ورق رنگی چیست؟
ورق رنگی ورق گالوانیزه ای است که در دو مرحله، بصورتی که روی ورق به ضخامت 20 الی 25 میکرون و پشت ورق طی یک مرحله به ضخامت 7 الی 15 میکرون با یک لایه رنگ کوره ای (الکترواستاتیک) پوشانده می شود. رنگ الکترواستاتیک علاوه بر زیبایی ظاهری که به ورق می دهد باعث افزایش مقاومت ورق گالوانیزه در برابر خوردگی می شود و آن را جهت استفاده در محیط های رطوبتی و مستعد زنگ زدگی مناسب تر می سازد. این فولاد پوشش دار رنگی با نام تجاری ورق پیش رنگ نیز ساخته می شود.
ورق رنگی چه کاربردهایی دارد؟
این ورق به صورت گسترده در صنعت و ساختمان سازی استفاده می شود که به دلیل مقاومت این ورق در برابر شرایط رطوبتی و اسیدی و قلیایی و همچنین شکل ظاهری مناسب ورق رنگی معمولاً به عنوان انتخاب اول می باشد. البته از نظر اقتصادی و اختلاف قیمت ورق رنگی با ورق گالوانیزه استفاده از ورق گالوانیزه در برخی از مواردی که قیمت مد نظر است قابل توجیح می باشد.
به صورت کلی موارد استفاده از ورق رنگی عبارت است از:
- صنعت ساختمان مانند سقف کاذب. نمای خارجی ساختمان، نماهای دكوراتيو.
- سقف و بدنه ی انبارها و کارگاه ها.
- صنایع فلزی مثل کابینت.
- ساندويج پانل برای پوشش سقف و دیوار، سقف شيروانی.
- لوازم خانگی مانند بدنه يخچال، ماشين لباسشويی اجاق گاز و آبگرمكن.
- بدنه ی کیس های کامپیوتر.
- صنعت حمل و نقل مثل ساخت كانتينرها.
- در سردخانه ها.
- در بدنه دیگ های بخار و ماشین آلات صنعتی.
مزایا و فواید ورق رنگی
استفاده از ورق رنگی دارای مزایای از جمله زیبایی و ضد زنگ بودن آن می باشد در ادامه این موارد را بیشتر توضیح خواهیم داد.
- نصب سریع و آسان آن.
- زیبایی و قیمت مناسب نسبت به محصولات مشابه.
- وزن سبک و ایمنی بالا در برابر زلزله.
- عدم تغییر رنگ و شکل در مقابل شرایط جوی.
- مقاوم در برابر رطوبت آب و هوا.
- یکپارچگی و عدم شکستگی به مرور زمان.
روش تولید ورق رنگی
ورق های گالوانیزه برای تبدیل شدن به ورق رنگی در ابتدا چربی زدایی سپس شست و شو و سپس کروماته شده (آستر زیر رنگ ) و سپس رنگ پاشی و در کوره حرارت داده می شوند، در ادامه به تشریح این مراحل خواهیم پرداخت.
چربی زدایی
ورق گالوانیزه جهت رنگی شدن بعد از ورود به مرحله تولید به ۲ روش ذیل چربی زدایی می شود.
- چربی گیری بصورت سرد یا الکتریکی : این روش به دلیل کیفیت پایین و کیفیت نه چندان مطلوب زیاد مورد استفاده نمی باشد. در روش الکتریکی، نیاز به سرمایه گذاری زیادی داشته و همچنین با توجه به مصرف الکترولیت ها، از نظر اقتصادی توجیح پذیرنیست.
- شستشوی گرم با مواد قلیایی : به صورت غوطه وری و پاششی می باشد. به دلیل هزینه کم، سرمایه گذاری اولیه کم و… در این روش در صنایع فلز مورد استفاده بوده و امروزه در صنایع قطعه سازی هم متداول می باشد.
شست و شو و کروماته
پس از مرحله چربي زدايی ورق گالوانیزه، آن را پس از شست و شو با آب گرم با باد گرم خشک می کنند. سپس براي بالا بردن مقاومت آن در برابر خوردگی و همچنین افزايش چسبندگی رنگ به آن و همچنین جلوگیری از پوسته شدن رنگ پس از فرايند فرم دهی، آن را كروماته می کنند سپس پرایمر یا رنگ اولیه که از جنس پلی استر یا ایکسی را روی ورق قرا می دهند بعد با عبور آن از کوره، پخته و طی فرایندی سرد می شود. طی این عملیات لایه ای از رنگ پرایمر بر سطح ورق ایجاد می گردد که همان آستر است.
