سید محمد هادی سبحانیان، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی و رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به اینکه، تکالیف سنگینی بر عهده نظام مالیاتی است، گفت: این تکالیف هم از منظر تأمین منابع پایدار برای دولت و هم از منظر تکالیفی که باید سازمان امور مالیاتی کشور برای اصلاحات در این حوزه انجام دهد اهمیت دارد.
بحثی که وجود دارد این است که به دلیل اینکه نظام مالیاتی ما در دهه‌های گذشته یک نظام مالیاتی سنتی بوده، لذا تبعات ناشی از این رویه مالیات ستانی باعث شده است که مردم و فعالان اقتصادی، مقداری درباره عادلانه بودن این نظام سؤال داشته باشند و به نظرم این انتقاد تا حدودی به حق است ما باید که نظام مالیات ستانی را به گونه‌ای سامان دهیم که این عدالت در امر مالیات ستانی محقق شود. چرا تا به امروز این اتفاق به درستی رقم نخورده است، علت این بوده است که نظام مالیاتی ما یک نظام مالیاتی سنتی بوده است و مبتنی بر داده‌های متقن نبوده است. البته ما امروز بیش از هر زمان دیگری دسترسی به داده‌های اقتصادی را داریم و طبق قانون و قوانین جدیدی که سازمان امور مالیاتی کشور را مکلف کرده است به استفاده از این داده ها، ما امروز داریم گذر می‌کنیم از آن شرایط گذشته؛ لذا امیدواریم که با حمایت جدی که از سوی همه حاکمیت به ویژه خود فعالان اقتصادی اتفاق خواهد افتاد ما بتوانیم بر این چالش‌ها فائق بیاییم؛ لذا یکی از مهمترین محور‌هایی که ما امروز با آن مواجه هستیم، سیستمی کردن فرآیند‌های مالیات ستانی است.
وی ادامه داد: وقتی که با مشاغل مختلف، اصناف، کسبه و بازاریان و شرکت‌های اقتصادی و فعالان اقتصادی صحبت می‌کنیم، وقتی صحبت از بی عدالتی است یکی از مصادیق آن این است که یک فعال اقتصادی می‌گوید که من مغازه ام می‌دانم چقدر دارم کار می‌کنم درآمدم چقدر است در حالی که مغازه بغلی حتماً درآمد بیشتر از من داشته است، ولی از آن مالیات کمتری گرفته شده است. این اتفاق متأسفانه در گذشته افتاده است. اگر ما بخواهیم همان نظام را ادامه دهیم و مبتنی بر همان برخورد‌های سلیقه‌ای و برخورد‌هایی که تشخیص من مأمور مالیاتی مبنای محاسبات جنابعالی بوده، اگر بخواهیم بر آن مبنا ادامه دهیم این اتفاق رقم نخواهد خورد لذا خود مطالبه فعالان اقتصادی بازاریان و کسبه و مشاغل است که ما این رویه‌های سنتی را کنار می‌گذاریم. البته یک اقتضائاتی هم دارد و آن این است که خود فعالان اقتصادی هم رویه‌های سنتی را کنار بگذارند یعنی یک بخشی به سازمان امور مالیاتی کشور به همه دستگاه‌های مختلف حاکمیت برمی گردد که این اطلاعات را با همدیگر انتقال دهند در اختیار هم قرار دهند.
مردم باید خود را با سامانه های مالیاتی وفق دهند
سبحانیان معتقد است، به عنوان سازمان مالیاتی سامانه‌های مختلف مان را به روز و احیاء و از آنها استفاده کنیم. از آن طرف هم استفاده کننده و ذینفع اصلی این سامانه‌ها خود مردم و فعالان اقتصادی هستند که آنها هم باید خود را با شرایط جدید وفق دهند؛ لذا از این دو منظر یک وصول منابع پایدار و غیرتورمی برای دولت، ما بالغ بر 750 هزار میلیارد تومان برای سال 1402 تکالیف بودجه‌ای داریم که امیدواریم به صورت کاملاً عادلانه بدون فشار مضاعف بر فعالان اقتصادی و شناسنامه دار بتوانیم آنها را وصول کنیم از طرفی پیگیری تحول در نظام مالیاتی این دو مأموریتی که ما قصد داریم در سال جاری دنبال کنیم.
سبحانیان گفت: یکی از ریشه‌های اصلی تورم در کشور ما کسری بودجه است. همه موافق این موضوع هستند که چون کشور ما سالیان سال از مسئله کسری بودجه ساختاری رنج می‌برده، این باعث می‌شده است که این کسری منابع خودش را از منابع بانکی چه شبکه بانکی و یا بانک مرکزی تأمین کند و این باعث افزایش پایه پولی نقدینگی در کشور شده است. حالا چه دولت و چه شرکت‌های دولتی، یعنی ما مسائلی که در شرکت‌های دولتی هم داریم چه در حوزه شرکت‌های انرژی حوزه غذا، این‌ها ناکارآمدی‌هایی که به هر دلیلی چه در خودشان بوده و چه تحمیل شده است به آنها، این‌ها باعث شده است که دست اندازی کنند به منابع بانکی. رشد سرسام آور نقدینگی یک بخشی ناشی از این سیاست‌های غلطی بوده است که در این حوزه‌ها اتفاق افتاده است. اگر ما به سمت کاهش کسری بودجه برویم یا به بیان علمی‌تر و دقیق‌تر کاهش تراز عملیاتی یعنی منابع و مصارف جاری خودمان را بتوانیم تراز کنیم، بخش عظیمی از مسائل مان را در این حوزه حل خواهیم کرد یعنی یکی از ریشه‌های اصلی تورمی یعنی کسری بودجه دولت را می‌توانیم به این ترتیب ما در آن فائق بیاییم. این یکی از مهمترین مصادیقش افزایش درآمد‌های مالیاتی است. یعنی اگر ما بتوانیم از روش‌هایی که به تولید هم آسیب نزند و مردم را با فشار بیشتری مواجه نکند درآمد‌های مالیاتی را افزایش دهیم.
