در این مقاله سرتیترهای زیر را در مورد کپ با یکدیگر مطالعه می‌کنیم:
- کپ چیست؟
- کاربرد کپ (درپوش)
- فرایند تولید اتصالات جوشی
- دسته بندی انواع کپ
- اشکال مختلف کپ
- انواع کپ ها از لحاظ جنس
- استاندارد های کپ های جوشی
- نکاتی پیرامون خرید اتصالات جوشی
کپ چیست؟
کپ قطعه ای انتهایی است که جهت کور کردن انتهای خط پایپینگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. کپها یسته به سایز لوله‌ها و ضخامت لوله می‌توانند دارای ابعاد متفاوتی از یکدیگر باشند. کلیه کـپ‌ها در سایزهای ۱/۲ اینچ الی ۱۲۰ اینچ در رده ها و ضخامت های مختلف در این مجموعه بازرگانی عرضه می‌گردد. کـپ ها دارای استانداردهایی هستند که آنها را از یکدیگر متمایز می‌نماید این استاندارد مانع از ساخت کـپ در ابعاد نا متقارن می‌گردد و دقیقا به صورت استاندارد و دارای لبه‌هایی بلند و اصطلاحا گود تولید می‌گردد که مهمترین قسمت ساخت یک کـپ می‌باشد. در برخی موارد کـپ‌ها دارای لبه نیستند و به صورت عدسی دارای لبه‌هایی کوتاه هستند که به اینگونه از کـپ‌ها، کـپ‌های عدسی می‌گویند اما به صورت کلی کـپ‌ها می‌بایست دارای لبه‌هایی باشند که بتوان آن را به لوله به صورت افقی و به موازات لوله جوش داد. به این قطعه کلاهک یا کورکن نیز گفته می‌شود و در برخی موارد به آن پایه و همچنین سرپوش هم می‌گویند. از دیگر نام هایش که بسیار کمتر گفته می‌شود محافظ و درب است.
کاربرد کپ (درپوش)
درپوش در کنار مزایای بسیاری که دارد کاربرد بسیاری هم دارا است که در مطلب زیر با آن ها آشنا خواهیم شد...
- برای مسدود نمودن انتهای لوله پلیکا به صورت دائمی و یا موقت قابل استفاده است.
- در صنعت آب و فاضلاب، آبیاری و آبرسانی تحت فشار و همچنین آبرسانی و فاضلاب مورد استفاده می‌باشد.
- می‌توان از درپوش به منظور استفاده در: جداره چاه، تخلیه آب باران، انتقال کابل های برق و تلفن، هواکش ساختمان و... با اتصالات پلیکا بهره برد.
- همچنین در تعقییر مسیر، انشعاب گیری و یا وصل به یکدیگر کاربرد درپوش لوله پلیکا مطرح می‌گردد.
- از ورود اشیاء و مصالح ساختمانی درپوش لوله پلیکا جلوگیری می‌نماید.
- در تمام ساختمان و سایر سازه ها به منظور جلوگیری از انسداد لوله و اتصالات به خصوص در آشپز خانه و سرویس بهداشتی قابل استفاده می‌باشد.
فرایند تولید اتصالات جوشی
اتصالات جوشی با استفاده از لوله‌های مخصوصی که به لوله های بدون درز شهرت دارند ساخته می‌شود. با توجه به شکل و طرح‌های متفاوت این محصول روند تولید هر کدام با دیگری تفاوت دارد. عموماً لوله بلندی که شبیه شلنگ است برش داده می‌شود و با استفاده از قالب‌های متفاوت زانویی، تبدیل، سردنده، کـپ و سایر محصولات ساخته می‌شود. در آخر لوله های برش خورده و شکل داده شده تحت عملیات حرارتی قرار داده می‌شود تا شکل و ساختار آن ثابت شود. شاید برایتان جالب باشد که بدانید اتصالات جوش در برابر سایر پارامترهای انتخابی قدرت و استحکام بیشتری را به تصویر می‌کشد. از سوی دیگر امکان نشت مواد به داخل لوله با استفاده از این محصول تقریباً صفر است.
دسته بندی انواع کپ
به طور کلی کـپ ها شامل پنج دسته به شرح زیر می‌باشند:
- فولادی
- استیل
- فشار قوی
- درز دار
- مانیسمان
کـپ جوشی فولادی:
ماده ی اولیه اتصالات کـپ جوشی فولادی از فولاد کربنی، استیل کربن است.
عناصر موجود در فولاد های کربنی شامل مقادیر متفاوتی از کربن، فسفر، گوگرد، و منگنز است. البته در فرآیند تولید آلیاژهای فولادی کربن دار، مقادیری از عناصر ناخواسته مانند اکسیژن، نیتروژن، هیدروژن و عناصر آلیاژی از سنگ معدن یا قراضه‌های فلزی مانند: مس، نیکل ، قلع، کروم، مولبیدن، آنتیموان و ... وارد ترکیبات شیمیایی آن می‌گردد.