رنگ اصلی و کوره پزی رنگ
در این مرحله رنگ نهایی از جنس پلی-استر، اپکسی، پلی اورتان، پلی وینیل ایدین فلوئوراید، آکریلیک و یا پلی آمید به شیوه ی رنگ الکترو استاتیکی روی سطح ورق قرار می گیرد و در سطح زیر ورق هم رنگی از جنس اپکسی با قابلیت فرم-پذیری بالا پاشيده مي شود. در نهایت عملیات پخت روی رنگ انجام می گردد. معمولاً فیلم محافظی از جنس PET و PVC را روی سطح ورق می کشند.
در صورت استفاده از رنگ هايی از جنس پلاستیسول با ضخامت بالا بر سطح رویی ورق، می توان با کمک فرايندي که بعد از کوره پخت رنگ نهایی انجام می شود، بافتهای سطحی خاصی را ایجاد می کنند که عبارتند از:
- چرمی شکل
- کتانی
- گرانیتی
با فرایندStripable لایه ای محافظ بر روی ورق رنگی قرار می گیرد. این لایه قبل از مصرف جدا می شود. در واقع این لایه پلاستیک آبی رنگی که روی ورق های استنلس استیل برای محافظت قرار دارد می باشد.
در انتها ورق وارد آزمايشگاه كنترل كيفيت شده و پس از بررسي دقيق تاييدشده و بسته بندي مي گردد.
رنگ الکترو استاتیک چیست؟
همانطور که توضیح داده شد پوشش رنگی روی ورق گالوانیزه به روش رنگ الکترواستاتیک است، در ادامه مطالب به توضیحی در خصوص چگونگی پیاده سازی این روش می پردازیم:
رنگ کوره ای پودری الکترواستاتیک از ذرات خشک و ریز زرین که دارای بار مثبت هستند تشکیل شده است. پودر رزین حامل رنگدانه بر روی سطح ورق پاشیده می شود، ذرات رزین به خاطر دارا بودن بار الکتریکی به سطح فلز می چسبد. این به خاطر اینست که قطعه کار به زمین وصل شده است (یعنی بار منفی دارد) در نتیجه ذرات را مثل آهن ربا به خود جذب می کند و رنگ به تمامی سطح ورق می چسبد.
هدر رفتن رنگ در اين حالت كمتر از ۱۰% است. ذرات چسبیده به سطح فلز، در کوره های صنعتی مخصوص پخته می شوند. رزین ذوب شده، در سطح فلز همجوش شده و ایجاد سطحی یکدست، ضخیم و مقاوم می کند. نتیجه کار سطحی زیبا و براق با مقاومتی بسیار عالی در مقابل مواد شیمیایی، خراش و پوسته شدن و سه برابر مقاوم تر از رنگ های پایه حلال می باشد.
مزیت رنگ الکترو استاتیک
رنگ هایی که به صورت محلول معمولی وجود دارند به دلیل شرایط رطوبت و آب وهوا دارای کیفیت پایین تری نسبت به رنگهای الکترو استاتیک هستند. در رنگهای محلول علاوه بر شرایط جوی مهارت رنگ پاشی نیز در کیفیت نهایی محصول رنگ شده تأثیر به سزایی دارد. رنگهای الکترواستاتیک به دلیل اینکه دارای بار هستند به قطعه چسبیده و سطح یک دست و با کیفیتی در هر شرایط جوی را پدید می آورند. علاوه بر این ویژگی ها رنگ الکترواستاتیک با محیط زیست سازگار تر می باشد.
رئال ورق رنگی
ورق رنگی در رنگ های متنوعی تولید می شود که هر رنگ را با یک شناسه به نام رئال نام گذاری می کنند، این شناسه به عنوان یک استاندارد جهانی شناخته می شود.
