مشکلات متعددی که بازار فولاد در هفته‌ها و ماه‌های گذشته با آنها دست به گریبان بوده مانند یک روند خاموش در ابتدا شروع به رشد کرده و درحال‌حاضر با نشان دادن افت قیمت‌های متعدد و شیب تند کاهش قیمت در این بازار به یک رکود دامنگیر تبدیل شده است.
قیمت میلگرد در بازه زمانی هفته اول مرداد که نقطه اوج قیمتی این بازار بوده است رقم ۵ هزار و ۳۰۰ را نشان می‌داد. بهای میلگرد در پایین‌ترین نقطه قیمتی که روز گذشته بود به رقم ۳هزار و ۲۰۰ تومان رسیده است که کاهش ۴۰درصد قیمت در یک برهه ۴ ماه و نیمه را نشان می‌دهد؛ اگرچه نقطه کف قیمتی هنوز به پایین‌ترین رقم خود که در فروردین سال‌جاری بوده نرسیده است اما نگرانی‌ها در این بازار به «تضعیف شدید تقاضا» اشاره دارد.
بررسی نمودار همراه این گزارش تحرکات بازار فولاد را روشن می‌کند، بازار در روزهای اوج قیمتی طبق روال با تقاضای زیادی روبه‌رو بود که این روند درحال‌حاضر معکوس شده است، هفته ابتدایی مرداد بازار در نقطه اوج قیمتی و به تبع و طبق عادت بازار نقطه اوج تقاضا نیز قرار داشته است، اگر چه این اوج قیمتی هفته‌ای بیشتر طول نکشید ولی پس از آن نیز تقاضا در نقطه تعادلی‌تری قرار داشت.
روند کنونی بازار نگرانی‌های زیادی را برای فعالان این بازار ایجاد کرده است، به‌طوری‌که دو سوال اکنون بیش از پیش در ذهن تکرار می‌شود؛ اول آنکه «روند رکودی بازار تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد؟» و دوم آنکه «برای بهبود بازار چه باید کرد؟» محمد اعتباری فعال بازار فولاد در این رابطه گفت: یک سوال را در ابتدا باید مطرح کنیم و آن اینکه آیا تصمیم یا خرد جمعی مبتنی بر بهبود وضعیت آهن‌آلات است یا خیر؟ در واقع به‌صورت واضح‌ترباید از دید تولیدکننده، مصرف‌کننده و سیاست‌گذار وضعیت فعلی را بررسی کرد.
رونق و بهبودی یعنی رد و بدل شدن معاملات و خروج کالا
در این‌باره باید گفت اولا اگر به‌دنبال بهبود اوضاع بازار هستیم باید بدانیم که منظور از بهبود یا رونق اصلا افزایش قیمت نیست، بلکه رد و بدل شدن معاملات و خروج کالا است. اعتباری با اشاره به اینکه روند صادرات، قفل شده است، گفت: باید مدیریتی را در پیش بگیریم که خروجی آن جذب سرمایه باشد و پس از آن سرمایه را وارد بخش فولاد کنیم و اولین پتانسیلی که سرمایه می‌خواهد امنیت سرمایه است. در واقع زمانی که نهادهای امنیتی به انبارها سرکشی می‌کنند، یا با تجار تماس‌هایی از سوی ارگان‌های مربوطه گرفته می‌شود، این افراد احساس ترس کرده و سرمایه خود را وارد کار نمی‌کنند.
او در ادامه با اشاره‌های آماری تاریخی به بررسی رکود در این بازار پرداخت و گفت: درحال‌حاضر بخش فولاد بدترین برهه زمانی را سپری می‌کند که در ماه آذر و دی است، در این‌باره اگر آمار سال ۹۴ تا ۹۷ را بررسی کنید؛ براساس این آمار ماه‌های آذر و دی از بدترین و رکودی‌ترین ماه‌های سال درخصوص تقاضای داخلی فولاد محسوب می‌شوند.وی افزود: گویا ما هم دست به دست داده‌ایم که بخش فولاد را زمین بزنیم زیرا درحال‌حاضر خروجی بسیار اندکی در زمینه صادرات داریم. در رابطه با بخش داخلی فولاد اما ماجرا مفصل‌تر است؛ مصرف‌کننده واقعی هیچ‌گاه از کارخانه خرید نمی‌کند و همیشه یک شبکه توزیعی میان کارخانه و مصرف‌کننده واقعی بوده است، اما نظارت‌هایی که سیاست‌گذار بخش فولاد برای این بخش طراحی کرده باعث فرار سرمایه از بخش فولاد شده است، به‌طوری‌که اکنون میزان فروش از ماهی ۲۰۰ هزار تن به ۲ هزار تن تقلیل پیدا کرده است.
