ورق های فولادی به دو صورت کلی نورد سرد (ورق روغنی) و نورد گرم (ورق سیاه) تولید می شوند. ورق نورد سرد یا همان ورق روغنی، ورق های هستند که طی فرآیندی ورق با ضخامت بالا توسط نورد به ضخامت پایین تر تبدیل می شوند. در این فرآیند به دلیل استفاده از نورد سرد، ورق ها از کیفیت ظاهری بالایی برخوردار هستند؛ به همین دلیل ورق های روغنی بیشتر در کارهای مربوط به ظاهر مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع نامگذاری این نوع ورق ها به ورق روغنی نیز به دلیل کیفیت بالای شکل ظاهری آن ها می باشد.
انواع ورق روغنی
معمولاً ورق‌های روغنی با توجه به نوع آلیاژ به کار رفته و عملیات حرارتی صورت گرفته بر روی آنها به سه دسته تقسیم می شوند:
- معمولی(ST12 )
- نیمه کشش (ST13 ) (قابلیت کشسانی کمی دارند)
- فوق کشش( ST14 ) (قابلیت کشسانی بالایی دارند)
دیگر انواع ورق های روغنی عبارت است از:
- ضد سایش (EK2)
- ضدزنگ (QSTE)
فرآیند تولید ورق روغنی
ورق روغنی (ورق سرد) از ورق سیاه ( ورق گرم ) تولید می شود؛ معمولاً از ورق سیاهی که دارای کربن کمی است. ورق سیاه ابتدا اسید شویی شده تا پولک های سطحی ورق که سیاه رنگ است پاکسازی شود و سپس طی چندین مرحله نوردکاری سرد تبدیل به ورق روغنی می شود. به عنوان مثال، برای تولید ورق روغنی به ضخامت ۲ میلیمتر از ورق سیاه با ضخامت ۳ میلیمتری استفاده می شود. ورق روغنی تولید شده می تواند ویژگی های متفاوتی داشته باشد که بسته به عناصر موجود در ورق روغنی است؛ یعنی درصد کربن، منگنز، تیتانیوم و سایر عناصر. ورق‌های روغنی در ابعاد و اندازه‌های مختلف در بازار وجود دارند که در حالت استاندارد ضخامت آنها معمولاً بین ۰.۰۳ تا ۳ میلیمتر بوده و عرض آنها حدود ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی‌متر است.
مزایای ورق روغنی
امتیاز بسیار ویژه این نوع ورق های فولادی این است که در برابر فشارهای بسیار بالا، مقاومت فوق العاده ای دارد. مهندسان و طراحان معماری و ساختمان، از همین ویژگی استفاده کرده و سازه هایی را طراحی می کنند که بسیار قدرتمند است؛ این سازه در عمل، نیازمند متریال کمتر برای تحمل وزن های بالاست. تولید ورق با استفاده از نورد سرد، بسیار سریع تر و ارزان تر از دیگر روش های تولید ورق است. روش نورد سرد در تهیه محصولات با پرداخت سطح خوب، ابعاد دقیق و در مواردی که کیفیت ظاهری محصول از اهمیت بالایی برخوردار است، کاربرد دارد.
ورق‌های نورد سرد یا همان ورق‌های روغنی پایه و اساس تولید ورق‌های گالوانیزه (ورق سفید) می‌باشند. ورق‌های رنگی گالوانیزه که به ورق‌های رنگی در بازار معروف هستند، از ورق گالوانیزه خام بوجود می‌آیند. ورق‌های روغنی از وزن استاندارد ویژه برخوردار بوده که تقریباً با وزن آهن معمولی یکی می‌باشد.
کاربردهای ورق روغنی:
- لوازم خانگی
- صنعت خودروسازی
- مبلمان اداری
- ساخت انواع قفسه
- ساخت مخازن فلزی
- ساخت پانل های غیر قابل انعطاف
- نقاشی قطعات (دارای سطحی شفاف که امکان اجرای عملیات رنگ کاری با کیفیت بالا را ممکن می کند)
- و ...
به عنوان چند مثال از این کاربردها در صنعت خودرو و لوازم خانگی می توان گفت، برای ساخت اجاق گاز که صفحه فلزی لعاب گیر دارد از ورق روغنی با قابلیت EK2 و همچنین برای قطعات زیرین اتومبیل از ورق روغنی با قابلیت QSTE ضد سایش استفاده می شود. برای تولید اگزوز از ورق روغنی با قابلیت سازگار با شرایط ضدزنگ زدگی و برای تولید فیلتر اتومبیل از ورق روغنی با قابلیت ST14 (فوق کشش) استفاده می شود و یا برای بدنه اتومبیل مثل گل گیر، ورق روغنی با قابلیت ST13 به کار می رود.
کارخانه های سازنده ورق روغنی
- شرکت فولاد مبارکه اصفهان
- شرکت هفت الماس
- شرکت فولاد غرب
از تولید کنندگان ورق های روغنی خارجی نیز به ورق های روس و قزاق می توان اشاره کرد.
در نهایت امیدواریم این مقاله مطالب مفیدی را در مورد ورق های روغنی در اختیار شما قرار داده باشد.
منبع: گروه تأمین محتوای فولاد۲۴