رئال های ورق رنگی عبارت اند از:
- سفید یخچالی – رئال ۹۰۱۶
- کرم – رئال ۹۰۱۰
- قرمز – رئال ۳۰۰۰
- قرمز گوجه ای – رئال ۳۰۲۰
- آبی نیسانی – رئال ۵۰۱۵
- آبی کاربنی – رئال ۵۰۱۸
- نارنجی – رئال ۲۰۰۴و رئال ۲۰۰۳
- زرد – رئال ۱۰۲۳
- زرد لیمویی – رئال ۱۰۲۸
- بنفش – رئال ۴۰۰۵
- سبز چمنی – رئال ۶۰۲۴
- سبز تیره – رئال ۶۰ ۱۸
- صورتی – رئال ۴۰۰۳
- قهوه ای رنگ سفال – رئال ۸۰۰۴
- قهوه ای سوخته– رئال ۸۰۱۸
ابعاد ورق رنگی
ورق گالوانیزه رنگی مانند ورق گالوانیزه دارای ضخامت کمی می باشد، که به راحتی بتوان از آن در برشکاری و خم استفاده نماییم.
ورق رنگی فقط به صورت رول به بازار عرضه می شود و به صورت ورق شیت شده یا به اصطلاح فابریک بسته بندی نمی گردد. رول های ورق رنگی دارای تنها دو عرض ۱۰۰ که به آنها در بازار کوتاه و۱۲۵ سانتی متری که در بازار اصطلاحاً بلند می گویند یافت می شود. گاهی ممکن است عرض های نامتعارفی مانند ۱۰۹ سانتی متری که برای مصارفی همچون تولید ساندویچ پنل و یا عرض ۱۲۲ سانتی متری چینی در بازار مشاهده می گردد. وزن تقریبی هر رول ورق رنگی گالوانیزه حدود ۶ تن می باشد. طول ورق گالوانیزه رنگی با توجه به وزن تقریبی ۶ تن حدود ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ متر بنا به عرض و ضخامت خواهد بود. ضخامت ورق های رنگی تقریبا بین ۱۸ صدم میلیمتر تا ۱ میلی متر می باشد.
تولید کنندگان داخلی و خارجی
در ایران و تولیدات داخلی کارخانه هایی نظیر فولاد مبارکه اصفهان، هفت الماس قزوین و… ورق رنگی تولید می کنند که در این میان ورق گالوانیزه رنگی فولاد مبارکه اصفهان دارای بهترین کیفیت و در حد بهترین و برترین استانداردهای جهانی می باشد. به غیر از کارخانه های بزرگ، در شرکت ها و کارگاه ها نیز اقدام به تولید ورق رنگی می کنند که در کل تولید کنندگان داخلی تقریبا نصف نیاز بازار ایران را تأمین می کنند بقیه ورق گالوانیزه رنگی مصرفی نیز عمدتاً از چین و قزاقستان وارد می شود.
بسته بندی ورق گالوانیزه رنگی
رول های ورق گالوانیزه رنگی به صورت های مختلفی بسته بندی می شود که در ادامه به معرفی آنان می پردازیم.
در این نوع بسته بندی يک لايه کاغذ ضد آب، مقوا براي لبه هاي داخلي و خارجي تعبیه می شود. برای محافظت از لبه های داخلی و خارجی ورق طوق محافظی در نظر گرفته شده و از ورقی جهت محافظت از سطح داخل استفاده می شود. در انتها رول به وسیله دو تسمه محیطی و ۴ تسمه شعاعی بسته می شود.
این نوع بسته بندی مشابه بسته بندی بالا بوده با این تفاوت که رول بر روی پالتی چوبی سوار می شود. از این نوع بسته بندی برای رول های زیر ۱۰ تن استفاده شود.
در این نوع بسته بندی يک لايه کاغذ ضد آب، مقوا براي لبه هاي داخلي و خارجي تعبیه می شود. برای محافظت از لبه های داخلی و خارجی ورق طوق محافظی در نظر گرفته شده و از ورقی جهت محافظت از سطح داخل استفاده می شود. در انتها رول به وسیله سه تسمه محیطی و شش تسمه شعاعی بسته می شود.
این نوع بسته بندی مشابه بسته بندی بالا بوده با این تفاوت که رول بر روی پالتی چوبی سوار می شود. از این نوع بسته بندی جهت رول های زیر ۱۰ تن استفاده می گردد.
منبع: واحد خبری فولاد24