مهم‌ترین اقدامات ناایمن در محیط کار

ترك دستگاه در وضعیت خطرناك

برخی از دستگاه‌ها مانند جرثقیل و تجهیزات حمل و بارگیري مانند لودر و لیفتراك داراي دستورالعمل خاصی براي زمان استراحت یا حالت خاموش هستند و رهاسازي آن‌ها در حالت نیمه آماده و با بار معلق، بدون کنترل اپراتور حتی براي زمان کوتاه و موقت ممنوع است.

جدا کردن تجهیزات ایمنی از دستگاه

تجهیزات ایمنی به‌منظور اطمینان از وارد نشدن دست یا قسمتی از بدن به محدوده خطر که امکان برخورد با ماشین‌آلات وجود دارد، تعبیه ‌شده‌ است. هرگاه کاربر دستگاه براي سرعت بخشی به کار خود یا سهولت دسترسی به قطعه مورد نیاز، تجهیزاتی از قبیل حفاظ دستگاه، کلیدهای قطع خودکار و یا پرده‌های ایمنی را از مدار خارج کند و بدون حفاظ به کار خود ادامه دهد، خود را در معرض حادثه قرار داده است. مسئولین ایمنی کارگاه باید از وجود و صحت کارکرد این تجهیزات اطمینان حاصل نمایند.

کار با ماشین در شرایط غیر ایمن

برای حفظ ایمنی در حین انجام کار با ماشین آلات باید دستورالعمل‌های خاصی را رعایت نمایید. کارگر نباید برای تسریع در روند کار خود رعایت دستورالعمل‌های لازم در حین کار را نادیده بگیرد. 
کار کردن در شرایط غیرمجاز و ناایمن در محیط کار باعث بروز حوادث جانی و مالی جبران ناپذیری خواهد شد. رعایت موارد زیر در محیط کار الزامی است:
•    رعایت سرعت و شرایط مجاز کار با دستگاه
•    رعایت ترتیب انجام کار
•    به‌کارگیری وسایل حفاظت فردي
•    به‌کارگیری ابزارهاي لازم براي جابجایی و حمل مواد و محصولات
•    اعلام شروع به کار دستگاه و اطلاع‌رسانی به سایر کارگران درصورتی‌که امکان برخورد با آن براي سایر کارگران وجود داشته باشد.
•    مراقبت از عبور رهگذران در نزدیکی دستگاه
 

عجله هنگام کار

برخی از کارها که به‌ صورت کنتراتی بوده و میزان محصول یا تعداد قطعات تولیدشده با درآمد کارگر متناسب است، انگیزه‌ی کارگر را براي سرعت بخشی و عجله هنگام کار بیشتر می‌کند. عجله براي اتمام کار براي درآمد بیشتر یا پرداختن به کار دیگر و یا استفاده بیشتر از زمان استراحت موجب کم‌دقتی و بروز اشتباهات بیشتر و در نتیجه افزایش خطاهاي انسانی شده و شانس بروز حادثه را افزایش می‌دهد. در این نوع کارها ، هشدارهاي لازم براي رعایت ایمنی ضمن کار بایستی داده شود.
 

کار هنگام خستگی و خواب‌آلودگی

بعضی از کارگران به دلیل وضعیت اقتصادي نیاز به کار دوم یا اضافه‌کاری در شیفت شب دارند و با خستگی و خواب‌آلودگی در محل کار خود حاضر می‌شوند. عدم هوشیاري کافی بخصوص هنگام کار با ماشین‌آلات حساس که نیاز به تمرکز زیاد دارد مانند اپراتوري جرثقیل‌ها، وقوع حوادث براي خود کارگر و دیگران را به دنبال خواهد داشت. به این موضوع اعتیاد به مواد مخدر و استفاده از قرص‌های روان‌گردان که تمرکز و هشیاري فرد را کاهش می‌دهد نیز اضافه می‌شود. کنترل هشیاري اپراتورها بخصوص در کارهاي حساس از وظایف سرپرستان کارگاه است.

اقدام به کار بدون کسب اطلاعات کافی در مورد ایمنی

ورود به کارگاه و شروع به کار بدون کسب اطلاعات کافی در خصوص ایمنی آن کار و ایمنی عمومی کارگاه، فرد را مستعد برخورد با انواع حوادث می‌نماید. در بسیاري از موارد کارگر تازه‌ وارد به دلیل عدم آموزش ایمنی در ساعات و روزهاي اولیه شروع به کار دچار حادثه می‌شود. آموزش ایمنی متناسب با هر شغل به مدت حداقل سه ساعت در زمان شروع به کار و یا در زمان جابجایی فرد و تغییر نوع و محل کار در داخل کارگاه الزامی است. وجود دستورالعمل‌های ایمنی در کنار هر دستگاه و دستورالعمل‌های ایمنی عمومی براي تمام کارگران در محیط کار از بسیاري از حوادث پیشگیري می‌نماید.

