فعالان این بخش که در گذشته بارها تاثیر قیمت‌گذاری دستوری را در نرخ‌گذاری محصولات خود تجربه کرده‌اند، در انتظار مشخص شدن نتایج انتخاب هستند؛ چرا که بر این باورند که سیاست اقتصادی رئیس‌جمهور بعدی می‌تواند روند نوسان قیمتی در این بازار را برای میان‌مدت کنترل کرده و از وضعیت طبیعی خود که براساس قیمت‌های جهانی نوسان داشت دور کند. همچنین اثر مذاکرات وین بر بهای ارز هم با بی‌توجهی روبه‌رو شده است.
تعویق خرید فولاد در انتظار نتایج
بازار شمش فولاد کشور ظرف دو هفته اخیر از وضعیت رونق نسبی که پیش‌تر برآن حاکم بود خارج شده و متقاضیان این بازار دچار سردرگمی در خرید یا تعویق خریدهای خود هستند. نزدیکی به روزهای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری مهم‌ترین دلیل سردرگمی متقاضیان شمش فولاد است. تولیدکنندگان محصولات نهایی فولادی (عموما نوردکاران) که متقاضیان خرید شمش فولاد از رینگ فیزیکی بورس کالا هستند، بر این باورند که نامزد منتخب برای تصدی پست ریاست‌جمهوری بسته به نوع نگاه اقتصادی خود می‌تواند در کوتاه و میان‌مدت بر روند بازار فولاد داخلی اثرگذار باشد. به عنوان مثال اگر فردی در این مسند قرار گیرد که سیاست فعلی تعیین نرخ پایه براساس قیمت‌های جهانی و رقابت میان خریداران بر مبنای عرضه و تقاضا را قبول نداشته باشد و تصمیم بگیرد که بهای کالاهای پایه را در بازار داخل و به شکل دستوری تعیین کند، حداقل در کوتاه‌مدت قیمت‌ها سرکوب می‌شوند. تردیدها نسبت به آینده این بازار باعث شده تا از میزان خرید شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالا ظرف دو هفته اخیر کاسته شود.
رکود بازار فولاد در انتظار مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری تنها شامل حال بازار شمش فولاد نشده است. فعالان بازار آزاد مقاطع طویل فولادی نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» از حاکم شدن رکود سنگین بر معاملات بازار آزاد خبر می‌دهند. در حالی که استمرار روند افزایشی بهای شمش فولاد ظرف هفته‌های گذشته باعث شده بود تا اندکی تقاضا که عمدتا نیز تقاضای سرمایهای بود روانه بازار مقاطع طویل فولادی کشور شود، نزدیکی به روزهای انتخابات و تردیدها نسبت به نتایج باعث شده تا از میزان خریدها در این بازار کاسته شود. در این شرایط بازار آزاد مقاطع طویل فولادی کشور در رکود تورمی سنگینی فرو رفته است که تغییر این وضعیت بیش از هر عاملی نیاز به سیگنال قوی سیاسی دارد.
در حالی خریداران شمش و مقاطع طویل فولادی در انتظار مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری کشور خریدهای خود را به تعویق می‌اندازند که پس از مشخص شدن نتایج تا روی کار آمدن رئیس‌جمهور جدید و انتخاب کابینه و تیم عملیاتی دولت جدید بازه زمانی حداقل سه‌ماه وجود دارد. به این ترتیب حداقل در این بازه زمانی سیاست‌های فعلی حاکم بر روند بازار فولاد داخلی خواهد بود. اما بسته به انتخاب رئیس‌جمهور بعدی و تیم اقتصادی او تغییر در روند بازار در میان‌مدت محتمل است؛ هرچند تجربه نشان داده بازار مسیر خود را می‌رود و هر سیاست کنترلی خارج از قاعده و قانون حکمفرما بر نظام طبیعی بازار تنها بازه اجرایی کوتاه‌مدت خواهد داشت و پس از آن بازار مسیر خود را برای حاکم کردن نظام عرضه و تقاضا پیدا می‌کند.
البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که اخذ هر سیاست سرکوب قیمت حتی در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت آسیب‌های جدی و رانت‌زایی عظیمی را به همراه خواهد داشت که نتایج آن بارها در کشور تجربه شده است، از همین رو امید می‌رود دولت و کابینه جدید از این رویه نه‌چندان قدیمی استفاده نکنند و در مسیر نادرست تنظیم بازار با اعمال دستور و حکم پیش نروند.
