مته در اوایل دهه 1600 تولید و از کلمه Drillen هلند گرفته شده که به معنای سوارخ کردن و یا چرخش در یک دایره است. مته در کارهای ظریف مثل؛ مونتاژ یک دکور تا طرح‌های بزرگ در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، مته در انواع مختلف و سایزهای گوناگون کارایی متفاوت دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم...
- مته از چه جنسی ساخته می‌شود
- قسمت‌های تشکیل دهنده مته
- انواع مته
- کاربرد مته
مته از چه جنسی ساخته می‌شود؟
- فولاد مته
- پوشش مته
فولاد مته
- مته فولادی آلیاژ: این مته مقاومت زیاد در برابر دما زمان عملیات حرارتی از خود نشان می‌دهد. به همین علت با سرعت بالا حتی در اثر اصطکاک به کار خود ادامه می‌دهد. این نوع مته برای سوراخکاری روی موادی که سرعت برش بالاتری نیاز دارند، فلزات و چوب سخت استفاده می‌شوند.
- فولاد آلیاژی کبالت : (HSS) به دلیل استفاده از فولاد با مقدار زیادی کبالت در آن به این نوع از مته فولاد آلیاژی کبالت می‌گویند. بی‌اثر بودن دما بر آنها در دماهای بالا مزیت اصلی آنها می‌باشد، بنابراین از آنها برای سوراخکاری روی فولادهای ضد زنگ (استاینلس استیل) استفاده می‌گردد. شکنندگی خیلی زیاد آنها در برابر بزرگترین مشکل فولاد آلیاژی کبالت (HSS) است.
- مته فولادی کم کربن: این نوع مته طول عمر طولانی و قیمت بالایی دارد.مته کم کربن منظور سوراخکاری سطح چوب بکار برده می‌شود و دارای لبه نگهدارنده نمی‌باشد و نیاز به تیز کردن مداوم نیست، کارکردن روی چوب های سخت (انواع درختان بلوط، افرا، نارون، توس، راش و ...) طول عمر مته را افزایش می‌دهد.
- مته فولادی با کربن زیاد: این نوع مته از فولاد با درصد کربن زیاد به علت دما دادن و سخت کاری روی آن موجب بهبود بخشیدن پوسته فولادی متـه می‌شود. این مته ها می‌توان برای ایجاد سوراخ روی فلزات و چوب استفاده کرد. ضریب خطای کم در مقابل دما هنگام سوراخ کاری می‌باشند، اما دمای بیش از حد باعث خمیری شدن و در نتیجه نرم شدن لبه‌های برش می‌شود.
پوشش مته
- پودر کربن: اغلب این ماده برای برش مواد خیلی سخت، کاشی و سنگ استفاده می‌شود. جهت کم کردن دمای تولید شده توسط مته در هنگام کار از آب برای خنک کردن و افزایش طول عمر مته استفاده می‌گردد.
- اکسید سیاه: پوشش بروی مته مقاومت بالایی در برابر حرارت، چربی و خوردگی ایجاد می‌کند، گران قیمت است و طول عمر بالایی دارد.
- نیترید زیرکونیم
- نیترید تیتانیوم: پوشش‌های سرامیکی بسیار سخت می‌باشد که عمر برشکاری را تا سه برابر افزایش می‌دهد. مته‌های نیترید تیتانیوم به خوبی تیز نمی‌شوند به این دلیل که لبه‌های جدید دارای پوشش نمی‌باشد و نمی‌توانند در حین کار پوشش مناسب را داشته باشند.
- نیترید آلیاژ آلومینیوم _ تیتانیوم: یکی از پوشش‌هایی که به طور معمول از آن استفاده می‌شود، این پوشش طول عمر کارکرد مته را تا 5 برابر بالا می‌برد.
قسمت های تشکیل دهنده مته
مته ها از 6 قسمت؛ ساقه، بدنه، شیار، جان، فاز و لبه تشکیل می‌شود.
انواع مته
- مته برقی
- مته خزینه
- مته hss
- مته برگی
- مته گازور
- مته اره ایی
- مته استیل
- مته کوبالت
- مته آلومینویم
- مته گرانیت
- مته کونیک
- مته مرغک
- مته الماسه
- مته 4 شیار
- مته 5 شیار
- مته برنجی و مس
- مته مخروطی یا کاجی
- مته آهن(آهن کوتاه/آهن بلند)
- مته گرد بر(چوب، شیشه، آم دی اف، سرامی، استیل)
کاربرد مته
استفاده از مته در مصارف مختلف گوناگون است، می‌توان به طور کلی گفت از مته جهت ایجاد حفره (سوراخ) بر روی چوب، فلز، دیوار، فولاد و بتن استفاده کرد.
نکات نگهداری از مته
نگهداری درست از مته باعث عمر طولانی مته می‌شود و حتی از نظر ایمنی اهمیت بسزایی دارد به این دلیل که مته آسیب دیده یا خراب هم برای شخص و هم برای کار آسیب زا می‌باشد.
- بعد از اتمام کار صبر کنید تا مته خنک شود.
- مته را شسته و با دستمال خشک پاک نمایید.
- مته ها را در جعبه مخصوص نگهداری کنید.
- برای پاک کردن هر تراشه و یا سایر موادی که ممکن است به ابزار چسبیده باشد از مسواک تمیز(یک فرچه سیمی کوچک) استفاده کنید.
مته ها برای ایجاد حفره یا سوراخ بر روی سطوح کابرد دارند و نسبت به کارآیی جنس و مدل آنها فرق می‌کند، می‌توان گفت یکی از پر کاربردترین لوازم در محیط کار و خانه می‌باشد. برای مشاهده لیست تأمین کنندگان این صنعت به وب سایت فولاد24 مراجعه نمایید.
منبع: گروه تولید محتوای فولاد24