تولیدکنندگان فولاد کشور در شرایطی طی نامهای به مدیرعامل بورس کالا مراتب اعتراض خود را به این نهاد اعلام کردند که به گفته آنها بورس کالا دیگر جایی برای تعادل عرضه و تقاضا نیست و به محلی برای قیمتگذاری تبدیل شده است.
فعالان صنعت فولاد کشور بیش از هر چیز نگران تعیین قیمتهای پایه برای محصولات چرخه فولاد هستند و معتقدند نحوه قیمتگذاری برای شمش و محصولات فولادی، آهن اسفنجی، کنسانتره و گندله سنگآهن معلوم نیست و عرضهکننده در تعیین قیمتهای پایه هیچ جایگاهی ندارد و این در حالی است که طبق اسناد بالادستی عرضهکننده باید در تعیین نرخ پایه نقش داشته باشد. این در حالی است که به خصوص در مورد شرکتهای کوچک و متوسط که معمولا به دلیل خرید میزان محدود مواد اولیه، هزینه تمام شده بالاتری دارند، قادر نخواهند بود محصولاتی با قیمتهای تعیین شده توسط بورس کالا تولید کنند و در نتیجه با خطر ورشکستگی روبهرو میشوند. فعالان صنعت فولاد برای این منظور معتقدند این که بورس کالا برای نرخ پایه حداکثر تعیین میکند، اما حداقلی را در نظر نمیگیرد و در شرایطی که بسیاری از تولیدکنندگان کوچک با مشکل هزینههای تمام شده روبهرو هستند، این نوع قیمتگذاری میتواند بسیار خطرناک باشد.
فعالان حوزه فولاد معتقدند این که دولت از نظرات بخش خصوصی در قیمتگذاری استفاده نمیکند نتایج سنگینی را به همراه دارد که از آن جمله میتوان به تعیین غیرشفاف و غیرمنصفانه فرمول قیمتهای پایه و تغییرات مستمر آن، عدم به روزرسانی و انعطاف لازم در مقررات بورس کالا در خصوص تضامین، تسویه و… با وجود گستردهتر شدن فعالیتهای آن و توجه نکردن به تنوع روشهای تولید و تجارت در شرکتهای مختلف برای عرضه و معامله در بورس کالا اشاره کرد.
این نگرانیها در صنعت فولاد در شرایطی است که کارشناسان معتقدند این صنعت به صورت روزانه با هزینههای فزاینده تولید روبه رو است؛ سیاستهای مختلف دولت در حوزه تغییر نرخ سوخت و قطعیهای مکرر برق و گاز در این صنعت باعث میشود بخشی از توان صنعت کاهش یابد که نتیجه آن افزایش هزینههای تمام شده صنعت است و این در حالی است که تاکنون انرژی مزیت نسبی تولید در صنعت فولاد بوده است. از طرفی هزینههای دیگر از جمله هزینههای نیروی انسانی که در شرکتهای فولادی به میزان قابل ملاحظهای بالاست، هزینههای تامین مالی، بیثباتی در سیاستهای حوزههای اقتصادی و چالشهای صادرات و بازگشت ارز صادراتی در خلال چند سال گذشته باعث بروز مشکلاتی برای تولید شده است.
اما آزادسازی قیمتها در بورس کالا نقطه عطفی برای این صنعت بود که باعث کاهش نگرانیها در میان فعالان صنعت شده بود، با این حال بورس کالا آنطور که فعالان این حوزه در نامه خود به آن اشاره کرده اند، این روزها در موضوع قیمتگذاری نمیتواند اهداف تولیدکنندگان را تامین کند. تولید هر کیلو فولاد، تقریبا ۱۲۰۰ تومان هزینه گاز و برق دارد و این رقم بین ۸ تا ۱۰ درصد هزینههای کلی فعالان این صنعت است.
متاسفانه نه تنها هزینههای تولید افزایش یافته است، توقف نسبی فعالیتهای عمرانی در کشور از یک سو و کاهش مجدد ساختوسازها در کشور میزان تقاضا را بری محصولات فولادی کاهش داده است. در حوزه تولید نیز مشکلات زیادی وجود دارد؛ مشکل نوسانات نرخ سنگ آهن و شمش و رشد مداوم نرخ ارز در کنار مشکلات واردات ماشینآلات مورد نیاز برای صنعت فولاد همگی از جمله چالشهای جدی هستند که نیز به قیمتهای منطقی و متعادل را برای محصولات فولادی گوشزد میکند و این در حالی است که با آزادسازی نرخ فولاد، تولیدکنندگان این صنعت از موفقیت بزرگی که کسب کرده بودند بسیار رضایت داشتند که البته ظاهرا این رضایتمندی موقتی بوده و مسئولان بورس کالا نیز پاسخی به ابهامات موجود ندادهاند./روزگار معدن