مراحل ساخت ساختمان اسکلت فلزی کدامند؟ در کل سازه‌های فولادی به ساختمان‌هایی اطلاق می‌شود که المان‌های افقی و عمودی که قاب‌ها رو تشکیل می‌دهند، از فلز ساخته می‌شوند. آماده سازی این سازه دارای چندین مراحل است، در ادامه بطور کامل به این مبحث خواهیم پرداخت:
- اسکلت فلزی و انواع آن
- نکات اجرایی مراحل ساخت اسکلت فلزی
- اسکلت فلزی و انواع آن
- خاکبرداری
- پیاده کردن نقشه فونداسیون
- گودبرداری
- اجرای بتن مگر
- آرماتورگذاری
- قالب بندی فونداسیون
- اجرای صفحه کف ستونی یا بیس پلیت
- بتن ریزی
- کاربردهای اسکلت فلزی
اسکلت فلزی و انواع آن
اسکلت فلزی همانطور که از نامش مشخص است ساختار فلزی است که اجزای آن از جنس فولاد به هم متصل می‌باشد. این اسکلت دارای انواع زیر است:
اسکلت فلزی پیچ و مهره: این نوع اسکلت بصورت پیش ساخته است به این صورت که در کارخانه بوسیله دستگاه‌های جوش ساخته و در پروژه بوسیله پیچ و مهره نصب می‌شوند، در این نوع اسکلت به علت پیش ساخته بودن، سرعت را بیشتر و مکان کمتری را اشغال می‌کند.
اسکلت فلزی جوشی: در اسکلت جوشی، قطعات (تیر و ستون) در محل پروژه به یکدیگر متصل و جوش دستی می‌شود. دقت در این سازه‌ها پایین و نسبت به پیچ و مهره ضعیف تر می‌باشند. اما نکته مهم این است که جهت جوش قطعات باید از افراد متخصص استفاده کرد. زیرا اگر اشتباهی رخ دهد خسارت زیادی به پروژه وارد می‌شود. قابل ذکر است اسکلت‌های پیچ و مهره‌ای در برابر کشش‌ها و فشارها تحمل بیشتری نسبت به اسکلت‌های جوشی دارند و در مقابل زلزله هم مقاوم تر هستند.
بازار آنلاین خرید و فروش محصولات فولادی
نکات اجرایی مراحل ساخت اسکلت فلزی
برای اجرای یک ساختمان اسکلت فلزی در ابتدا باید زمینی که قصد داریم در آن ساختمان سازی کنیم را بررسی نماییم. این زمین باید دارای مقاوت کافی باشد تا بتواند نیروی وزن ثقلی ساختمان را تحمل و نشست نکند که برای این کار می‌بایستی از خاک نمونه برداری کرده و آزمایشات لازم انجام گردد.
همانطور که در بالا به کلیه مراحل ساخت اسکلت فلزی اشاره کردیم، اولین و مهمترین قسمت هر ساختمان فونداسیون است. ابتدا توضیحی درخصوص فونداسیون خواهیم داد، سپس مراحل را یک به یک شرح خواهیم داد.
فونداسیون یا شالوده یا همان پی ساختمان، به بخشی از سازه گفته می‌شود که در تماس با خاک بوده و همانند یک عضو باربر، وزن ساختمان را به زمین انتقال می‌دهد. فونداسیون موجب پایدار و مقاوم شدن سازه شده و از سقوط آن جلوگیری می کند. جالب است بدانید ساختمان بدون پی وجود ندارد. به این دلیل که نداشتن پی موجب نشست زمین می‌گردد و سازه دچار ترک خوردگی می‌شود. فونداسیون‌ها دارای انواع مختلفی در ساختمان سازی می‌باشد که در این مطلب فقط به نام هر یک بسنده خواهیم کرد:فونداسیون سطحی/فونداسیون عمیق/فونداسیون ویژه
خاکبرداری
در این مرحله پس از بررسی‌های لازم زمین مورد نظر، باید نسبت به تراز و هموار کردن زمین اقدام کرد. از آنجایی که اغلب زمین‌ها دارای پستی و بلندی هستند ،جهت اجرای فونداسیون حذف آنها الزامی است.
پیاده کردن نقشه فونداسیون
پس از برطرف نمودن موانع زمین، باید نسبت به انتقال نقشه فونداسیون به زمین اقدام کنیم و نقشه فونداسیون را پیاده سازی کنیم البته در این مرحله شمال جغرافیایی و منطبق کردن آن با شمال نقشه فونداسیون را مشخص کنیم.
گودبرداری
از مراحل دیگر فونداسیون اسکلت فلزی، گودبرداری است. جهت گودبرداری محل فونداسیون‌ها به ارتفاع خاکبرداری نیاز داریم. نکته مهم این است که در این مرحله حتماً باید از نوع و شرایط خاک، مقاومت فشار خاک، شرایط آب‌های زیرزمینی و ... اطلاع کافی داشته باشیم.
