این صعود قیمتی در حالی در بازار داخل رقم خورد که قیمت فولاد در بازارهای جهانی و نرخ فروش صادراتی شمش فولاد کشور در سراشیبی قرار دارد و تنها ظرف یک‌هفته اخیر، بهای شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیجفارس حدود ۴۰دلار به‌ازای هر تن ارزان شده است. اما عزم بورس‌کالا برای حمایت از فولادسازان باعث شده است تا این مرتبه نیز روند نوسان قیمت فولاد در بازار داخل متفاوت از بازار جهانی شود و حتی در شرایط رکود سنگین حاکم بر بازارهای جهانی و بازار داخلی فولاد در بازار ایران گران شود.
افزایش بهای پایه عرضه شمش فولاد با تغییر فرمول بورسی و بیتوجه به سیگنال جهانی
تغییر فرمول به گرانی شمش منجر شد
رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران، این هفته میزبان عرضه حدود 127هزار تن شمش فولاد با قیمت پایه‌‌‌ای در بازه 12هزار تا 12هزار و 700تومان به ازای هر کیلو بود. به این ترتیب، تغییر فرمول تعیین نرخ پایه شمش فولاد برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران باعث شد تا جریان کاهش بهای پایه شمش فولاد پس از 6هفته متوقف شود. این در حالی است که نرخ فروش شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیجفارس همچنان متاثر از افول بازار جهانی کاهشی است، به نحوی که ظرف یک‌هفته اخیر نرخ شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیجفارس با کاهش 3/ 4درصدی به 440دلار به ازای هر تن رسید.
تعیین قیمت پایه شمش فولاد از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بر عهده بورس‌کالای ایران گذاشته شده است. اگرچه بورس‌کالا به‌‌‌عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه همواره بر شفافیت و دور شدن از قیمت‌‌‌سازی در بازارهای کالایی تاکید دارد؛ اما بارها رفتاری متفاوت از خود نشان داده است. نمونه بارز این تفاوت رفتاری در تعیین قیمت پایه شمش فولاد به‌وضوح مشهود است. درواقع، بورس‌کالا با تغییر مکرر فرمول تعیین قیمت پایه، امکان دستکاری مستقیم در این بازار را دارد و در عین حال، هر گونه پیش‌بینی‌پذیری را از معاملات این بخش گرفته است. از ابتدای امسال تا پایان اردیبهشت‌ماه، نرخ پایه شمش فولاد براساس فرمول ابداعی بورس‌کالا و با احتساب بازه مثبت 3درصد تا منفی 3درصد میانگین نرخ فروش هفته قبل تعیین می‌‌‌شد.
این فرمول از ابتدای خردادماه کنار گذاشته شد و مجددا نرخ پایه شمش فولاد براساس فرمول قدیمی 95درصد قیمت شمش فولاد صادراتی ایران فوب خلیجفارس با احتساب ارز نیمایی تعیین شد. اما عمر استفاده از این فرمول کمتر از سه‌ماه بود و مجددا از هفته جاری شیوه تعیین قیمت پایه به فرمول قبلی، یعنی بر مبنای مشارکت در خرید با احتساب بازه 3درصدی بازگشت. تغییر فرمول تعیین نرخ پایه عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا باعث شده است تا روند نوسان بهای شمش از روند جهانی جدا شود و به این ترتیب، در حالی که فولاد در دنیا ارزان می‌شود، روز گذشته میانگین نرخ فروش شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس کالای ایران افزایشی شد.
