در روزهای اخیر نامه ای مبنی بر ارائه تسهیل صادرات برخی از کالاهای فولادی دست به دست می شد. صادرات فولاد ایران تاثیرهای ثبت بیشتری دارد.اما این موضوع همواره با ریسک هایی برای بازار داخلی است. در ادامه به ارزیابی فرصت ها و تهدیدهای صادرات فولاد ایران خواهیم پرداخت و بررسی خواهیم کرد که این موضوع به نفع قیمت های داخلی تمام خواهد شد یا مسیر را در بازار داخلی با چالش مواجه خواهد کرد. در ادامه همراه آرتان پرس باشید.
صادرات فولاد ایران، سرتیتر خبرهای داخلی و بین المللی
در روزهای اخیر نامه‌ای رسانه ای شده که نشان از صادرات فولاد ایران توسط فولادسازان کشور دارد که بنظر میرسد بیشتر به منظور برداشته شدن تیک های صادراتی باشد؛ چراکه ظاهرا مجوز سه ماهه است. این موضوع هر چند برای کوتاه مدت برنامه ریزی شده است اما تاثیر به سزایی در نرخ های مبادلاتی بازار داخلی دارد. هر چند در ادامه مجددا به رعایت کف عرضه ها در بورس کالا تاکید شده، اما در نهایت آنچه که از محتوای این نامه مهم بنظر میرسد؛ همین اعطای مجوز سه ماهه برای صادرات است و امیدوار هستیم که در کیفیت و کمیت عرضه های داخلی فولاد طی این سه ماه خللی ایجاد نشود.
*** ضعف قوانین در بخش صادرات فولاد ایران
متاسفانه قوانین صادراتی فولاد از سه سال گذشته تغییری نکرده است و در روزهای اخیر شاهد تغییرات اساسی در قیمت ها بوده ایم. در صورتی که با دستورالعمل های قبلی معاملات صادرات فولاد ایران صورت پذیرد تولیدکنندگان باید قیمت های گزافی را صرف مالیات کنند. یکی از موانعی که در سال‌های اخیر بر صادرات محصولات فولادی سایه انداخته، قوانین و دستور‌العمل‌های پی در پی و بعضا متفاوت از یکدیگر است. این شرایط باعث سردرگمی و ایجاد مشکلات در بحث صادرات است. بازار بین المللی همانند بازار داخلی نیست که به قواعد بازی ایران اهمیت بدهد. در صورتی که ایران در معاملات خود تعلل کند یا هزینه بالایی برای خریدار تحمیل کند مشتری نخواهد داشت.
*** مزیت رقابتی محصولات ایرانی در بازارهای جهانی
ایران در بسیاری از محصولات خود مزیت رقابتی قابل قبولی دارد. برای مثال مرغوبیت شمش فولادی تولیدی فولاد خوزستان، باعث ایجاد رغبت در مشتریان جهانی شده است. با ایجاد موانع داخلی نباید چنین فرصت طلایی را بی‌اثر کرد. قطعا با تکیه بر خرد جمعی و استفاده از خبرگان بخش فولاد، به راحتی می‌توان نیاز سالانه داخلی را برآورد کرد و مازاد آن را برای صادرات برنامه‌ریزی کرد. صادرات فولاد ایران نباید وارد فاز خام فروشی و ارزان فروشی شودو بازار فولاد بین المللی در شرایطی قرار دارد که قیمت سنگ آهن در رکورد تاریخی خود قرار دارد. ایران باید از این فرصت استفاده کند و بخشی از فروش از دست رفته خود در بازار نفت را با صادرات فولاد جبران کند.
*** فرصت سه ماهه به فولادسازان برای ارزآوری صنعتی
ارزیابی های سوژه های خبری صادرات فولاد ایران نشان می دهد که چند شب گذشته در گفتگوی ویژه خبری بحثی مطرح شد که بسیاری از تحلیلگران منتظر اجرایی شدن مطالعات امکانسنجی صادرات فولاد ایران بودند. حالا نامه‌ای رسانه ای شده که نشان از تسهیل صادرات در حوزه فولاد و برای فولادسازان کشور دارد که بنظر میرسد بیشتر به منظور برداشته شدن تیک های صادراتی باشد؛ چراکه ظاهرا مجوز سه ماهه است. موضوع مهم در این خصوص توجه به فراهم سازی ریرساخت های صادراتی و دریافت پول نقد و ارز آوری فوری برای اقتصاد است. نباید تجربه بلوکه شدن پول دلارهای ایران در کره جنوبی و سایر کشورها را فراموش کنیم.