انجام اعمال پرخطر

براي کسانی که خود را در معرض خطرات قرار می‌دهند، بیشتر اتفاق میافتد. کسانی که به دلایل مختلف گمان می‌کنند حادثه براي آنان پیش نمی‌آید و به استقبال اعمال پرخطر می‌روند. کار بدون رعایت موارد ایمنی و بدون استفاده از تجهیزات حفاظتی به منظور تظاهر به شهامت و احساس غرور به خاطر انجام اعمال پرخطر، می‌تواند یک انگیزه براي برخی از افراد در انجام اعمال پرخطر باشد.

شوخی هنگام کار

انجام شوخی و ایجاد تنوع و مزاح در محیط کار می‌تواند باعث کاهش تنش کاري و رفع خستگی شود، ولی گاهی از اوقات همین شوخی‌ها در حین انجام کار بخصوص در کارهاي حساس باعث ایجاد حوادث و صدمه به افراد می‌شود. بهتر است شوخی و تفریح را از محیط‌های حساس جدا کرده و هر کاری را در زمان و محیط مناسب خود انجام دهیم.

استفاده از ابزار معیوب

وجود ابزار معیوب، شکسته، داراي اتصالی برق و غیر ایمن باعث ایجاد شرایط ناایمن در محیط کار می‌شود. تنبلی و سستی در تعمیر ابزار معیوب، کمبود منابع مالی براي تعمیر یا تعویض ابزار آسیب‌دیده، قانع بودن به کار سخت و ناایمن به‌جای تعویض ابزار معیوب، پذیرش ریسک موجود در کار با ابزار معیوب، همگی می‌تواند باعث ایجاد حادثه گردد. گاهی ممکن است فردي که از نقص ایمنی یک ابزار اطلاع دارد، خود با رعایت بعضی موارد تا مدت‌ها از آن ابزار استفاده کند، ولی افراد دیگري که از این موضوع اطلاعی ندارند در اولین استفاده از آن ابزار دچار حادثه می‌شوند. گفته می‌شود که هرگاه ابزار معیوبی در کارگاه وجود داشته باشد، حتماً فردي را دچار حادثه می‌نماید. پس باید سیستم تعمیر و نگهداري را به صورتی اجرا نمود که در اولین فرصت نسبت به تعمیر یا خارج نمودن ابزار و وسایل معیوب از کارگاه اقدام نموده و هرگز اجازه نداد کار با استفاده از ابزار معیوب ادامه پیدا کند.

عدم توجه به اخطارها

ممکن است بی‌توجهی به نکات ایمنی در اثر غفلت و خطاي انسانی یا اشتباه باشد ولی گاهی هم انجام اعمال ناایمن به عمد و قصد انجام می‌شود و باوجود تذکر و اخطار همکاران و مسئولان ایمنی ، بازهم به انجام کارهاي غیر ایمن ادامه می‌دهند و همین امر منجر به وقوع حوادث می‌گردد. در این صورت بایستی نسبت به شناسایی افراد خاطی و تذکر و اخطار متناسب به آنان و در صورت تکرار، انجام اقدامات انضباطی متناسب اقدام نمود.

بی‌توجهی نسبت به استفاده از وسایل حفاظت فردي

در اختیار گذاردن وسایل حفاظت فردي استاندارد و باکیفیت به تعداد کافی، از وظایف کارفرما است. استفاده از وسایل حفاظت فردي به‌عنوان آخرین راهکار ایمنی و به‌منظور حفظ جان و سلامتی کارگر توصیه می‌شود تا از وقوع حوادث در آخرین مرحله پیشگیري نماید. اما به دلیل اینکه استفاده از هر نوع وسیله اضافی طبیعتا باعث مزاحمت و مستلزم تحمل سختی استفاده از آن‌هم می‌شود، گاهی کارگران به این موضوع بی‌توجهی می‌کنند که ممکن است از این طریق خود را دچار حادثه نمایند. ازاین‌رو کنترل و نظارت کارفرما بر استفاده صحیح و مؤثر از این وسایل حفاظتی در حین کار ضروري است.