اقتصاد دستوری مانع صادرات
در زمینه صادرات بیشتر محصولات فولادی، محمدحسین بصیری عضو هیات‌مدیره هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان در گفت‌‌‌وگو با «دنیای اقتصاد» عنوان کرد: مهم‌ترین مساله ما که هم در زمینه داخلی و هم در زمینه خارجی، مشکلاتی را ایجاد کرده، اقتصاد دستوری است.
بصیری در پاسخ به این پرسش که آیا مشکل صادرات نیز مربوط به اقتصاد دستوری است، گفت: زمانی که ما سیاستگذاری صحیحی در کشور نداریم، این امر باعث می‌شود که نتوانیم مشتریان پایدار در کشورهای هدف برای خود ایجاد کنیم؛ از سوی دیگر مشتری‌‌‌ها ما را به عنوان فروشندگان ثابت و پایدار نخواهند شناخت. برای نمونه می‌توان به اتفاق سال گذشته در این راستا اشاره کرد که قبل از آغاز جنگ روسیه و اوکراین، ۴۰درصد صادرات فولاد دنیا را اوکراین به خود اختصاص داده بود که این میزان از دست رفت، و با از دست رفتن این میزان تولیدات اوکراینی به‌‌‌ویژه در بازار منطقه، این فرصت برای بازار ما به وجود آمد که بتوانیم جایگزین بازار صادراتی این کشور شویم. در آن مقطع زمانی چه اتفاقی در کشور ما روی داد؟ یک عوارض صادراتی سنگین روی محصولات فولادی کشور بسته شد. این تصمیم‌گیری را یا باید این‌‌‌گونه تفسیر کنیم که کسانی در این راستا تصمیم گرفتند که اطلاع و آگاهی از بازار نداشتند یا اینکه واقعا قصد و غرض خاصی در کار بوده است. در حقیقت این نوع سیاستگذاری‌‌‌ها باعث می‌شود ما جایگاه صادراتی خود را به عنوان یک فروشنده پایدار از دست بدهیم.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: موضوع دیگر در کشور ما به سیاست‌‌‌های اقتصادی بازمی‌گردد، البته در این راستا باید یادآور شد که ما سیاست اقتصادی نداریم و سیاست‌‌‌های ما تماما سیاسی است. برژنسکی مشاور رئیس‌‌‌جمهور وقت آمریکا عنوان می‌‌‌کرد که ما در آمریکا فی‌‌‌نفسه دوست یا دشمن نداریم و در حقیقت این اقتصاد ماست که دوست و دشمن ما را تعیین می‌‌‌کند. همچنین در این راستا می‌توان اقتصاد عربستان را مثال زد که این کشور را به کشوری تبدیل کرده که می‌توان آن را به عنوان یک الگوی اقتصادی در نظر گرفت؛ سیاستمداران این کشور پایه‌‌‌های سیاسی خود را مبتنی بر اقتصاد گذاشتند؛ از این‌‌‌روست که شاهد سرازیر شدن سرمایه‌‌‌های دنیا به سمت این کشور هستیم. یا شاه‌بیت در این زمینه را چین می‌توان مثال زد که بعد از فوت مائو رهبران این کشور اعلام می‌‌‌کنند، ما با هیچ کشوری در دنیا خصومت نداریم و با همه ملت‌‌‌ها در دنیا دوست هستیم. حال ما در ایران چقدر باید خسارت بدهیم بابت بی‌توجهی به این موضوع در حالی که ما می‌توانیم سیاست سرافرازانه در پیش بگیریم به این معنی که می‌توانیم یک کشور مسلمان با رعایت اصول خود در عرصه بین‌المللی باشیم و با تمام دنیا نیز تعامل داشته باشیم.
به‌‌‌دنبال یک رویکرد فراصنعتی
این عضو هیات مدیره هلدینگ ماهان در ادامه خاطرنشان کرد: تمام تحولات اقتصادی و اجتماعی ما در گرو دوستی کشور ما با تمام دنیاست، چراکه کشور ما یک کشور اسلامی است و اسلام دین صلح و دوستی است. این رویکرد می‌تواند تمام مسائل اقتصادی کشور را حل کند و دیگر هر روز با یک دشمن روبه‌‌‌رو نخواهیم بود. بصیری در ادامه تاکید کرد: راه‌‌‌حل مشکلات ما در زمینه صادرات یک راه‌‌‌حل فراصنعتی است و در این راستا باید با تمام کشورهای دنیا اعلام دوستی کنیم. در این صورت است که زیربنا نیز برای تولید و صادرات در کشور ایجاد خواهد شد، چراکه همواره خریداران به دنبال یک فروشنده ثابت هستند.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که با فرض اینکه ما سیاست دوستانه با کل دنیا داشته باشیم آیا زیرساخت‌‌‌های لازم یا بازاریابی مناسب برای صادرات را داریم، تصریح کرد: سفرای کشورها در منطقه ما، برای مثال ترکیه یا امارات افراد اقتصادی هستند که به موضوعات نگرش اقتصادی دارند از همین‌‌‌رو قادر به رایزنی‌‌‌های اقتصادی هستند، در حالی که این رویکرد در کشور ما نیست و افراد مطلع از اقتصاد در این جایگاه قرار نگرفته‌‌‌اند. موضوع دیگر آن است که در کشور به صنایع اجازه رشد داده نشده است، برای نمونه دو صنعت خودروسازی و شکلات‌‌‌سازی را در ایران می‌توان مثال زد، در خودروسازی این صنعت را بی‌‌‌رقیب نگه داشته‌‌‌اند که شاهد تولید خودروهایی باکیفیت پایین اما با قیمت‌های بالا هستیم. در مقابل صنعت شکلات‌‌‌سازی است که چندان مورد توجه قرار نداشت و در یک دوره زمانی نیز شاهد سرازیر شدن شکلات‌‌‌های ترکیه‌‌‌ای و چینی به کشور بودیم، صنعت شکلات‌‌‌سازی به جای محکوم به فنا شدن مانند بسیاری از صنایع دیگر در ایران، درصدد برآمد که به جلو حرکت کند و با افزایش کیفیت خود جایگاه واقعی خود را به دست آورد. هم‌‌‌اکنون شکلات ایرانی با شکلات‌‌‌های خارجی در رقابت است.
این عضو هیات مدیره هلدینگ ماهان ادامه داد: اگر فرض کنیم که با تمام دنیا در تعامل و دوستی هستیم در این صورت در داخل کشور نیز بخش خصوصی می‌تواند جایگاه واقعی خود را پیدا کند و دولت نیز به جای دستوری کردن اقتصاد و تعیین نرخ، باید زیربناها را ایجاد کند؛ در این صورت به صورت خودکار زمینه صادرات نیز مهیا خواهد بود. در حقیقت صادرات نیاز به دیدگاه‌‌‌های کلان و فراصنعتی دارد.
بصیری در ادامه افزود: صنعتگران و تولیدکنندگان، سمینارها برگزار می‌‌‌کنند و در این سمینارها تمام مشکلات عنوان و بیان می‌شود، در حالی که راهکار این مشکلات، خارج از این سمینارهاست. دوباره تاکید دارم که باید سیاست کشور مبتنی بر تعامل و دوستی با دنیا باشد به دنبال این سیاست زیربناها مهیا خواهد بود./ دنیای اقتصاد