از زمان های بسیار قدیم انسانها برای تسهیل حمل و نقل عمودی تلاش می کردند و حدوداً از سه هزار قبل از میلاد برای حمل لوازم سنگین از طناب و چوب های غلطان استفاده می کردند، اما بعدها با پیشرفت صنعت و ماشین آلات، توان ماشین ها برای پیشرفت آسنانسورها نیز به کار گرفته شد و راه برای به کارگیری توان هیدرولیک جهت جابجایی کالا و انسان به طبقات بالا هموار شد، و بعدها در سال 1846 اولین آسانسور هیدرولیک که سیال کاری آن آب بود ساخته شد و از قرن نوزدهم به بعد از آسانسورهای کابلی برای حمل و نقل عمودی استفاده می کردند.
آسانسور یا همان بالابر یک وسیله حمل و نقل عمودی است که جهت جابه جایی از بالا به پایین و پایین به بالا کالا و یا اشخاص در یک ساختمان و یا کشتی و یا سازه از آن استفاده می گردد و کار جابجایی را برای انسان ها تسهیل می نماید همان طور که می دانیم آسانسورها دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه به تفاوت این دونوع خواهیم پرداخت.
- آسانسور هیدرولیک
- انواع آسانسور هیدرولیکی
- آسانسورهای هیدرولیکی در مقایسه با آسانسورهای کششی
- آسانسور کششی
- انواع آسانسور کششی
- آسانسور کششی بهتر است یا هیدرولیک؟
- مزیت های اصلی آسانسور هیدرولیکی
- معایب آسانسورهای هیدرولیک نسبت به آسانسورهای کششی
آسانسور هیدرولیک
یکی از پرطرفدارترین بالابرنده های نیمه دوم قرن بیستم آسانسورهای هیدرولیکی است. این بالابرها بر اساس یک پمپ با انرژی الکتریکی کار می کنند که مایع هیدرولیک تحت فشار که اکثراً به شکل روغن است را به سیستم بالابر جک هدایت می کند. یک پیستون که درون یک سیلندر در پایه آسانسور نصب شده است، کابین را بالا و پایین می آورد.
انواع آسانسور هیدرولیکی
آسانسورهای هیدرولیکی به انواع چاهک دار و بدون چاهک تقسیم می شوند.
1- آسانسور هیدرولیکی چاهک دار
در آسانسور هیدرولیکی چاهک دار موتور و سیلندرهای هیدرولیکی در داخل یک چاهک قرار دارند. عمق این چاهک بسته به نوع سیلندر متفاوت بوده و در برخی موارد، با کمک قرقره عمق چاهک به حداقل خود می رسد.
2-آسانسور هیدرولیکی بدون چاهک
در آسانسور هیدرولیکی بدون چاهک، در دو طرف کابین دو جک هیدرولیکی قرار دارد. و در این نوع بالابرها بسته به ارتفاع ساختمان از پیستون های مرحله ای و معمولی استفاده می گردد. پیستون های مرحله ای برای ساختمان هایی تا ارتفاع 15 متر و پیستون های معمولی برای ساختمان هایی تا ارتفاع 6 متر استفاده می گردد.
.jpg)
آسانسورهای هیدرولیکی در مقایسه با آسانسورهای کششی
- هزینه نگهداری و تعمیر آن ارزان تر است.
- هزینه نصب مناسب تری دارند.
- مناسب جهت جابجایی بارهای سنگین .
- سرعت آسانسورهای هیدرولیکی در مقایسه با انواع دیگر بالابرها کمتر است. حداکثر سرعت این آسانسورها ۱ متر بر ثانیه می باشد. همین موضوع سبب شده تا از بالابرهای هیدرولیکی در ساختمان هایی با ارتفاع متوسط و کمتر(حداکثر 5 طبقه) استفاده شود.
- قابل ذکر است در آسانسورهای هیدرولیکی برای اینکه بتوان کابین را تا چندین طبقه بالا برد، نه تنها انرژی زیادی مصرف می شود؛ بلکه به سیلندر و پیستون بلندتری نیز نیاز می باشد. به همین علت نمی توان از این نوع آسانسورها در همه ساختمان ها استفاده کرد.
آسانسور کششی
متداولترین نوع آسانسور، آسانسور کششی متداول ترین است که به دلیل سرعت، حرکت و شتاب بیشتر در ساختمان های بلند (بلندتر از 150 متر) استفاده می گردد. این آسانسورها از کابین، وزنه ای متصل به دو سر سیم بکسل که روی قرقره ای بزرگ حرکت می کنند، تشکیل شده است. در کل این نوع آسانسور در اصل یک کابین بر روی طناب های فولادی است که به دور میخ های متصل به یک موتور الکتریکی حلقه می شوند. میخ ها در انتهای خود وزنه تعادل متصل می کنند تا وزن کابین و آسانسور متعادل شود. کشش روی طناب های فولادی باعث بالا یا پایین رفتن آسانسور می شود.
انواع آسانسور کششی
آسانسور کششی دارای دو نوع گیربکس یا گیرلس می باشد. هر دو نوع مدل توسط موتورهای الکتریکی جریان متناوب (AC) یا جریان مستقیم (DC)هدایت می شوند.