شمش فولاد در بورس 10درصد گرانتر از نرخ صادراتی
فولادسازان دیروز (هجدهم مردادماه) 127هزار تن شمش فولاد را با میانگین نرخ 12هزار و 350تومان در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران عرضه کردند که برای این حجم عرضه، تقاضایی بالغ بر 358هزار تن در این بازار به ثبت رسید و در نهایت 11هزار تن شمش فولاد با میانگین نرخ 12هزار و 900تومان معامله شد. با احتساب نرخ 26هزار و 680تومان برای ارز نیمایی، میانگین نرخ فروش شمش فولاد از رینگ صنعتی روز گذشته برابر 483دلار در هر تن بود. به این ترتیب، این هفته میانگین نرخ فروش شمش در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران حدود 10درصد بالاتر از میانگین نرخ فروش صادراتی آن فوب خلیجفارس بود. تغییر شیوع تعیین نرخ پایه شمش فولاد از مهم‌ترین دلایل گرانتر شدن بهای شمش فولاد در بازار داخل نسبت به نرخ صادراتی بود.
در حالی که ظرف سه‌هفته اخیر، بهای فروش شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا و نرخ شمش فولاد صادراتی به یکدیگر همگرا شده بود، عزم بورس‌کالا برای جلوگیری از زیان فولادسازان باعث شد تا مجددا این دو نرخ از یکدیگر فاصله بگیرند. درواقع نوردکاران با پیش‌بینی رشد 3درصدی قیمت پایه برای هفته بعد، حاضر به رقابت قیمتی برای کسب سهم از عرضه شمش فولاد شدند. فرمول ابداعی بورس‌کالا در تعیین قیمت پایه در شرایطی که بازار با برتری تقاضا نسبت به عرضه روبه‌روست، چراغ سبزی برای رشد مستمر قیمت‌ها و درواقع مداخله مستقیم این سازمان در قیمت‌‌‌سازی برای بخش فولاد است.
میلگرد گران شد؛ تقاضا افزایش یافت
بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» از روند معاملات مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد نیز از رشد نرخ این محصولات در ساعات ابتدایی بازگشایی بازار خبر می‌دهد. ظرف ساعات ابتدایی دیروز، نرخ دلار آزاد رو به افزایش گذاشت. این خبر سیگنالی افزایشی برای فعالان بازار آزاد مقاطع طویل فولادی به همراه داشت و به گفته فعالان این بازار باعث شد تا میلگرد برای ساعاتی در کانال 16هزار تومان به فروش برسد. این در حالی بود که ظرف یک‌هفته اخیر بهای هر کیلوگرم میلگرد در بازار آزاد تهران به کانال 15هزار تومان بازگشته بود و حتی در این کانال قیمتی نیز خبری از خرید نبود. اما سیگنال‌‌‌های مثبت ارزی، معاملات پررونق شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا و انتشار اخباری مبنی بر بهبود بازار صادراتی مقاطع طویل فولادی کشور باعث شد تا اندکی قیمت‌ها افزایشی شود.
تا زمان تنظیم این گزارش، بورس‌کالا قیمت پایه میلگرد و تیرآهن را برای عرضه فردا (روز چهارشنبه نوزدهم مرداد) اعلام نکرده و مشخص نیست که قیمت‌های پایه با چه فرمولی تعیین می‌شود. تقریبا سه‌هفته قبل فرمول تعیین قیمت پایه میلگرد و شمش به میانگین نرخ فروش شمش فولاد با احتساب رشد 11درصدی برای میلگرد و افزایش 14درصدی برای تیرآهن تغییر کرد. در حال حاضر فعالان این حوزه نسبت به ادامه استفاده از این فرمول یا بازگشت به فرمول مشارکتی با احتساب بازه منفی 3درصد تا مثبت 3درصد تردید دارند. بلاتکلیفی در چگونگی تعیین قیمت پایه معضل بزرگی است که امکان برنامه‌‌‌ریزی را از فعالان این بخش گرفته است. میانگین بهای فروش شمش فولاد از رینگ صنعتی بورس‌کالا در روز گذشته 12هزار و 900تومان بود که این رقم با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس به 14هزار تومان می‌‌‌رسد. با احتساب حداقل هزینه حمل و تبدیل بهای تمام‌شده میلگرد تولیدی با این شمش تقریبا 15هزار و 500تومان خواهد بود./دنیای اقتصاد