روز چهارشنبه 97/10/12 بخشنامه مورخ 97/10/04 وزارت صمت که به دنبال جلسه مورخ 97/08/04 کمیته تخصصی تنظیم بازار فولاد تهیه شده بود در بازار پخش شد. تا قبل از این اتفاق، انتظار عموم این بود که فولاد خوزستان به عنوان لیدر بازار شمش، محصول خود را در قیمت پایه 27500 ریال و یا کمتر عرضه نماید. شایعاتی بود که این نرخ پائین تر باید اعلام شود چون آخرین عرضه در بورس کالا در قیمت 27400 ریال پایه خریدار نداشت بنابراین می بایست طبق شرایط بورس، شمش در قیمت 24660 ریال پیشنهاد میشد که با قیمت قراضه فاصله بسیار داشت ولی با آخرین عرضه آهن اسفنجی تطابق می کرد.
بخشنامه جدید، پایه قیمت شمش را متناسب با قیمت تیرآهن و میلگرد و در ارتباط با آهن اسفنجی قرار داده است، بر این اساس قیمت شمش 89 درصد قیمت میانگین دو هفته قبل میلگرد و تیرآهن می تواند باشد و قیمت آهن اسفنجی 50 درصد قیمت شمش. با این بخشنامه جهت حرکت قیمت در بورس برگشت، قبلاً معیار قیمت، میانگین قیمت شمش فولاد خوزستان در بورس بود، که بر اساس نرخ کدال قیمت گندله و اسفنجی تعیین میشد. بر اساس قیمت شمش فولاد خوزستان، بازار شمش و میلگرد تعریف میشد حال عرضه و تقاضای میلگرد و تیراهن، تعیین کننده قیمت شمش است و فولاد خوزستان دیگر به عنوان شاخص قربانی سیاست ورزی ها قرار نمی گیرد. دو نکته مثبت در بخشنامه فوق هم دیده میشود : نکته اول آن است که تمام پرونده های تعزیراتی تولیدکننده ها مختومه میگردد و نکته دوم که بسیار مهم است آزاد شدن صادرات است که قبلاً منوط به تامین بازار داخلی بود.
اعلام کاهش 56 درصدی کل صادرات آذرماه نسبت به آبان ماه زنگ خطری بود که دولت را هشیار کرد هر چند قبل از آن به دولت توسط فعالان اقتصادی هشدار داده بودند ولی توجهی به آن نمیشد. انباشتگی کالا و کاهش فروش برای تولیدکننده های بزرگ بخصوص گندله و اسفنجی برای دولت معنا نداشت. هنوز هم دولت درگیر معادلات حسابداری است، در تبصره یک بخشنامه جدید آمده است "قیمت صادراتی بیلت و بلوم بر مبنای میانگین قیمت اعلام شده متال بولتن برای فوب دریای سیاه محاسبه میگردد ." از آنجا که ما در شرایط مساوی با صادرکنندگان سی آی اس نیستیم طبعاً قیمت سی آی اس نباید ملاک عمل باشد، ضمن آنکه در طول 2 سال گذشته شمش ایران و دیگر محصولات فولادی ما در بازار جهانی شناخته شده است بنابراین موکول کردن محصول ایران بطور رسمی به نرخ سی آی اس منطقی نیست بخصوص آنکه در فضای رقابت، فروشنده های ایرانی محققاً این قیمت ها را در نظر می گیرند ولی بخشنامه ای شدن آن باعث بسته شدن دست صادرکننده ها برای مانور در بازار خارجی است.
تبصره 2 محدودیت دیگری را در نظر گرفته، آنهم تعیین حداکثر قیمت پایه در کمیته تخصصی تنظیم بازار فولاد است، این تبصره عملاً بورس کالا را نفی و کارکرد بازار را کاملاً بی رنگ می کند. بعید نیست با فعال شدن صادرات شاهد بازاری باشیم مثل بازار خودرو. دولت در شرایطی است که باید تورم را مهار کند این وظیفه دولت است ولی در بازاری که با مازاد عرضه روبروست دولت دنبال چیست؟
منتقدین دولت این سئوال را مطرح می کنند که چرا توافق 97/08/20 در تاریخ 97/10/10 اعلام شد در طول این مدت کارخانه ها به علت افت قیمت و رکود فروش، زیان سنگینی را متحمل شدند. چرا تحلیلی در مورد محدودیت های ایجاد شده نیست، چرا فعالان اقتصادی در این مورد اظهار نظر نمی کنند . ما در شرایطی هستیم که حتی یک سنت صادرات برای ما ارزش صدها دلار را دارد چون فارغ از مسایل اقتصادی، یک نوع دهن کجی به تحریم هاست ولی ظاهراً کمتر به این مسایل توجه میشود.
روز شنبه قیمت میانگین شمش 28750 ریال بود، به علت محدودیت عرضه میانگین قیمت از دوشنبه بهبود یافت ولی روز چهارشنبه بازار به انتظار هفته آینده نشست در نتیجه متوسط قیمت چهارشنبه 29238 ریال متوقف شد. اکثر دست اندرکاران انتظار دارند قیمت شمش هفته آینده روند صعودی داشته باشد.
منبع:فولادایران