در روزهایی که به واسطه تنشها، قیمت دلار رشد میکرد، سهامداران بورس در زیان بودند. این درحالی است که با افت دلار نیز همچنان بورسیها قربانی تحولات هستند. سوالی که عموما در بازار مطرح میشود این است که چرا با افت دلار، بورس افت میکند و با رشد آن نیز بازار فاز رکودی دارد؟
اول آنکه بورس بازار پرریسکی است که به تنشها واکنش منفی نشان میدهد. بازار در روزهای تنش، قطعا با هیجاناتی همراه خواهد شد، اما اینکه چرا با رشد دلار، سرما بر بورس تهران حاکم میشود، 2دلیل اصلی دارد.
اول آنکه دلار موثر بر بورس، دلار نیماست. از ابتدای دهه 90، هر زمانیکه دلار نیما، وارد کانالهای جدید شده، سقف جدیدی نیز توسط شاخص بهثبت رسیدهاست. دوم آنکه دلار نیما به دلار آزاد وابسته است و نوسانات بازار ارز نیز تحتتاثیر دو عامل است.
اول رشد دلار در نتیجه رشد تورمی و به واسطه تعدیل نرخ دلار بر اساس ارزش ذاتی آن است. دوم بر اثر تنشهای منطقهای، دلار دچار نوسان خواهد شد.
در هفتههای اخیر دولت مقاومت زیادی نسبت به تعدیل نرخ نیما نشان میدهد.
بهنظر میرسد، دولت سیزدهم در سالپایانی سعی دارد تا فاصله دلار نیما و آزاد حفظ شود. در اینصورت نمیتوان انتظار داشت که شاخص بهسادگی رکورد جدیدی را ثبت کند؛ درحالیکه پیشبینیها از نرخ انرژی در سالجاری نویدبخش نیست. بسیاری از نمادهای بنیادی بازار با P/E میانگین 6واحدی و سودهایی که پیشروی آنها است، به قیمت معامله میشوند و چندان هم ارزنده نیستند، ضمن آنکه قیمتهای جهانی نیز از بازار حمایت نمیکنند.
همچنین رشد نرخ دلار منشأ تورمی نداشته و عموما به دلیل تنشها با افزایش قیمت همراه شدهاست. هرچند که دلار باید با تورم تعدیل شود، اما فعلا اقدامات بانکمرکزی مانع از رشد بیش از حد دلار خواهد شد و بازار سهام نیز بهطور تاریخی نشان دادهاست که رشد کمتر از 80درصدی دلار را به رسمیت نمیشناسد و واکنش چندانی نشان نمیدهد.
سال1401 با وجود ناآرامیهای داخلی، برخی بازار ارز را متشنج کردند، اما در نهایت دلار بر اساس تورم و انتظارات تورمی تعدیلشد و پس از فروکشکردن ناآرامیها بورس نیز فورا به دلار واکنش نشانداد.
اگر دلار بهطور منطقی و نه بر اثر هیجانات رشد کند، بورس نیز به واسطه کامودیتیمحوربودن بر اساس دلار خود را تعدیل خواهد کرد.
اکنون عامل پولی نرخ بهره مانع از رشد بیش از حد دلار خواهد شد و سود یکسال آینده با بهره 30درصدی تعدیل میشود. سالپایانی دولت با انقباض پولی و مالی همراه خواهد بود و سود صندوقهای درآمد ثابت همچنان جذابیت خود را دارند، ضمن اینکه رویکرد دولت در قبال نرخ انرژی صنایع ثبات رویه ندارد و ممکن است تعدیل منفی شامل حال سود صنایع شود./دنیای اقتصاد