گالوانیزه کردن یا گالوانیزاسیون چیست؟ آشنایی با روش های گالوانیزه کردن فولاد

گالوانیزه کردن یکی از روش‌هایی است که با ایجاد پوششی آلیاژی از جنس روی بر فلز مورد نظر، از آن در برابر اکسید شدن محافظت می‌کند. اما گالوانیزه چیست و با چه روش‌هایی صورت می‌گیرد، سوالاتی هستند که قصد داریم در این مطلب پاسخ دهیم.

گالوانیزه چیست؟

گالوانیزه کردن فلزات از جمله فولاد که همیشه در معرض زنگ زدگی بوده، یکی از روش‌هایی است که این فلزات را در برابر اکسید شدن حفظ می‌کند. در حقیقت این پوشش روی (zn) بر فلزی مانند فولاد کمک می‌کند در صورت قرار‌گیری در هوای مرطوب دچار زنگ زدگی نشود.

آشنایی با فرآیند گالوانیزاسیون

نوعی فرآیند که آهن یا فولاد با فلز روی پوشانده شده تا در برابر خوردگی حفظ شود، گالوانیزاسیون نام دارد. این روز‌ها تمام آهن‌ها یا فولاد‌های به کار گرفته شده با روش گالوانیزه کردن محافظت می‌شوند. رنگ نقره‌ای در ‌اشیای فولادی، همان پوشش روی موجود بر آن‌ها است.
پوشش گالوانیزه بعد از یک سری فرآیند‌های شیمیایی تولید می‌شود و زمانی که به طور صحیح روی فولاد قرار می‌گیرد نقش محافظتی دارد. به گونه‌ای که با خراشیده شدن فلز روی، همچنان لایه محافظتی اکسید شده و فولاد زیرین را از اکسید شدن حفظ می‌کند. این روز‌ها افراد زیادی فولاد‌های زنگ نزن را به جای گالوانیزه کردن پیشنهاد می‌دهند. اما ورق گالوانیزه قیمت مناسب‌تری داشته و بهترین پیشنهاد برای صنایع مختلف است.

روش‌های مختلف گالوانیزه کردن فولاد

گالوانیزه کردن با روش‌های مختلفی انجام می‌شود و وجه مشترک همه این روش‌ها، به کار‌گیری روی در هر فرآیندی است. یکی از دلایل استفاده از این ماده برای پوشش گالوانیزه، تمایل روی به آند بودن است. به گونه‌ای که وقتی فولاد یا هر فلز دیگری در هوای آزاد و مجاورت اکسیژن قرار می‌گیرد. پوشش گالوانیزه که از جنس روی بوده واکنش داده و اجازه نمی‌دهد که لایه زیرین آن اکسید شود. به همین دلیل یکی از بهترین جایگزین‌ها برای پوشش‌های آلومینیومی نیز محسوب می‌شود.
از آنجایی که ورق‌های رنگی نیز کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارند. تولید این ورق‌ها نیز بعد از انجام گالوانیزاسیون اتفاق می‌افتد. خرید ورق رنگی گالوانیزه برای صنایع مختلفی مانند ساخت لوازم خانگی، ساختمان، حمل و نقل و صنایع فلزی حائز اهمیت است.

گالوانیزه گرم

روش غوطه وری گرم یا Hot-Dip Galvanizing یکی از انواع روش‌های گالوانیزه کردن است که با فرو رفتن فلز در روی مذاب صورت می‌گیرد. برای این کار ابتدا پاکسازی فلز با روش‌های دستی و ماشینی صورت می‌گیرد تا از امکان برقراری پیوند بین روی و فلز مورد نظر مطمئن شوند.
روی در این فرآیند با خلوص 98 درصد به کار گرفته شده و گاهی برای دادن ویژگی‌های بیش‌تر به فلز گالوانیزه شده، فلزات دیگری را هم اضافه می‌کنند. روی در دمای 438 تا 460 درجه سانتی گراد به حالت مذاب رسیده و دقیقا همان دمایی است که برای دیگچه روی در فرآیند گالوانیزه گرم در نظر می‌گیرند.
در نهایت یک پوشش نسبتا ضخیم و بلوری بر فولاد ایجاد شده و ساختاری چند لایه از آلیاژ فولاد - روی نیز در لایه‌های میانی به وجود می‌آید. لایه‌های میانی سختی و امکان شکنندگی زیادی دارند و در صورت خم شدن ورق فولادی ممکن است پوسته پوسته شوند.
غوطه وری گرم یا گالوانیزه گرم یکی از متداول‌ترین انواع گالوانیزه برای فولاد محسوب می‌شود. همچنین تهیه فولاد گالوانیزه با این روش، از نظر اقتصادی مناسب است. سرعت این فرآیند کاملا وابسته به ضخامت قطعه فلزی بوده، ولی به طور کلی نسبت به سایر روش‌ها سریع‌تر انجام می‌شود.
بنابراین مقرون به صرفه بودن، سرعت زیاد انجام گالوانیزه گرم و امکان اجرا برای فلزاتی با اشکال پیچیده از مزایای گالوانیزه کردن با غوطه وری گرم به حساب می‌آید. اکنون که پاسخ گالوانیزه گرم چیست را توضیح دادیم. ممکن است نحوه انجام این فرآیند هم برای شما سوال شود.