1. آسانسور کششی گیربکس
در آسانسور کششی گیربکس، یک گیربکس به موتور متصل است که باعث حرکت چرخ و طناب ها می شود. حداکثر سرعت آسانسورهای گیربکس 2.5 متر بر ثانیه است. این مدل ها از نظر سرمایه گذاری اولیه، هزینه نگهداری و مصرف انرژی در رده متوسط قرار دارند.
2. آسانسور کششی گیرلس
آسانسور گیرلس دارای جعبه دنده ای است که به موتور الکتریکی وصل شده و به منظور کنترل سیستم طناب و قرقره، قیچی بالابر را می چرخاند. همین موضوع موجب می شود تا سرعت آن در مقایسه با نوع گیربکس تا 10 ثانیه بر متر افزایش پیدا کند و به حداکثر سرعت 20 متر بر ثانیه برسد. هزینه اولیه آسانسورهای کششی گیرلس بالا است، اما هزینه نگهداری آن متوسط می باشد. همچنین راندمان انرژی گیرلس در مقایسه با نوع گیربکس بسیار بالا است زیرا برای حرکت دادن کابین به انرژی کمتری نیاز دارد.
آسانسور کششی بهتر است یا هیدرولیک؟
بیشترین تمرکز ما در این مطلب پاسخ به این سوال است که بهتر است بگوییم جوابی برای این سوال وجود ندارد به دلیل اینکه اصولاً استفاده از هر یک از این آسانسورها با توجه به شرایط ساختمان متفاوت می باشد و بر اساس شرایط ساختمان تصمیم به انتخاب می گیریم که کششی استفاده نماییم یا هیدرولیک... و نتیجه می گیریم دو سیستم قابل مقایسه نیستند، حال با یک مثال این موضوع را بیشتر شرح خواهیم داد.
اگر فضایی که جهت نصب آسانسور در نظر گرفتید فضای کافی ندارد و با توجه به طراحی معماری می خواهید از آسانسور کاملاً شیشه ای استفاده کنید و یا محل موتورخانه دورتر از محل آسانسور است و سرعت سرویس دهی برایتان اهمیت زیادی ندارد و یا در نهایت ساختمان کم ترافیک و کمتر از 5 طبقه است، از آسانسور هیدرولیکی استفاده می گردد. اما از آنجاییکه آسانسورهای کششی سرعت بسیار بالایی با قابلیت استارت در ساعت بیشتر را دارند و دارای حجم ترافیک سنگین و با هر تعداد طبقه از 2 طبقه به بالا باشد و در کل شرایط بالا را نداشته باشد از سیستم کششی استفاده می کنند.
درخصوص ایمنی این دو نوع آسانسور می توان گفت آسانسورهای هیدرولیک « با جک هیدرولیک مستقیم از زیر » امنیت بیشتری دارد اما ایمنی نوع بکسل دار آسانسورهای هیدرولیک با آسانسورهای کششی یکسان است.
مزیت های اصلی آسانسور هیدرولیکی
- ایمنی بالای آسانسور
- توانایی بالا بردن بارهای سنگین و مناسب برای حمل ظرفیت های بار بالا
- از مهم ترین مزایای آسانسور هیدرولیکی می توان به این موضوع اشاره کرد که نیرو و بار عمودی به سازه ساختمان وارد نمی کنند، بنابراین ابعاد آهن کشی چاهک آسانسور به طرز چشمگیری کاهش می یابد و نیازی به ساختن با استحکام سقف چاه آسانسور نیست که موجب کاهش هزینه کل ساختمان می گردد.
معایب آسانسورهای هیدرولیک نسبت به آسانسورهای کششی
- محدودیت سرعت
- محدودیت طول مسیر حرکت
- محدودیت تعداد استارت که حداکثر 90 استارت است.
- مصرف انرژی بسیار بالا
- احتمال وجود نشتی روغن و آلودگی ناشی از آن
بالاخره کدام آسانسور بهتر است؟ هیدرولیکی یا کششی؟ شما کاربران عزیز با در نظر گرفتن شرایط ساختمان و تمام جوانب تصمیم نهایی را گرفته که کدام یک از این دو سیستم، انتخاب بهتری است. اما به طور کلی برای ساختمان‌هایی که کمتر از ۵ طبقه هستند و رفت و آمد زیادی در آن‌ها صورت نمی‌گیرد، آسانسور هیدرولیکی مناسب‌تر است. و اگر برای جابجایی ظرفیت‌های بسیار سنگین (بیش از ۲٫۵ تن) می‌خواهید از آسانسور استفاده کنید. همچنین این آسانسورها نسبت به آسانسورهای کششی، هزینه نصب و تعمیر و نگهداریشان کمتر است، و کمتر دچار استهلاک و خرابی می‌شوند و البته فضای کمتری را هم برای چاهک اشغال می‌کنند. ولی آسانسورهای کششی که سرعت بسیار بیشتری دارند، مناسب برای نصب در ساختمان‌هایی با حجم رفت و آمد بیشتر و ارتفاع بالا هستند. قابل ذکر است این سیستم، نسبت به سیستم هیدرولیکی، انرژی کمتری مصرف می نماید.
منبع: گروه تأمین محتوای فولاد24