آنچه باید درخصوص میلگرد ترمکس بدانید

میلگرد ترمکس که با روش ترمو مکانیکی تولید می‌گردد دارای سطحی به مراتب سخت تر از میلگرد معمولی بوده و بخش مرکزی آن از نرمی بیشتری برخوردار است. استانداردهای تولید میلگرد مطابق شرایط گوناگون آب و هوایی و اقلیمی تعیین می‌شوند. در این روش موجب می‌شود خواص مکانیکی میلگرد بهبود و برای استفاده در صنعت ساختمان سازی بسیار مناسب گردد، در این مطلب می‌خواهیم به معرفی میلگرد های تولید شده به روش آلیاژ سازی شده و به روش ترمکس بپردازیم.

عناوین مقاله:

• آشنایی با میلگرد ترمکس
• آشنایی با روش ترمکس در تولید میلگرد
• چه عواملی بر خواص مکانیکی آرماتور های ترمکس تاثیرگذار است.
• استفاده از میلگرد آلیاژسازی در کشور ژاپن
• تولید میلگرد در ایران به چه صورت است؟

میلگرد ترمکس

ترمکس نام کمپانی مشهوری است که از سال 1949 در صنایع فعالیت دارد. گستره‌ی فعالیت این برند صنعتی از ایتالیا آغاز شده و تا سراسر جهان از جمله روسیه، چین و دیگر کشورها پراکنده شده است. دستگاه های صنعتی ترمکس در زمینه های مختلفی تولید شده اند. از جمله دستگاه های مورد استفاده در تولید میلگرد TMT یعنی میلگردی که از روش عملیات ترمومکانیکال تولید می‌گردد. در حال حاضر نمونه ی دستگاه های ترمکس در ایران نیز ساخته می‌شود. کشور هند نیز یکی از کشورهایی است که دارای خطوط تولید تجهیزات صنعتی برند ترمکس می‌باشد.

همان گونه که گفته شد میلگرد تولید شده با استفاده از دستگاه های برند ترمکس را میلگرد ترمکس می‌گویند. این دستگاه ها با افزودن عملیات خنک کاری آبی، پس از نورد میلگرد به روش معمولی، باعث افزایش سختی سطحی و در عین حال استحکام میلگرد آجدار می‌شوند. میلگرد ترمکس به مراتب خواص بهتری نسبت به میلگرد معمولی داشته و مورد نظر مهندسان سیویل قرار می‌گیرد.

روش ترمکس در تولید میلگرد

واحد‌های صنعتی در ایران موظف اند بر روی تمامی مقاطع تولید شده به این روش علائمی حاکی از تولید به شیوه ترمکس حک کنند. این علامت به صورت حروف انگلیسی بر بدنه آرماتور حک می‌شود. به علاوه باید این آرماتورها را با یک رنگ مخصوص و تعریف شده رنگ آمیزی کرده و در نهایت تمامی اطلاعات فنی و شیوه تولید محصول را با نام روش خنک کاری و برگشت تحت کنترل ( ترمکس ) بر روی گواهینامه فنی آن درج کرده و به بندیل میلگرد الصاق کنند.

میلگرد های تولید شده به روش ترمکس اینگونه است که شمش فولادی مورد استفاده دارای کلاس آنالیز شیمیائی پایینتر بوده و برای رسیدن به مقاومت مورد نیاز مطابق استاندارد ، میلگرد تولیدی را که دارای دمای بالایی می‌باشد از داخل لوله های آب عبور داده و به یکباره سطح بیرونی خنک می‌شود . در این حالت سطح میلگرد تا عمق مشخصی دارای مقاومت بالاتر( مثلاً ۴۰۰ ) می‌باشد اما مغز میلگرد دارای مقاومت پایینتری ( مثلاً حدود ۳۴۰ ) خواهد داشت .از این رو در بکارگیری این نوع میلگرد در سازه های تحت فشار و مناطق زلزله خیز باید احتیاط های لازم را به عمل آورد و در محاسبات آن دقت مضاعف اعمال گردد . قیمت تمام شده میلگرد های آلیاژسازی شده بالاتر از ترمکس می‌باشد.

عواملی که بر خواص مکانیکی آرماتور های ترمکس تاثیرگذارند:

فشار آب

طبیعی ست زمانی که مقطع با سرعت بیشتری از داخل لوله های آب سرد حرکت کند زمان کمتری با آب سرد در تماس بوده و این امر موجب افزایش تنش تسلیم آن شود. همچنین مطابق با آزمایشات صورت گرفته و بررسی هایی نسبت به تغییر فشار آب در تغییر مقاومت تسلیم و کشش مشخص شد که، با تغییر فشار آب پاشیده شده بر روی محصول، امکان افزایش مقاومت تسلیم و کشش نهایی آرماتور وجود دارد. علاوه بر آن مهندسان دریافتند چنانچه قطر آرماتور افزایش یابد با ثابت ماندن میزان فشار آب استحکام تنش و تسلیم مقاطع نسبت به قطر کاهش پیدا می‌کند.