مراحل گالوانیزه کردن فولاد با روش  Hot-Dip Galvanizing

1.  آماده‌سازی فولاد: در این مرحله محلول روی کلرید آمونیاک را تهیه می‌کنند و فولاد را در آن قرار می‌دهند. در این صورت هر گونه آلودگی بر فلز نابود شده و فلز محافظت شده با پوشش روی نیز دچار آلودگی نمی‌شود.
2. غوطه ور شدن فلز در روی مذاب: حوضچه مذاب روی با تمام شرایط لازم آماده شده و اکنون نوبت به مرحله اصلی گالوانیزه کردن می‌رسد. فولاد را درون این حوضچه قرار می‌دهند. پیوندی قوی بین روی و فولاد تشکیل شده و در نهایت لایه مقاومی این فلز را می‌پوشاند.
3. خنک‌سازی: برای قطع ارتباط بین فولاد و روی و خاتمه دادن به فرآیند گالوانیزه گرم بهتر است خنک‌سازی فلز از طریق قرار دادن فولاد در هوای آزاد، در آب یا در هیدروکسید پتاسیم صورت بگیرد.

پیش گالوانیزه

فرآیند پیش گالوانیزه در موارد زیادی کاملا مشابه گالوانیزه گرم است. این فرآیند در کارخانه‌های تولید فولاد و فلزاتی که از قبل شکل مشخصی دارند انجام می‌شود. بنابراین بعد از مراحل تمیز کاری، ورق فولاد رول شده را از حوضچه روی داغ عبور می‌دهند و در آخر خنک‌سازی انجام شده و آن را به حالت قبل بر می‌گردانند.
نسبت به گالوانیزه گرم، این رول فولادی به صورت یکنواخت‌تر گالوانیزه می‌شود. اما زمانی که فلز رول شده را به حالت اول بر می‌گردانید در بعضی نواحی پوشش روی وجود نداریم. بنابراین در صورت برش زدن یک حلقه فلزی بزرگ از این فلز، قسمت‌هایی از فلز که برش خورده (لبه‌ها) گالوانیزه نشده است.

گالوانیزه سرد

در روش گالوانیزه سرد خبری از حوضچه روی مذاب نیست. بنابراین ساختاری را مشاهده می‌کنید که قرار‌گیری لایه روی بر فلز از طریق جریان الکتریسیته و مایع الکترولیت صورت می‌گیرد. در یک محلول الکترولیت یون روی به فلز پایه منتقل شده، با روش الکتریکی به فلز روی تبدیل می‌شود و در نهایت بر فلز با پایه مثبت ته نشین خواهد شد.
گالوانیزه سرد نیز مانند پیش گالوانیزه بر ورق رول شده فلز صورت می‌گیرد. همچنین پوشش گالوانیزه در این روش، ضخامتی یکدست و دقیق دارد. از تفاوت گالوانیزه گرم و سرد می‌توان به اختلاف قیمت این دو روش اشاره کرد. به گونه‌ای که قیمت گالوانیزه سرد نسبت به روش گرم ارزان‌تر است.
لایه گالوانیزاسیون تولید شده در روش الکترو گالوانیزه ضخامت کم‌تر و مقاومت کم‌تری در برابر خوردگی دارد. زیرا کم بودن ضخامت روی با راحت خراشیده شدن آن و آسیب پذیر‌تر شدن فلز زیرین همراه است. این در حالی است که در روش گالوانیزه گرم، ضخامت بیش‌تری دارد. بنابراین جزء تفاوت ظاهری گالوانیزه گرم و سرد محسوب می‌شود.

ایجاد تغییراتی در ورق‌های گالوانیزه شده

برای امکان‌پذیر شدن استفاده از ورق گالوانیزه، تغییراتی را در آن‌ها ایجاد می‌کنند. فرمینگ ورق یکی از فرآیند‌هایی است که بعد از گالوانیزه کردن انجام می‌دهند. ذوزنقه، سفال، شادولاین، کرکره سینوسی و ... از انواع فرمینگ این ورق‌ها هستند که در شرکت‌های بزرگ فولاد‌سازی انجام می‌شوند. 
آیرومارت یکی از برترین بازرگانی‌های فولاد در زمینه فروش محصولات آهنی و فولادی بوده که فروش انواع ورق‌های فولادی گالوانیزه یکی از خدمات این مجموعه است. شما می‌توانید از طریق تماس با شماره 02145306 یا مراجعه به وبسایت اینترنتی iromart.com با این مجموعه در ارتباط باشید. 

با خرید محصولات از آیرومارت می‌توانید محصول مورد نظر خود را با گواهینامه معتبر دریافت کنید و انجام آزمون های کنترل کیفیت با درخواست مشتری امکان پذیر است. خمکاری، جوشکاری، فرمینگ ورق، گالوانیزه کردن، برشکاری و... جزء خدمات این مجموعه می‌باشد. در آیرومارت، خرید اعتباری چکی محصولات نیز برای راحتی شما مشتریان عزیز ممکن شده است.