید و تهیه این ورق ها از اوراق روغنی استفاده می گردد و با استفاده از فرایند نورد سرد این ورقه ها به تولید می رسند.
نوع مبلی یا سبک، در صنایعی اعم از لوازم خانگی، کانتینر، دوچرخه سازی و مبلمان کاربرد فرآوان دارد. پروفیل سبک ویژگی های متعددی دارد از این رو کاربردهای گسترده ای دارد.
ویژگی های پروفیل سبک:
- ابعاد گوناگون
- شکل پذیری مطلوب
- خاصیت آبکاری
- کیفیت سطحی مطلوبی
- جوش پذیری بالا
- دقت ابعادی مطلوب در قطر و ضخامت
پروفیلهای نبشی با بال ۲۰ تا ۵۰ میلیمتر و پروفیل های ناودانی با سایز ۱۰، ۱۲ و ۱۸ در این گروه قرار دارند. پروفیل سبک با استفاده از فرایند سرد حاصل می گردد، استفاده از کشش سرد در این صنعت باعث کاهش چشمگیر مصرف انرژی و کاهش هزینه ها می گردد و همچنین باعث بهبود کیفیت سطحی می شود و سرعت فرایند تولید را افزایش می دهد.
استفاده از خاصیت کشش سرد باعث شده تا نوع سبک پروفیل کاربرد فراوانی در صنایع مختلفی اعم از کشاورزی، صنعت خودروسازی و اسلحه سازی داشته باشد.

پروفیل سنگین:
پروفیلهای سنگین را پروفیل صنعتی و پروفیل ساختمانی نیز می نامند.
با استفاده از فرایند نورد گرم این پروفیل ها حاصل می گردد و در نظر داشته باشید که به منظور تولید این پروفیلها، ورقهایی با ضخامت بالاتر از ۱٫۵ میلیمتر مورد استفاده قرار می گیرند. پروفیل سنگین در تولید شاسی ماشین آلات، دستگاههای صنعتی، استفاده در ساخت ستونها کاربرد دارد.
ویژگی های پروفیل سنگین:
- پایداری پیچشی و خمشی در سطح بالا
- جوشپذیری بالا
- سختی سطحی
- بهره مندی از قیمت مناسب
تفاوت های بین پروفیل سبک و پروفیل سنگین:
-اولین تفاوت بین این دو نوع در ورقی است که استفاده می شود. برای تولید پروفیل سبک از ورق روغنی (مانند پروفیل گالوانیزه )استفاده میشود در حالی که برای تولید نوع سنگین از ورق سیاه استفاده میکنند.
-دومین تفاوت این دو نوع در ضخامت آنها است، ضخامت نوع سبک از ۵/۱ میلیمتر کمتر است در حالی که نوع سنگین با ضخامت بالاتر از۵/۱ میلیمتر به تولید می رسد.
-در شرایطی که به تحمل توان زیادی احتیاج داریم، از پروفیل سنگین استفاده می کنیم، ولی پروفیل سبک کاربردی معکوس نسبت به پروفیل سنگین را داراست.
-از نظر قیمت نیز قیمت پروفیل سبک بالاتر است اما زیرا برای محاسبهی قیمت، وزن را مد نظر قرار میدهند بدین منظور، قیمت پروفیل سنگین از پروفیل سبک کمتر میباشد زیرا در صورت لحاظ وزن، وزن پروفیل سبک کمتر از وزن پروفیل سنگین است.
منبع:گروه تأمین محتوای فولاد24