*** صادرات فولاد ایران راهی برای حمایت از بازار داخلی
قرار بر این بوده که صادرات فولاد ایران ابزاری برای حمایت از قیمت ها در بازار داخلی باشد. هر چند به رعایت کف عرضه ها در بورس کالا تاکید شده، اما در نهایت آنچه که از محتوای این نامه مهم بنظر میرسد؛ همین اعطای مجوز سه ماهه برای صادرات است و امیدوار هستیم که در کیفیت و کمیت عرضه های داخلی فولاد طی این سه ماه خللی ایجاد نشود. بازار فولاد داحلی تحمل همراستایی با قیمت های جهانی را ندارد. استراتژی تولید کنندگان در بحث قیمت باید در بازار داخلی کاملا متفاوت با بازارهای بین المللی باشد.
*** نقش صادرات فولاد ایران در تحریک بازار سهام
دیدیم که در ادامه نامه ای از وزارت صمت برای تسهیل صادرات فولادسازان صادر شد که به موجب آن در یک بازه سه ماهه به فولادسازان اجازه داده شد که دیگر نیاز به اخذ مجوز صادراتی به صورت محموله به محموله نباشد؛ در واقع نیاز به اخذ تیک مجوز صادراتی برای سه ماه مرتفع شد. البته این نوع انتشار خبر در نگاه اول بنظر میرسد بیشتر برای تحریک بازار سهام بوده باشد اما در این میان شاهدیم که برخی دیگر در بازار محصول نهایی به نوعی در تلاشند تا یک التهابی را راه بیاندازند و به نوعی تقاضای داخلی را تحریک کنند. اگر آزادسازی صادرات فولاد ایران به قیمت بالا رفتن قیمت فولاد در بورس کالا و سایر بازارهای کالایی تمام شود به هیچ عنوان نمی توان ادعا کرد که استراتژی ورود به بازارهای صادراتی موفق عمل کرده است.
*** همراستایی قیمت های داحلی با نرخ های بین المللی
قیمت های فولاد در ایران تقریبا با قیمت های جهانی همراستا شده است و اختلاف قیمتی که در نه ماه گذشته شاهد آن بودیم به دلیل افزایش نرخ دلار و بالارفتن هزینه های تولید پر شده است. لذا نرخ فولاد داخلی یا در واقع همان شمش داخلی؛ با توجه به فاصله حدودا ۱۵ درصدی به نسبت شمش ۶۵۰ دلاری CIS آنقدرها هم ارزان نیست؛ به نوعی می توان گفت که به قیمت است، نه خیلی ارزان و نه خیلی گران؛ با لحاظ حدود ۱۵ درصد تخفیف به نسبت نرخ صادراتی نرخ شمش در بازار فعلی بسیار معقول است. صادرات فولاد ایران و آزادسازی صادرات نباید به عنوان یک هربه در التهاب بازار داخلی استفاده شود. نباید موضوع صادرات به بحث سیاست قیمت گذاری فولاد داخلی ورود کند.
*** نقش نرخ دلار در موفقیت صادرات فولاد ایران
در خصوص قیمت های داخلی یک پیش شرط مهم را به عنوان اصل در نظر گرفتیم و آن هم تثبیت نرخ دلار است. البته به شرطی که دلار نیمایی را همین ۲۱،۷۰۰ تومان درنظر بگیریم . اگر پایین تر درنظر گرفته شود که ظاهرا نرخ روزانه نیمایی امروز پایین تر شنیده شده، در اینصورت این تخفیف ۱۵ درصدی هم کمتر است، حالا بماند که آن فوب است و این درب کارخانه و تنی ۵۰ دلار باید کمتر درنظر گرفت. پس کاملا واضح است که هر تغییر کوچکی در سیاست فعلی قیمت فولاد داحلی به بهانه صادرات فولاد ایران باعث خواهد شد که ارزندگی فولاد در داخل کشور با تردید مواجه شود.
