تفاوت تیرچه نیازیت با تیرچه کرومیت چیست؟

نیازیت چیست؟

نیازیت که یکی از انواع تیرچه هاست، قطعه‌ای است که برای اجرای کامل سقف بتنی و فولادی از پیش ساخته می‌شود و تیرهای تی (T) شکلی ایجاد می‌کند.

نحوه ساخت تیرچه

ساخت تیرچه در سه مرحله انجام می‌شود. در مرحله اول بار حاصل از حمل و نقل را تحمل می‌کند؛ در مرحله دوم بار ناشی از اجزای بتن‌ریزی سقف را تحمل می‌کند. این بار شامل وزن مرده سقف (وزن تیرچه، بلوک و بتن درجا) و بارهای در حین اجرا در حدفاصل تکیه‌گاه‌های اصلی به تیرچه است. در مرحله آخر تکیه‌گاه‌های موقت برداشته شده و تیرچه به عنوان عضو کششی مقطع T شکل، بار ناشی از بارهای مرده و زنده در هنگام بهره برداری را تحمل می‌کند.

جنس تیرچه

جنس تیرچه‌ها معمولا از چوب، بتن و فولاد است که با قرارگیری بلوک‌ها در بین تیرچه ها به عنوان قالب و با بتن پوششی درجا ریخته شده، مقطع مرکب T شکل مناسبی را تشکیل می‌دهند.

انواع‌ تیرچه

تیرچه ‌انواع مختلفی دارد:

• تیرچه ‌کرومیت یا فلزی
• تیرچه‌ بتنی سنتی
• تیرچه ‌فندوله سفالی سنتی
• تیرچه ‌بتنی صنعتی
• تیرچه ‌فندله سفالی صنعتی
• تیرچه ‌نیازیت
• تیرچه ‌پیش تنیده

تیرچه نیازیت

تیرچه نیازیت یک تیرچه فولادی با جان باز است. این تیرچه بر اساس اصول طراحی خرپاهای ساده مسطح با اتصالات مفصلی به گونه‌ای طراحی شده که قادر است وزن سقف شامل بتن تازه، بلوک‌ها و عوامل اجرایی را تا قبل از گیرش بتن تحمل کند. تیرچه نیازیت ایستاست و نیازی به شمع بندی زیر سقف وجود ندارد.

تفاوت عمده تیرچه با نیازیت نسبت به سایر تیرچه‌ها، طراحی خرپای تیرچه و عدم بتن ریزی در جان آن است، به طوری که اتصالات داخلی تیرچه‌ها به صورت کامل به یکدیگر جوش داده شده و بتن جان تیرچه حذف می‌شود. این موضوع عاملی است که در آن علاوه بر سبکی سقف و سازه، مقاومت سقف نسبت به زلزله به بالاترین حد خود رسیده است.

تیرچه نیازیت شامل بال فوقانی، بال تحتانی، قطعات میانی و برش‌گیر است. بال فوقانی یا بال فشاری تیرچه نیازیت از مقطع سپری نمره‌های ۴ و۵ و۶ استفاده می‌کند. قطعات میانی تیرچه نیازیت از جنس میلگرد ساده یا آجدار است که به‌صورت قطعات جدا از هم و مورب و عمودی به بال فوقانی و تحتانی کاملا جوش داده می‌شود. حداقل نمره میلگرد مصرفی آن ۱۰ است. بال تحتانی تیرچه نیازیت از تسمه فولادی ST37 و در بعضی موارد همراه با تقویت از جنس سپری یا میلگرد یا تسمه تشکیل شده و حداقل ضخامت آن ۴ میلیمتر است. برش‌گیر در تیرچه نیازیت جزء مقاطع تقویت شده است که بر اساس حالت‌های بحرانی در محاسبات تیرچه به آن اعمال می‌شود.

تفاوت تیرچه نیازیت با تیرچه کرومیت:

• تیرچه نیازیت به بتن نیازی ندارد. دلیل این امر باربری بال فوقانی است.
• در‌ تیرچه نیازیت در قسمت بال فوقانی از پروفیل سپری استفاده می‌شود، اما در تیرچه کرومیت فقط در ابعاد بیشتر از 5/6 متر دو عدد نبشی پشت به هم به حالت سپری جوش داده می‌شود.
• درتیرچه نیازیت میلگرد عرضی به صورت منقطع و در تیرچه کرومیت به صورت پیوسته است.
• تیرچه‌های نیازیت سنگین‌تر از تیرچه‌های کرومیت هستند.
• در‌ تیرچه‌های نیازیت، بتن کمتری نسبت به تیرچه‌ کرومیت و سایر تیرچه‌ها مصرف می‌شود.
• در تیرچه نیازیت در قسمت بال تحتانی دو عدد نبشی یا ورق و در تیرچه کرومیت از یک ورق استفاده می‌شود.
• تیرچه‌های نیازیت تا طول 12 متر و تیرچه های کرومیت تا 8 متر قابل اجرا هستند.
• در تیرچه نیازیت بال فوقانی تا انتهای بال ادامه دارد، در صورتی که در تیرچه ‌کرومیت بال فوقانی کوچک‌تر از بال تحتانی است.
• درتیرچه نیازیت ورق برشگر به شکل L است و درانتهای‌ تیرچه، بال فوقانی و تحتانی تیرچه با ورق برشگیر کاملا پر می‌شود. در تیرچه کرومیت بال تحتانی با بال فوقانی فاصله دارد.
• ظاهر تیرچه‌‌های نیازیت برای سازه‌های بتنی و سازه‌های فلزی متفاوت است. درتیرچه ‌کرومیت تفاوتی به جز در نوع اتصال وجود ندارد.