قطر میلگرد

قطر آرماتور رابطه مستقیمی با زمان مورد نیاز برای خنک شدن آن دارد. به این صورت که افزایش قطر آرماتور برابر با افزایش زمان خنک شدن محصول می‌باشد. در نتیجه سختی مارتنزیت در سطح محصول کاهش و درصد فریت و پرلیت در مرکز مقطع افزایش پیدا می‌کند و باعث کاهش مقاومت تسلیم محصول خواهد شد.

سرعت ورود به سیستم خنک کننده و دمای میلگرد

عملیات خنک کاری آرماتور، باید در زمان معین و اندکی پس از قرار گرفتن قطعه داخل سیستم خنک کننده انجام گیرد. پس افزایش دمای محصول در هنگام ورود می تواند باعث کاهش خواص مکانیکی مقطع شود.

زمان کوئنچ

زمانی که قطر محصول افزایش و فشار آب کاهش یابد زمان کوئنچ برای رسیدن به خواص مکانیکی بهتر افزایش پیدا می‌کند که باعث افزایش مقاوم تسلیم محصول می‌شود.

بنابراین تاثیر فشار آب بر مقاومت تسلیم و استحکام فلز به این صورت است که با افزایش فشار و دبی آب مقاومت تسلیم آرماتور افزایش می‌یابد. این امر رابطه مستقیمی با نازل متحرک دستگاه کولر دارد چرا که این نازل های متحرک میزان فشار آب را بر روی آرماتور تغییر داده و باعث تغییر در مقاومت کششی و تسلیم محصول می‌شود. از دیگر عوامل تاثیر گذار این است که با افزایش قطر و دمای حرارت محصول همچنین با کاهش دبی آب، زمان لازم کوئنچ برای رسیدن محصول به خواص مکانیکی مورد نظر افزایش پیدا می‌کند.

استفاده از میلگرد آلیاژسازی در کشور ژاپن

همانگونه که میدانید کشور ژاپن از جمله کشورهای زلزله خیز در تمام دنیا می‌باشد. طبق استاندارد ملی کشور ژاپن( JIS) آنالیز شیمیایی یا فرمول را طبق فرایند تولید ( از روش آلیاژی ) مشخص می‌کنند و هیچ اشاره ای به فرآیند تولید از روش عملیات حرارتی ( ترمکس ) نمی‌کنند. و طبق شرایط اقلیمی در این کشور از میلگرد های ترمکس استفاده نمی‌کنند.

استفاده از میلگرد ترمکس در کشور اروپا

کشورهای اروپایی جز مناطق زلزله خیز نیستند و خطر بروز حوادثی همچون زلزله در آنجا کمتر است. از این رو مهندسین از میلگردهای تولید شده به روش ترمکس یا همان عملیات حرارتی استفاده می‌کنند و آنالیز شیمیایی را طبق روش ترمکس انجام می دهند.

تولید میلگرد در ایران به چه صورت است؟

در استاندارد ملی ایران از چندین استاندارد مرجع ( اروپایی EN , DIN, و ژاپن JIS و آمریکا ASTM و ISO ) استفاده می‌شود که به شماره ۳۱۳۲ ثبت شده است. اما به دلیل ضریب امنیت بالای مصرف در بند ۱۳ استاندارد ( نشانه گذاری ) تولید کنندگان را موظف به آگاهی دادن به مصرف کننده از لحاظ فرآیند تولید میلگرد ها نموده است

طبق این استاندارد بند باید بر روی پلاک الصاقی علامت مشخصه ایی دال حک شود که نشان دهنده ی تولید طبق فرایند ترمکس است. در این محصول مقطع شاخه یک رنگ از قبل تعریف شده ایی رنگ آمیزی می‌شود. در گواهینامه فنی نیز جمله فرآیند تولید بوسیله خنک کاری و برگشت تحت کنترل درج می‌شود .لازم به ذکر است که با توجه به پیوست الف در استاندارد ملی ایران عملیات جوشکاری بر روی این میلگردها ممنوع می‌باشد.

جهت مشاهده لیست تأمین کنندگان این صنعت می توانید به وب سایت فولاد 24 مراجعه کنید.

منبع: گروه تأمین محتوای فولاد 24