اعتباری با طرح این سوال که هدف جمعی که بر مبنای خرد جمعی باید در بازار فولاد و میان فعالان و سیاست‌گذاران این بازار شکل بگیرد چیست، توضیح داد: مثلا قیمت میلگرد اگر ۳ تا ۳ هزار و ۳۰۰ تومان در نظر گرفته می‌شود، خریدار در این باره با استرس تصمیم نخواهد گرفت چراکه خیالش راحت است که قیمت از این میزان پایین‌تر نخواهد آمد و سقف و کف مطمئنی دارد، ولی درحال‌حاضر شرایط بازار به‌گونه‌ای است که یکسری واسطه‌هایی در بازار سربرآورده‌اند که کالایی را که با قیمت ۳ هزار و ۴۰۰ تومان از کارخانه خریداری شده با قیمت ۳ هزار و ۱۰۰ تومان به فروش می‌رسانند و حتی شنیده می‌شود که این واسطه‌ها جنس فیزیکی هم ندارند. نبود تقاضا، بسته شدن صادرات و قوانینی که سیاست‌گذار بخش فولاد می‌گذارد، متاسفانه بازار فولاد را از هدف اصلی خود که رونق و گردش بخش فولاد است بازداشته و کسی حاضر نیست که به این سادگی در بخش فولاد سرمایه‌گذاری کند.او ادامه داد: باید یک عزم و خرد جمعی به این نتیجه برسد که همان ارگان‌هایی که دستور داده که به کارخانه‌ها و انبارهای فولاد سرکشی کنند، این روند را متوقف کنند چراکه وضعیت به‌صورت شدیدی در بازار فولاد در حالت تخریب است، برای همین است که به «تعادل در بازار فولاد» اشاره می‌کنم و باید این رکن را در این بازار تقویت کنیم، رکنی که درحال‌حاضر حلقه گمشده در این بازار است. مصرف‌کننده، تولیدکننده و سیاست‌گذار بخش فولاد که همان وزارت صنعت است به این نکات باید توجه کنند که بازار حرکت منطقی خود را از سر بگیرد.
اعتباری با بیان اینکه ناتوانی تقاضا در بازار فولاد درحال‌حاضر یکی از عمیق‌ترین واقعیت‌های این بازار است، افزود: در این بازار به هیچ عنوان تقاضای داخل با تولید داخل همخوانی ندارد، اگر صادرات در زمینه فولاد وجود نداشته باشد، تولید داخل هم تضعیف می‌شود و نتیجه آن تعطیلی و بسته شدن ده‌ها کارخانه فولاد است زیرا گردش سرمایه‌ای در آن نیست و اگر هم باشد، به این صورت است که این کارخانه‌ها و تولیدکننده‌ها به گرفتن وام‌های متعدد متوسل می‌شوند و در کنار این، با وجود یک ضعف تقاضای عمیق، نتیجه‌ای جز بدهی‌های کلان در انتظارشان نخواهد بود، چراکه این تکرار تاریخ است و ۵ سال قبل هم با قرارگیری در چنین وضعیتی تعداد بسیاری از کارخانه‌های فولاد تعطیل شد.وی افزود: درحال‌حاضر هم به دلیل نبود تقاضا اگر صادرات تحرکی نداشته باشد، ریزش‌های قیمتی مدام در بازار فولاد ادامه‌دار خواهد بود، همان‌طور که امروز پایه قیمتی میلگرد را ۲ هزار و ۹۰۰ اعلام کردند و پیش‌بینی‌ها نشان‌دهنده آن است که همین روند تا آخر هفته قیمت میلگرد را در رقم ۲ هزار و ۸۰۰ تومان نگه می‌دارد.
منبع:دنیای اقتصاد