فولاد مارایجینگ چه نوع فولادیست؟ كلمه maraging از دو قسمت maraging age hardening يا پير سخت كردن مارتنزيت گرفته شده است.كه بيانگر پير سخت كردن يك زمينه مارتنزيتي آهن-نیکل با کربن (C 0.03%) پایین می باشد.در ادامه این نوشتار به موارد زیر به اختصار خواهیم پرداخت.
- تاریخچه فولاد مارایجینگ
- انواع فولاد مارایجینگ
- آشنایی با خواص این فولاد
- کاربرد فولاد مارایجینگ
تاریخچه فولاد مارایجینگ:
اولین فولاد ماریجینگ در سال ۱۹۶۱ معرفي شد، كبالت به عنوان عنصر تقويت كننده و استحكام بخش كه بین (12%-7%) در فولاد مارایجینگ۱۸% نیکل، به کار برده شده بود. در اوایل دهه ی ۷۰ کار بر روی این فولاد کمرنگ شد كه دليل آن افزايش قيمت كبالت بود كه منجر به نوع جديدي از فولاد ماريجينگ شد. دسته مذکور تيتانيوم را به عنوان عامل اصلي تقويت كننده به همراه داشته بنابراين فولاد ماريجينگ به دو كلاس گسترده تقسيم مي شود كه بستگي به عناصر تقويت كننده در آناليز شيميايي آن دارد.
انواع فولاد مارایجینگ:
فولادهای ماریجینگ به اینصورت نامگذاری می شوند : ۲۰۰، ۲۵۰، ۳۰۰ یا ۳۵۰ که این اعداد در حقیقت استحکام کششی اسمی آن را در صدها پوند در اینچ مربع نشان می دهند. این ترکیبات و خواص مورد نیاز در استاندارد MIL-S-46850D تعریف شده است. درجه های بالاتر معمولاً کبالت و تیتانیوم بیشتری دارند.
خواص این فولاد:
- دارا بودن استحكام و چقرمگي بالا
- قابليت ماشين كاري آسان با كمترين اعوجاج
- قابل پيش بيني بودن انقباض يكنواخت در طول عمليات حرارتي
- قابليت نيتريد شدن آسان
- مقاومت به خوردگي و ترك خوردگي
- قابليت پرداخت كاري
فولاد هاي مارجينگ تجاري جهت تامين سطوح خاصي ازاستحكام تسليم بين ۲۴۲۰ Mpa تا ۱۰۳۰Mpa ساخته مي شوند. بعضي از فولادهاي ماريجينگ آزمايش شده داراي استحكام تسليمي به اندازه ۳۴۵۰ Mpa مي باشند. اين فولادها نوعاً داراي درصد بالايي نيكل، كبالت وموليبدن و درصد بسيارپاييني كربن مي باشند. در حقيقت كربن دراين فولادها به صورت يك ناخالصي است و در حد پاييني نگه داشته مي شود تا احتمال تشكيل كاربيد تيتانيوم كاهش یابد، زيرا اين نوع كاربيد اثرنامطلوب روي استحكام، شكل پذيري و چقرمگي مي گذارد. انواع ديگر اين فولاد جهت كاربردهاي ويژه گسترش يافته است.
کاربرد فولاد مارایجینگ:
- کاربردهای هوا فضا: در این کاربرد ها مانند قطعات زیرکارتریج و چفت و بست های بال ها از فولاد مارایجینگ استفاده می شود. پایه های چرخ های فرود هوایپما نیز از جنس فولاد ماریجینگ می باشد.
- پوسته راکت و موشک: استحکام فولادهای ماریجینگ و چکش خواری آنها در مرحله قبل از پیرسختی به آنها اجازه می دهد که به حالت جداره های راکت و موشک تغییر شکل بدهند که در مورد سایر فولادها به این صورت نیست و این سبب می شود در این کاربردها با حفظ استحکام، وزن موشک یا راکت کاهش یابد.
- ساخت سانتریفیوژ: برای فرآوری اورانیم به‌دلیل استحکام فوق بالا و یکنواختی خواص از این نوع فولاد استفاده می شود.
- قالب های تولید: انبساط یکنواخت و ماشینکاری آسان پیش از پیرسازی این فولادها آن ها را برای کاربرد در قسمت‌هایی که مقاومت به سایش نیاز دارند، مناسب کرده است.
- قطعات داخلی موتورها: قطعاتی مانند میل‌لنگ و دنده‌ها، که در شرایط گرم کار می‌کنند و در دمای بالای ۴۰۰ بیشترین عمر سرویس را باید دارا باشند.
- سوزن آتش اسلحه‌های اتوماتیک: این سوزن ها بایستی دارای سیکل گرم و سرد شدن کوتاه و نسبتاً سریع، هم‌زمان با اعمال نیرو و ضربه باشند.
- استفاده در قطعات الکترومکانیکی: به دلیل برخورداری از استحکام بالا
- ورزش شمشیربازی: اشاعه ترک در این آلیاژ ۱۰ برابر کندتر از فولادهای کربنی می‌باشد در نتیجه تیغه‌های شکسته کاهش یافته و صدمات کمتر می‌شود.
- ابزار جراحی و سرنگهای زیرپوستی
- ساخت بدنه دوچرخه
- چوب گلف
منبع:گروه تأمین محتوای فولاد24