در این مرحله احتمال ریزش جداره وجود دارد که باید با وسایل مختلف شمع بندی لازم را انجام داده و نسبت به افزایش استحکام جداره اقدام کرد. جهت جلوگیری از ریزش خاک و پی ساختمان، یک راه حل وجود دارد که اجرای جزء به جزء است. به این طریق که ابتدا محل فونداسیون ستون‌ها اجرا و در مرحله بعد پس از حفاری تدریجی، اجزای دیگر اجرا می‌شود.
اجرای بتن مگر
بتن مگر یا بتن رگلاژ یا همان بتن نظافت ، یک بتن با عیار سیمان کم (بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است که به منظور آماده سازی بستر خاکبرداری شده برای آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا می‌شود.
در این مرحله جهت ایجاد یک سطح کاملاً تراز و جداکردن سطح زمین از پی اصلی یک لایه از بتن مگر استفاده می‌شود که این لایه ضخامت 10 تا 15 سانتیمتر دارد. اما در صورتی که ضخامت زیرسازی کم باشد می‌توان ضخامت بتن مگر را افزایش داد.
آرماتورگذاری
حساس ترین مرحله در اجرای فونداسیون اسکلت فلزی، اجرای آرماتورگذاری است که باید دقیقا مانند نقشه‌های از قبل تهیه شده اجرا گردد و نکته مهم در این مرحله این است که فاصله میلگردها تا سطح آزاد بتن نباید از 4 سانتی متر کمتر باشد.
قالب بندی فونداسیون
بعد از اجرای آرماتورگذاری نوبت به قالب بندی فونداسیون می‌رسد که باید طبق استانداردهای موجود از تخته‌های سالم و بدون هیچ گونه گره استفاده کرد و باید از امکان خروج آب های اضافی اطمینان حاصل نماییم.
اجرای صفحه کف ستونی یا بیس پلیت
در اجرای صفحه کف ستونی یا بیس پلیت نحوه اتصال ستون‌ها به فونداسیون در اسکلت‌های فلزی تفاوت‌های عمده‌ای با اسکلت بتنی دارد و به جای استفاده از میلگرد از صفحه کف ستونی یا همان بیس پلیت(baseplate) استفاه می‌شود. این صفحه واسطه‌ای برای اتصال هر چه بهتر ستون به فونداسیون است. بعد از محکم شدن نسبی بتن، نسبت به باز کردن قالب اقدام می‌کنیم و عملیات قرار دادن صفحات بیس پلیت و تعیین آکس برای جای گیری ستون‌ها شروع خواهد شد و سپس اقدام به هواگیری ستون‌ها می‌کنیم. این عملیات بوسیله ریختن بتن شل در زیر صفحه است و در برخی موارد هم سوراخی در وسط صفحه ستون نموده و این عملیات اجرا می‌شود. با سفت گردن پیچ‌های روی بیس پلیت، هوای اضافی خارج می‌شود. این کار به این دلیل است که فضای خالی زیر صفحه ستون باقی نماند و بر اثر فشار از ناحیه ستون‌ها دچار نشست نشود.
تعداد بولت‌ها بسته به نوع عملیات از دو عدد به بالا تغییر می‌کند. حداقل قطر این میله‌های مهاری میلگرد نمره 20 است. در حالی که صفحه تنها فشار را تحمل می‌کند. بولت نقش عمده‌ای ندارد و تنها پایه را در محل خود ثابت نگه می‌دارد. شایان ذکر است که هنگام نصب ستون بر روی صفحه تقسیم فشار این است که حتما انتهای ستون سنگ خورده و صاف باشد تا تمام نقاط مقطع ستون بر روی صفحه بیس پلیت بنشیند و عمل انتقال نیرو به خوبی انجام پذیرد. از آن جا که علاوه بر فشار، لنگر نیز بر صفحه زیر ستونی وارد می‌شود، طول بولت باید به اندازه‌ای باشد که کشش وارد شده را تحمل کند.
بتن ریزی
بتن ریزی نیز باید با آهنگ کاملا یکنواخت صورت گیرد و از جای‌گیری بتن در بین میلگردها و پوشش دادن کامل آنها مطمئن شد. قبل از اینکه بتن در محل ریخته شود حتماً حمل بتن (تراک میکسر) چند بار بتن را به هم بزند و از فاصله بالا بتن را خالی نکند چون دانه بندی بتن به هم می‌ریزد و اگر فاصله زیاد بود باید از ناودانی‌های فلزی که به آن شوت می‌گویند استفاده کند.
بسته به نوع کار و مقدار آرماتور مصرفی از ویبره برای تراکم کردن بتن استفاده شود. حتماً بتن ریخته شده پس از هر لایه بتن ریزی کاملاً ویبره شود تا هوای داخل بتن خارج شود. پس از اتمام مرحله بتن ریزی و گیرش بتن باید سعی شود که سطح بتن مرطوب نگه داشته شود تا آب ترکیب خود را از دست نداده و سریعاً دچار ترک خوردگی و در نتیجه ضعف بتن نشود.
کاربردهای اسکلت فلزی
１) کارخانه‌های صنعتی و سوله
２) پایانه‌های فرودگاهی
３) پل‌ها
４) برج‌ها
５) ساختمان‌های چند طبقه
منبع: گروه تأمین محتوای فولاد24