کـپ جوشی استیل:
نوع استیل این محصول از ماده اولیه استنلس استیل تهیه می شود و به دلیل ترکیب شیمیایی خود در برابر خوردگی و اکسید شدن مقاومت بالایی دارد. وجود مقادیر زیاد کروم و نیکل در ترکیب شیمیایی فولاد استیل باعث مقاومت بالای این محصول است. عنصر مولبیدن استقامت این نوع فولاد را در برابر دماهای بالا و پایین بالا برد. فولاد استیل یا فولاد ضد زنگ به دلیل داشتن مقادیر کم کربن در عملیات جوشکاری و ماشین کاری به راحتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کـپ جوشی درزدار:
برای تولید این نوع کپ، ورق را به شکل لوله فرم می دهند و محل درز با جوش به هم متصل می شود. جوشکاری ورق به این صورت است که محل اتصال لبه ها با عبور از میدان الکتریکی و (COIL) محصول بدون الکترود است. ماده ی اولیه آن ورق رول شده به شکل لوله در می آید و سپس محل ایجاد مقاومت و تولید حرارت ذوب شده به هم جوش داده می شود. در این روش ورق اتصال با الکترود جوشکاری می‌شود .
کـپ مانیسمان (بدون درز):
اتصالات فولادی هستند که در فرآیند تولید آنها از انواع جوش فلزات استفاده نمی شود. تفاوت آنها در ماده اولیه محصولات است. در تولید اتصالات مانیسمان از مقاطع فولادی به شکل شمش و به روش حرارت و کشش و غلطک و عبور از زره و همچنین نیرو های گریز از مرکز استفاده می‌شود .
کاربرد کـپ فشار قوی:
کپ های فشار قوی در دو نوع فولادی و استنلس تهیه می شوند. این نوع کپ در دو نوع رزوه شده و ساکت ولدینگ موجود است. مدل های ساکت ولدینگ کاملا مشابه مدل های رزوه ای هستند با این تفاوت که در آنها رزوه (دندانه) وجود ندارد و صاف و یکدست هستند. این کپ ها معمولا تحت استاندارد تولید می‌شوند.
اشکال مختلف کپ
کپ ها در شکل های مختلفی در دسترس هستند. برخی از این شکل های رایج شامل موارد زیر می‌شود:
- دایره ای
- مربع
- مستطیل
- U شکل
- I شکل
- کپ هگز و غیره
شکل های دیگری نیز از کپ ها وجود دارد که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند مانند کپ های ضد غلتیدن. این کپ ها دارای شکل دایره ای با انتهای مربعی هستند که این شکل از غلت خوردن لوله ها جلوگیری می‌کند.
انواع کپ ها از لحاظ جنس
- استنلس استیل
- کربن
- فولاد آلیاژی
- فولاد دوبلکس
- فولاد سوپر دوبلکس
- آلیاژ نیکل
- آلومینیوم
- نایلون یا پلی آمید
- پلی اتیلن
- پلی پروپلین
- وینیل
- لاستیک سیلیکون
استاندارد های کپ های جوشی
کپ های جوشی عموما از جنس کربن استیل (Carbon Steel) می باشد که آلیاژ ساخت آن ها طبق ASTM A234 WPB می باشد و برای اطلاع از ابعاد و اندازه آنها می بایست به استاندارد ASME B 16.9 رجوع کرد. استاندراد های مذکور مربوط به کپ‌های مانیسمان می‌باشد که روش ساخت آنها بدون درز جوش می‌باشد و از نظر استحکام و تحمل دمایی و فشاری کارکرد بسیار خوبی دارند.
نکاتی پیرامون خرید اتصالات جوشی
- اتصالات جوشی و جنس آن عموماً بر اساس جنس لوله ای در پرسه ساخت مورد استفاده قرار می‌گیرد تعیین می‌شود.
- کارشناسان آهن و کسانی که در حوزه آهن آلات فعالیت می کنند برای انتخاب اتصالات مناسب شما را به راحتی یاری می‌رسانند.
- قیمت اتصالات بر اساس کیفیت مواد اولیه، برند شرکت تولید کننده، نوسانات بازار، قیمت ارز و سایر موارد دیگر مشخص می‌شود.
- از صنعت هوا فضا تا خودرو سازی و یا حتی در مسکن اهمیت ساخت و ساز منوط به اتصالات آن است.
- وزن اتصالات کم است اما استحکام و مقاومتی که ارائه می‌دهند بسیار زیاد است.
- اتصالات جوش مزیت های بسیاری نسبت به پیچ و مهره ها دارند.
- نوع اتصالات بسته به نوع سیالات و ضخامت لوله تعین می‌شود.
- برای شاخه گذاری و تغییر خط لوله از اتصالات استفاده می‌شود.
- برای ایجاد ارتباط میان قطعات لوله کاربرد دارد و بسیار قابل اطمینان است.
منبع: گروه تولید محتوای فولاد 24