به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در نخستین کنگره بین‌المللی تحول، تعالی و توسعه فولاد و معدن، با بیان اینکه توسعه صنعتی از سه‌زاویه با دغدغه‌‌‌های محوری تصمیم‌گیران و تصمیم‌‌‌سازان کشور ارتباط دارد در تشریح این زوایا گفت: نخست از زاویه دستیابی به رونق اقتصادی و افزایش درآمد ملی، دوم افزایش اشتغال و بهبود رفاه اجتماعی و سوم بهبود توان دفاعی. به عبارت دیگر، توسعه صنعتی از طریق ایجاد مسیری برای ارتقای بهره‌‌‌وری و کسب ارزش افزوده بیشتر، تنوع‌‌‌بخشی به تولیدات و ایجاد زنجیره‌‌‌های ارزش تازه که انواع کسب‌وکارها و اشتغال جدید و مسیرهای کسب رفاه را فراهم می‌کنند و دست آخر، ایجاد زمینه فناورانه مناسب برای توسعه صنایع دفاعی و ارتقای امنیت ملی، همزمان برای تحقق اهداف گوناگون سیاستگذاران می‌تواند مفید باشد و از همین نظر هم تحقق آن یکی از محورهای اصلی همه برنامه‌‌‌های میان‌‌‌مدت دولتمردان است.
وی با بیان اینکه توسعه صنعت فولاد برای دستیابی به اهداف توسعه صنعتی اهمیت دارد، تصریح کرد: توسعه صنعت فولاد به عنوان یک صنعت مادر، محصولاتی را برای استفاده در سایر صنایع تولید می‌کند. به عبارت دقیق‌‌‌تر، توسعه این صنعت، زمینه‌‌‌ای را برای تسهیل تولید بسیاری از محصولات واسطه‌‌‌ای و نهایی صنعتی فراهم می‌کند و موجب تعمیق زنجیره‌‌‌های تولید در بسیاری از شاخه‌‌‌های صنعتی خواهد شد. انواع صنایع ساخت ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات صنعتی، توربین‌‌‌ها و تجهیزات نیروگاهی، خودرو، کشتی‌‌‌سازی، ساختمان‌‌‌سازی و... همگی صنایعی هستند که از محصولات صنایع فولاد استفاده می‌کنند.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس با اشاره به اینکه صنعت فولاد معمولا در کشورهای مختلف به‌‌‌عنوان یک صنعت استراتژیک و دارای اولویت مطرح است، توضیح داد: صنعت فولاد زمانی می‌تواند کاملا در خدمت اهداف توسعه صنعتی قرار گیرد که توسعه زیربخش‌‌‌ها و انواع خاص محصولات آن با توجه به استراتژی توسعه صنعتی و اولویت‌‌‌های تعیین‌شده توسط آن صورت گیرد. وی ادامه داد: اقتصاد ایران با برخورداری از صادرات ۵ میلیارد دلاری محصولات فولادی و برخورداری از ۶/۱درصد از کل ذخایر سنگ معدن دنیا، ظرفیت مناسبی برای توسعه این صنعت و بهره‌‌‌گیری از آن در جهت تقویت توسعه صنعتی دارد. با وجود این، به‌رغم این ظرفیت‌‌‌های صنعتی، صنایع فولاد امروزه با مسائلی همچون تامین انرژی، تامین سنگ‌آهن، وجود ظرفیت‌‌‌های خالی در پایین‌‌‌دست و تولید محصول با ارزش افزوده پایین، روبه‌رو است، این چهار مساله که مهم‌ترین مسائل این صنعت را تشکیل می‌دهند منجر به عدم‌تحقق انتظارات از این صنعت مادر جهت کمک به توسعه صنعتی کشور شده‌اند.
نگاهداری در تشریح راهکارهای بهبود عملکرد صنعت فولاد و غلبه بر مشکلات مذکور عنوان کرد: یکی از این راهکارها حرکت تدریجی به سمت واقعی کردن قیمت نهاده‌‌‌های تولید به منظور افزایش بهره‌‌‌وری واحدهای موجود و غلبه بر معضل تامین انرژی، جلوگیری از احداث واحدهای کوچک‌مقیاس در حلقه‌‌‌های مختلف زنجیره و حرکت به سمت روش کوره بلند است. وی افزود: راهکار دیگر تلاش برای تکمیل اکتشافات عمقی در کشور به‌منظور غلبه بر معضل تامین سنگ‌آهن و دستیابی به تامین پایدار سنگ‌آهن، زمینه‌سازی برای معدن‌کاری خارجی، انجام توافقات تجارت آزاد با کشورهای مختلف جهت تهاتر مواد اولیه و محصولات فولادی و توسعه فناوری‌‌‌های نوین جهت استفاده از منابع کم‌‌‌عیار است.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس سومین راهکار را تدوین استراتژی توسعه صنعتی به‌‌‌عنوان نقشه راه توسعه صنعتی و تعیین صنایع اولویت‌‌‌دار دانست، به‌‌‌گونه‌‌‌ای که توسعه خط تولید در زنجیره ارزش فولاد، مطابق با نیازهای سایر بخش‌‌‌های صنعتی و به‌ویژه بخش‌‌‌های پیشران و دارای بیشترین تاثیر بر اهداف ملی صورت گیرد. وی ادامه داد: چهارمین راهکار هم توسعه صادرات محصولات فولادی با ارزش افزوده بالا از طریق ایجاد گسترش دیپلماسی تجاری و تکمیل زنجیره‌‌‌های ارزش و تعیین اولویت‌‌‌های توسعه این صنعت است.
نگاهداری بیان کرد: شاخص عملکرد صنعتی کشور نشان‌‌‌دهنده ارزش افزوده بالا و صادرات است که رتبه ایران در بین کشورهای دنیا حدود ۵۵ است. وقتی ترکیب صادرات را می‌‌‌بینیم حدود ۱۰درصد از صادرات، به صادرات صنعتی اختصاص پیدا می‌کند. وی افزود: صنعت فولاد کشور یکی از صنایع مادر و مهم کشور است و نیاز به تحول دارد. برای تحول به توسعه صنعتی نیاز داریم که این توسعه با برنامهریزی راهبردی حاصل می‌شود. از طرفی توسعه صنعتی باعث رشد اقتصادی شده و با تنوعی که در تولیدات در کشور ما وجود دارد؛ ارزش افزوده و رشد اقتصادی را به همراه خواهد داشت./ دنیای اقتصاد