سبحانیان اعلام کرد: یا جلوگیری از فرار‌ها گسترش چتر مالیاتی.سؤال: یا کاهش معافیت‌ها؟سبحانیان: معافیت‌ها هم به همین ترتیب هر کدام از این‌ها سختی‌ها و ذینفعان خاص خودش را دارد، ولی به نظر من می‌توانیم با استفاده از این چیزی که الان اراده اش را داریم و تلاش داریم در این دوره مدیریت سازمان امور مالیاتی کشور بیشتر هم به آن بپردازیم بحث جلوگیری از فرار مالیاتی است. در کشور ما به همان دلیلی که عرض کردم نظام سنتی مالیاتی حضور داشته فرار مالیاتی وجود دارد در کشور ما، قابل کتمان نیست. اندازه اش هم عدد‌های قابل توجهی است کسی نمی‌تواند محاسبه کند و دقیقاً بگوید.
رئیس سازمان مالیاتی، در مورد فرار مالیاتی، گفت: در این باره محاسبات مختلف شده است؛ 50 هزار میلیارد تومان، 100 هزار میلیارد تومان، بعضی‌ها عدد‌های بالاتری عنوان می‌کنند. خیلی نمی‌شود دقیق بیان کرد، ولی واقعیت این است که عددهایش عدد‌های قابل توجهی است و برمی گردد یکی از تالی فاسد‌های همین نظام سنتی مالیاتی همین فرار‌های مالیاتی می‌شود که آن وقت دولت‌ها اگر نتوانند این را شناسایی کنند، مجبور می‌شوند برای اینکه تکالیف بودجه خودشان را بخواهند جامه عمل بپوشانند بروند از آن مؤدیان شناسنامه دار شناسایی شده مالیات را اخذ کنند که البته اراده دولت در این یکسال و اندی گذشته این نبوده است کما اینکه در یکسال و نیم گذشته با پیشنهاد خود دولت در دو قانون بودجه‌ای که در این دولت به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، دولت مالیات بر فعالیت‌های تولیدی و شرکت‌ها را کاهش داد با پیشنهاد خودش یعنی در سال گذشته 5 واحد درصد در سال جاری علاوه بر آن 2 واحد درصد دیگر، یعنی 7 واحد درصد مجموعاً ما مالیات‌های شرکت‌ها و کسانی که در امر تولید فعالیت می‌کردند کاهش دادیم و از طریق شناسه مؤدیان جدید افزایش طول مالیاتی و گسترش چتر مالیاتی تلاش داریم که این درآمد‌های مالیاتی را افزایش دهیم پس ما از کانال افزایش درآمد‌های مالیاتی می‌توانیم بر آن مسئله ساختاری اقتصادی کشورمان که کسری بودجه بوده است فائق بیاییم.
وی ادامه داد: یکی از مهمترین نقش‌هایی که می‌توانیم در نظام مالیاتی ایفا کنیم کمک می‌کند به امر تورم و گسترش و بزرگ شدن کیک اقتصادی، رفع موانع تولید در این موضوع است. بالاخره خیلی از فعالان اقتصادی یا شاید همه فعالان اقتصادی با سازمان امور مالیاتی کشور مواجه دارند. هرچقدر بتوانیم این مسائل و مشکلات آنها را رفع و شناسایی کنیم و موانع را از پیش پای آنها برداریم، کمک به تولید کرده ایم. وقتی که تولید در کشور رونق می‌گیرد کیک اقتصادی بزرگ‌تر می‌شود خودش کمک می‌کند به کاهش تورم و کاهش سطح عمومی قیمت‌ها که ما این اراده را هم داریم ما در وزارت امور اقتصادی و دارایی که من در یکسال و نیم گذشته وظیفه داشتم در آنجا در امر تسهیل فضای کسب و کار، اقدامات خوبی در آن وزارتخانه دوستانی که آنجا بودند زحمت کشیدند انجام شد و یکی از مهمترین موارد بحث تشکیل ستادی برای رفع موانع تولید بود. چه در حوزه بانک چه در حوزه بیمه، گمرک، سازمان مالیاتی، اکنون که مسئولیت سازمان مالیاتی بر عهده بنده قرار گرفته است با تمرکز بیشتری قصد داریم که ماهی یک جلسه با فعالان اقتصادی داشته باشیم. مسائل را از نزدیک از آنها بشنویم و هدفمند بتوانیم مسائل را شناسایی و حل کنیم و واقعاً بر این باور هستم که اگر نظام مالیاتی کشور با یک همکاری فشرده با فعالان اقتصادی دست به دست هم دهند می‌توانند بسیاری از این موانع تولید را حل و فصل کنند و امیدواریم که از این دو مسیر بتوانیم نقش بسزایی را در تحقق شعار سال ایفاء کنیم. / تسنیم