رول فرمینگ چیست؟
فرآیند رول فرمینگ به فرم دهی انواع ورق فولادی از قبیل آهن، استیل، آلومینیوم و … گفته می‌شود. این فرآیند توسط یک سری قالب فرم ( غلطک ) که بر روی شافت هایی که توسط تعدادی یاتاقان ( دروازه ) مهارشده‌اند انجام می‌پذیرد.
رول فرمینگ به ۲ روش سرد و گرم انجام می‌پذیرد که روش سرد جهت فرم دهی ورق‌های باضخامت پائین و روش گرم جهت فرم دهی ورق‌های باضخامت بالا استفاده می‌شود.
رول فرمینگ سرد یا شکل غلطکی سرد یک فرآیند سنتی بوده که هنوز هم به‌عنوان یک هنر «اسرارآمیز» شناخته می‌شود. این فرآیند ازآن‌جهت جنبه «اسرارآمیز» به خود گرفته که متغیرهای زیادی در موفقیت‌آمیز بودن آن نقش به سزایی دارند. ازجمله این متغیرها می‌توان به مواردی مانند: خصوصیات ماشین رول فرمینگ، مهارت طراح ابزار، کیفیت و عملکرد ابزار طراحی‌شده، مهارت اپراتور، نحوه استقرار ابزار و میزان شکل‌پذیری نوار ورق اشاره نمود. صنایع به شکل‌های مختلفی از رول فرمینگ سرد استفاده می‌کنند. کاربرد این فرایند در صنایع ورق‌کاری بسیار متنوع است به‌نحوی‌که محدوده‌ای از قطعات با دقت پایین تا قطعات حساس و دقیق را پوشش می‌دهد.
مزایای رول فرمینگ نسبت به روش‌های سنتی
تولید به روش رول فرمینگ با سرعت بالاتر و بدون نیاز به اپراتور مستقیم انجام می‌پذیرد.از نیروی کار تنها جهت بسته‌بندی و دپوی محصول استفاده می‌شود. ازاین‌رو هزینه‌های تولید به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. به‌طور مثال برای تولید مقطعی به شکل نبشی یا ناودانی سرعتی معادل ۶۰ متر بر دقیقه قابل‌اجرا است که حدوداً ۱۰ برابر سرعت تولید به روش دستی است. از دیگر مزایای تولید به روش رول فرمینگ داشتن محصولی باکیفیت بالا و یکنواخت است .
دستگاه‌های رول فرمینگ
برای فرم دهی به فلزاتی استفاده می‌شود که دارای طرح خاصی می‌باشند و به‌صورت انبوه تولید می‌شوند. این دستگاه‌ها در دو ساختار متفاوت یک طبقه و دوطبقه قابل‌تولید می‌باشند. این دستگاه‌ها هیچ آسیبی به ورق‌های رنگی و یا روکش‌دار در موقع فرم دهی نمی‌رسانند. این ماشین‌آلات قادر به تولید مقاطع پرمصرف نظیر روکش بام ساختمان‌ها، کرکره، گارد ریل و انواع فرم‌های مختلف باضخامت‌ها و عرض‌های مختلف طبق سفارش مشتری می‌باشند.
سیستم رول فرمینگ
دستگاه رول فرمینگ که سیستم رول فرمینگ نیز نامیده می‌شود به شش نوع تقسیم می‌شود. که در این مقاله به 3 نوع مدل ساده این دستگاه می‌پردازیم.
دستگاه رول فرمینگ C,Z,U.L
مزایای این دستگاه به شرح زیر است:
- تجهیزات رول فرمینگ C,Z,U,L در صورت تعبیه ایستگاه جدید، استحکام را افزایش می‌دهد.
- این دستگاه به‌صورت مداوم کار می‌کند که انتقال جعبه‌دنده آن را تضمین می‌کند.
- برش نهایی برای اطمینان از کیفیت صاف محل برش، به کار می‌رود.
- دستگاه رول فرمینگ پروفیل L از دستگاه منگنه زنی با سرعت‌بالا استفاده می‌کند.
- تغذیه سروور این دستگاه می‌تواند به‌سرعت بالادست یابد.
- کل خط تولید اتوماتیک به‌وسیله تابلوی کنترل، کنترل می‌شود.