*** سبد کالایی صادرات فولاد ایران
اما موضوع صادرات فولاد ایران از چه محصولاتی شروع خواهد شد؟ محتمل است طی روزهای آینده، صادرات برخی انواع ورق‌های تخت فولادی نیز طبق همین روال نیازی به تیک صادراتی وزارت صمت نداشته باشد. شایان ذکر است روز گذشته دفتر صنایع معدنی اعلام کرد که صادرات محصولات طویل فولادی به مدت سه ماه به تیک صادراتی وزارت صمت نیاز ندارد. حذف تیک صادراتی و تسهیل صادرات فولاد اقدامی مثبت در راستای پشتیبانی و مانع‌زدایی از تولید فولاد است. قیمت فولاد در بازارهای جهانی وضعیت بسیار مطلوبی دارد و با توجه به وجود رکود در بازار داخلی و نیاز کشور و صنایع به ارز آوری، تسهیل صادرات فولاد یکی از نیازهای فوری صنعت فولاد کشور است
*** بهره گیری از فرصت سوپرسایکل قیمتی کامودیتی ها
ایران باید از فرصت سوپر سایکل قیمتی در بازارهای صادراتی به خصوص صادرات فولاد ایران بهره کافی را ببرد. صادرات محصولات ایرانی عمدتا متشکل از کامودیتی هایی نظیر نفت، پتروشیمی و فلزات است که هم اکنون به لحاظ قیمتی در یک سوپرسایکل تاریخی بسر می‌روند. قیمت نفت اهداف بالای ۱۰۰ دلار را در نظر گرفته، مس ۱۵۰۰۰ دلار و فولاد ۱۰۰۰ دلار . حالا بهترین موقعیت ممکن برای ایران است تا با رهایی از بند تحریم‌ها، تناژ صادرات کامودیتی های تولید داخل را به حداکثر ممکن برساند و با بهره گیری از یک درآمد کلان ارزی ۱۲۰ میلیارد دلاری، جان دوباره ای به اقتصاد و توسعه کشور بخشد.
*** رشد ارزش ریال به بهانه صادرات فولاد
در صورتی که ایران بتواند از مزایای صادرات فولاد خود بهره مند شود به احتمال خیلی زیاد شاهد نرخ های دلار زیر ۱۸ تومانی خواهیم بود. نرخ دلار؛ با این قیمت کامودیتی ها و در صورت افزایش صادرات نفت، قطعا باید منتظر افزایش ارزش پول ملی و کاهش نرخ دلار به اهداف بسیار پایین‌تری بود. نکته مهم اینجاست که کاهش نرخ دلار، بدلیل افزایش بیش از دوبرابری نرخ جهانی محصولات تولیدی ایران و عدم واردات مواد اولیه از دنیا تقریبا هیچ تاثیری بر سودآوری شرکت‌های تولیدی نخواهد گذاشت و این ادعا که شرکت‌ها با دلار ۲۵ هزار تومانی اقدام به واردات مواد اولیه کرده اند، در مورد ۹۰ درصد صنایع کشور، واقعیت ندارد.
*** جنبه های اجتماعی صادرات فولاد ایران
بد نیست نگاهی به جنبه های احتماعی صادرات فولاد ایران بیاندازیم. همانطور که ذکر شد با استفاده از این فرصت طلایی در بازار به احتمال زیاد شاهد افت محسوس در نرخ دلار در بازار آزاد باشیم. این موضوع حداقل برای چشم انداز سه ماه آینده قابل ارزیابی است. ارزش پول ملی منجر به بازگشت قدرت خرید به ۷۵ میلیون نفر جمعیت متوسط و فقیر جامعه ایرانی خواهد گردید لذا این شیوه از مدیریت اقتصاد اگر به حاشیه کشیده نشود می تواند موجبات رونق اقتصادی برای دولت بعدی را فراهم آورد./آرتان پرس