مزایای تیرچه نیازیت:

تيرچه‌های سقف نيازيت به دليل فلزی بودن، شكننده نيستند، حمل ونقل و انبار كردن آنها آسان‌تر است و ضايعات كمتری دارند ومدت زمان لازم جهت ساخت تيرچه‌های فلزی در مقايسه با تيرچه‌های بتنی کمتر است. دلیل این امر این است که تيرچه‌های بتنی بايد به مدت هفت روز در حوضچه‌های آب نگهداری شود.( حدود 60درصد نسبت به تيرچه‌های بتنی سبک‌تر هستند.)

به علت امكان استفاده از نيازيت سقف در دهانه‌های بالا، محدويت‌های معماری در اين سقف، نسبت به سقف تيرچه بلوک كمتر شده است. مي توان با برش دادن بلوک پلی استايرن، لوله كشی‌ها را از داخل سقف و از فضای خالی تيرچه‌ها عبور داد؛ بدين ترتيب می‌توان ازاضافه وزنی كه پوكه‌ريزی در سقف تيرچه بلوک به سازه تحميل می‌كرد، در اين سقف صرف‌نظر کرد.

استفاده از دو لايه بلوک با جنس‌های متفاوت؛ يعنی پلی استايرن و گچ،‌ هر كدام به نوبه خود در عايق کردن سقف در برابر صدا و جلوگيری از اتلاف انرژی حرارتی–برودتی موثر هستند. بلوک‌های گچی زيرين، محافظ مناسبی برای بلوک‌های پلی استايرن در مواقع آتش سوزی هستند و در ضمن با استفاده از بلوک‌های گچی در لايه زيرين سقف، پيوستگی و چسبندگی به مراتب مناسب‌تری بين سقف سازه‌ای و نازک‌كاری آن پديد می‌آيد. درضمن با استفاده از بلوک پلی استايرن، مشكل جذب شيره بتن توسط بلوک و پايين آمدن كيفيت بتن رفع شده است. تيرچه های اين سقف نيز مانند تيرچه های سقف کرومیت خود ایستا بوده و از شمع‌بندی بی‌نیاز است.

طبق نظر مبتکر سقف، این سقف نسبت به سقف تيرچه بلوک حدود 50درصد سبک‌تر شده كه البته، به علت استفاده از تيرچه‌های فلزی، وزن سقف مقداری كمتر شده است. در ضمن سبک‌ترشدن سقف به علت عبور تاسيسات از داخل سقف سازه‌ای اشتباه بزرگی است؛ چون در صورت بروز مشكل برای لوله‌های تاسيسات، دسترسی به آنها را بسيار مشکل و گاه غیرممکن می‌کند.‏‎‎ همچنین تصور می‌شود كه سبكی 50 درصدی نيازيت سقف نسبت به سقف تيرچه بلوک با در نظر گرفتن بلوک‌های سفالی و يا حتی بتنی در محاسبه وزن سقف تيرچه بلوک انجام گرفته است؛ بنابراين اين مقايسه اشتباه است، چون در سقف تيرچه بلو ک نيز امكان استفاده از بلوک‌های پلی استايرن وجود دارد.

معايب

استفاده از دو سری بلوک به‌طور همزمان، موجب طولانی‌ترشدن زمانی می‌شود كه صرف بلوک ها خواهد شد. به عبارتی ديگر، خريداری، حمل، انباركردن و نيز چيدن بلوک‌ها برروی سقف، به‌جای اينكه فقط درمورد بلوک سفالی يا فقط درباره بلوک بتنی در سقف تيرچه بلوک انجام شود، بايد در مورد دو سری بلوک ( گچی و پلی استايرن) انجام گيرد. همانند سقف كروميت، خود ايستا بودن تيرچه‌ها، منجر به مصرف فولاد مضاعف در تيرچه‌ها میشود .

تهیه شده در گروه تولید محتوای فولاد 24