دستگاه رول فرمینگ گارد ریل، متال دک و ناودانی
محصولاتی را که با دستگاه رول فرمینگ گارد ریل تولید می‌شود می‌توان در کاربردهای مختلفی نظیر گارد ریل، گارد ریل اتوبان، حصار دامداری‌ها به کاربرد. متال دک کاربرد وسیعی در کف آپارتمان دارد. به‌منظور افزایش اصطکاک بین فولاد و بتن، روی ورق را نقطه‌گذاری می‌کنند. بنابراین، حداقل سرعت افزایش می‌یابد. این دستگاه رول فرمینگ گارد ریل برای حصول اطمینان از شرایط ثابت کار، از انتقال جعبه‌دنده استفاده می‌کند.
دستگاه رول فرمینگ ناودانی
حمل دستگاه رول فرمینگ ناودانی، به دلیل ابعاد کوچک آن آسان است. محصولات این دستگاه در دکوراسیون، دکوراسیون داخلی به کار می‌رود ، انواع مختلف دستگاه فرمینگ ازجمله، دستگاه رول فرمینگ پانل سقف، دیوار و سفال، دستگاه رول فرمینگ لوله و دستگاه رول فرمینگ درپوش ریج در قالب دستگاه های صنعتی در بازار عرضه می شود.
روش کار رول فرمینگ
نحوه‌ی کار این دستگاه‌ها به‌گونه‌ای است که، در آن ورقه‌های فلزی از بین غلطک ها عبور می‌کنند و موجب تغییر شکل یا همان فرم گیری آنها می‌شود. متداول‌ترین روش فرم دهی همان استفاده از غلطک است. سرعت انجام کار با این دستگاه‌ها در حدی بالاست که باعث تولید در ظرفیت‌های بالا می‌شود و می‌توان روزانه چند صد تن فلز را فرم داد.
دستگاه‌های رول فرمینگ از اجزایی همچون قفسه‌ی نورد، غلطک ها، یاتاقان‌ها و همچنین محفظه‌ای برای محافظت کردن این قطعات و نیروی محرکه‌ای برای به حرکت درآوردن غلطک‌ها است و همچنین برای کار دستگاه‌های رول فرمینگ نیاز به تجهیزات مکانیکی و الکتریکی است که، برای تنظیم نیرو و کنترل آن و همچنین سرعت دورانی غلطک ها نیاز است.
قفسه‌های فرمینگ برحسب تعداد قالب‌ها و آرایش آنها نسبت به یکدیگر تقسیم‌بندی می‌شوند. قفسه‌ی فرمینگ شامل دو غلطکی، سه غلطکی، چهار غلطکی و شش غلطکی و اقماری است که نحوه‌ی کارشان باهم متفاوت است.
انواع مختلف دستگاه رول فرمینگ
دستگاه رول فرمینگ دارای انواع مختلفی است که هر کدام از این دستگاه ها کار خاصی را انجام می دهند. شما می توانید در زیر با انواع این دستگاه ها و نحوه کار آنها آشنا شوید.
دستگاه رول فرمینگ ال اس اف
از این نوع دستگاه رول فرمینگ برای ساخت مقاطع سی فرم و یو فرم با سایزهای مختلف برای کاربرد در داخل دیوارهای کاذب در سازه‌های عمرانی استفاده می‌شود. این نوع دستگاه شامل کویل بازکن و مجموعه‌های برش و پانچو و مجموعه‌ی فرمینگ باقابلیت تغییر فاصله میان قالب‌ها و قابلیت تولید عرض‌های مختلف است.
دستگاه رول فرمینگ طرح سفال
از این نوع دستگاه در ساخت ورق‌ها به شکل فرم و فرم سفال و ساخت ورق به شکل و فرم سفال پله‌دار استفاده می‌شود. این نوع رول فوم نیز دارای کویل و مجموعه‌ی فرمینگ ورق‌های رنگی و پرس پله و برش پایانی است.
دستگاه رول فرمینگ پوشش سقف
این نوع از رول دارای دو نوع رول فرمینگ سینوسی یا کرکره و رول فرمینگ ذوزنقه است.
دستگاه رول فرمینگ ساندویچ پانل
از این نوع دستگاه رول فرمینگ جهت تولید ورق‌های فرم گرفته برای کاربرد ساندویچ پانل استفاده می‌شود.
منبع: گروه تامین محتوای فولاد 24