عقب‌نشینی متقاضیان شمش با وجود افت قیمت پایه
رینگ معاملاتی شمش فولاد روز سه‌شنبه هفته جاری برابر 25 خرداد میزبان عرضه قطعی 156 هزار تن شمش فولادی بود. کاهش بهای جهانی شمش فولاد در هفته‌های گذشته باعث شد تا از قیمت پایه عرضه این شمش فولاد نسبت به بهای پایه هفته قبل حدود 130 تومان به ازای هر کیلوگرم کاسته شود. در عین حال ظرف این هفته بهای شمش فولاد صادراتی ایران نیز مجددا افزایشی شد. اما این دو سیگنال یعنی کاهش نرخ پایه عرضه داخلی و افزایشی شدن بهای شمش و محصولات فولادی ایران در بازارهای جهانی باعث نشدند که به میزان قابل‌توجهی بر میزان خریدهای هفته جاری در رینگ معاملاتی بورس کالا افزوده شود. به این ترتیب در معاملات روز سه‌شنبه برابر 57 هزار تن شمش فولاد مورد دادوستد قرار گرفت که این رقم برابر 5/ 36 درصد از کل عرضه‌ها بود. این در حالی بود که در هفته قبل یعنی سه‌شنبه 18 خرداد 52 هزار تن شمش فولاد در این رینگ مورد فروش قرار گرفت که این رقم برابر 42 درصد عرضه‌های قطعی شمش فولاد در این روز بود. قیمت پایه شمش فولاد در روز سه‌شنبه برابر 13 هزار و 180 تومان درنظر گرفته شد که با احتساب مالیات ارزش افزوده و کارمزد ارکان بورس بهای پایه شمش فولاد به 14 هزار و 400 تومان به ازای هر کیلوگرم می‌رسد. بنابراین حداقل نرخ میلگرد ساخته‌شده با این شمش فولاد قیمتی در کانال 15 هزار تومان خواهد داشت. با توجه به هزینه مالیات بر ارزش افزوده و سود تاجر، میلگرد تولیدی با این شمش فولاد طبیعتا در بازار آزاد قیمتی در کانال 16 هزار تومان خواهد داشت. البته همچنان میلگرد در بازار مقاطع طویل فولادی در کانال 15 هزار تومانی است، چرا که همچنان محصول خرید و فروش شده در بازار کالاهای تولید قبل با شمش فولاد ارزان‌تر هستند. اما با ورود محصول تولیدی با این شمش به بازار امکان عقبگرد قیمت وجود ندارد.
تعمیق رکود
روز چهارشنبه 26 خردادماه رینگ بازار صنعتی بورس کالا میزبان عرضه انواع مقاطع طویل فولادی نیز بود. تولیدکنندگان میلگرد فولادی محصول خود را با نرخی در محدوده 13 هزار و 800 تومان تا 14 هزار و 200 تومان در این بازار عرضه کردند. با توجه به قیمت عرضه شمش فولاد در معاملات روز سه‌شنبه بهای درنظر گرفته‌شده برای عرضه میلگرد در رینگ معاملاتی بورس کالا مناسب بود. در شرایط طبیعی و رونق بازار، تفاوت 600 تا هزار تومانی میان نرخ پایه شمش و میلگرد باعث رونق بازار مقاطع فولادی می‌شود. اما در وضعیت کنونی که از سویی بخش مصرف در رکود سنگینی به سر می‌برد و خبری از تقاضای سرمایهای نیز حداقل تا مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری نیست، این بازار نیز در رکود سنگین فرو رفته است. روز گذشته بالغ بر 146 هزار تن انواع میلگرد در رینگ معاملاتی بورس کالا عرضه شد که از این میزان تنها 19 هزار و 600 تن برابر 5/ 13 درصد کل عرضه مورد فروش قرار گرفت. در میان عرضه‌های این بازار عمدتا کالاهایی که با نرخ کمتر یعنی 13 هزار و 800 تومان عرضه شده بودند مورد معامله قرار گرفتند و خریداران تقاضایی برای میلگردهای عرضه‌شده در کانال 14 هزار تومانی به ثبت نرساندند.
با احتساب مالیات بر ارزش افزوده و کارمزد ارکان بورس، میلگرد فروخته شده در رینگ دیروز بورس کالا بهایی برابر 15 هزار تومان پیدا خواهد کرد. البته فروش این محصول در بازار آزاد مشمول سود تاجر و احتمالا هزینه حمل و نگهداری در انبار نیز می‌شود که مجموع این هزینه‌ها می‌تواند نرخ این محصول را به محدوده 16 هزار تومانی نزدیک کند که این اثر در معاملات سه‌شنبه نیز مشاهده شده بود./دنیای اقتصاد