در مقاله‌ی قبل با مفهوم ترند و مگاترندها آشنا شدیم و به معرفی مگاترندها ی صنایع فولاد در 50 سال گذشته پرداختیم و متوجه شدیم که صنایع فولاد چگونه میزان و شکل تولید فولاد و محصولات فولادی را با این ترندها هماهنگ کرده‌اند. در این مقاله به بررسی مگاترندهای در حال رشد می‌پردازیم. همانگونه که پیش از این گفته شد، مطالعه و تحلیل مگاترندها می‌تواند به هدایت و جهت‌گیری یک کسب و کار به سمت سودآوری و خلاقیت بیشتر کمک بسیار کند.
مگاترندهای جدید در صنایع فولاد
چهار عامل اصلی در حال شکل‌دهی به صنایع فولاد آینده هستند. مگاترندها ای گذشته، آب و هوای زمین، چهارمین انقلاب صنعتی و مگاترندهای جدید.
در کنفرانس سازمان ملل سال 2015 در پاریس، که با موضوع اغییرات آب و هوای زمین برگزار شد، تمامی 196 کشور خود را ملزم به اجرای عهدنامه‌ی پاریس کردند. این عهدنامه‌ها به ترتیب COP21 و CMP11 هستند. این عهدنامه‌ها محدودیت‌های تازه‌ای برای تولیدات صنعتی ایجاد می‌کنند تا تغییرات آب و هوایی را به حداقل برسانند. از آن تاریخ روند این تغییرات بسیار کند شده است، هرچند دونالد ترامپ از این عهدنامه خارج شد.
عهدنامه‌ی پاریس
بنا بر این عهدنامه بیان شده است که به منظور کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای از جمله دی‌اکسید کربن، کشورها موظند از منابع انرژی جدید و سبز (سازگار با محیط زیست) استفاده کنند. عهدنامه‌ی پاریس از دو جهت بسیار مهم است:
1- بسیار جامع و همگانی است. عهدنامه‌ی قبلی (پروتوکل کیوتو) تنها توسط 37 کشور صنعتی جهان امضا شده بود. اما در این عهدنامه 196 کشور خود موظف به رعایت قوانین جدید می‌دانند.
2- این عهدنامه یک هدف بلندمدت دارد: هدف اصلی این عهدنامه نگه داشتن افزایش دمای کره‌ی زمین در زیر دو درجه‌ی سانتی‌گراد و کاهش آن به 1/5 درجه است. برای رسیدن به این اهداف میزان تولید گازهای گلخانه‌ای باید تا سال 2030 به 10 درصد کمتر از میزان آن در سال 2010 و تا سال 2050 باید به 55 درصد کمتر از آن مقدار برسد.
تأثیر عهدنامه‌ی پاریس بر تولید فولاد
بنا بر موارد بالا، اجرایی شدن این عهدنامه می‌تواند در بلندمدت تأثیر بزرگ خود را بر صنایع فولاد نشان دهد. بنا بر این موارد ذکر شده، شکل تولید فولاد باید به کلی تغییر کند. زیرا تولید فولاد به شکل نسبتاً سنتی امروزی گازهای گلخانه‌ای زیادی تولید می‌کند.
انقلاب صنعتی چهارم
از مگاترندها ی مهم دیگری که تأثیر بسیاری بر صنایع فولاد خواهد داشت، انقلاب صنعتی چهارم است. تمرکز این اقلاب صنعتی بر تکنولوژی‌های کلیدی آیند است: لوازم عادی اینترنتی (IoT)، داده‌های بسیار بزرگ، هوش مصنوعی. با پیشرفت این سه تکنولوژی تازه شرکت ملزم خواهند بود که خود را با آنها تطبیق دهند و خود را به تولیدکنندگان هوشمند تبدیل کنند.
تأثیر انقلاب صنعتی چهارم بر صنایع فولاد
در نتیجه‌ی این انقلاب، کل زمین پر می‌شود از اتوموبیل‌ها و لوازم خانگی هوشمند. صنایع تازه تمام زمین را خواهند گرفت و این تأثیر مستقیم و غیر مستقمی بر روند تولید فولاد و حتی شکل آن خواهد داشت زیرا نیاز به فولاد مدرن نیز به موازات این اتفاقات، به وجود خواهد آمد. تأثیر غیر مستقیم یعنی تغییر در میزان تقاضای فولاد. تأثیر مستقیم یعنی تغییر در شکل تولید فولاد.
برای کارخانه‌های هوشمند، تولید هزینه‌ی بسیار کمتری خواهد داشت زیرا راندمان کار افزایش می‌یابد و میزان تولید پسماند آنها کاهش چشمگیری خواهد داشت. علاوه بر این، علم تولید بسیار دقیق خواهد شد و دیگری نیازی به آزمایش روش‌های مختلف نیست.
تأثیر مگاترندهای جدید بر مگاترندهای موجود
این مگاترندهای جدید تأثیرات بزرگ و چندجانبه‌ای بر مگاترندهای موجود خواهند داشت. این تأثیرات به صورت موجی عمل می‌کنند و با روندی پیوسته باعث ایجاد تغییرات یکی پس از دیگری می‌شوند.
دو مگاترند معرفی شده در این مقاله (تغییر آب و هوا و انقلاب صنعتی چهارم) به صورت مستقیم با مگاترندهای موجود ترکیب خواهند شد و باعث تغییر آنها خواهند شد. به عبارت دیگر گرمایش زمین و انقلاب صنعتی چهارم باعث شکل‌گیری آینده‌ی مگاترندهای موجود (شهری شدن، صنعتی شدن، جهانی شدن و ماشینی شدن) می‌شوند.
تأثیر مگاترندها بر صنایع فولاد
ترکیب شدن مگاترندهای موجود و مگاترندهای جدید، افق تولید و مصرف فولاد را به کلی تغییر خواهد داد. این تأثیر هم بر بخش عرضه و هم بر بخش تقاضا وارد خواهد شد.
1- در صنایع خودرویی تقاضای جهانی اوتوموبیل رو افزایش است. اما این افزایش تقاضا مثل 50 سال گذشته به شکل سر راست رخ نمی‌دهد. امروزه برای تولید خودرو از مواد تازه، محکم‌تر و سبکتر از فولاد استفاده می‌کنند. این یعنی افزایش تقاضای تولید خودرو، لزوماً تقاضای فولاد را افزایش نمی‌دهد.
2- در صنایع کشتی‌سازی، پیش‌بینی می‌شود که این روند رو به رشد تا سال 2025 ادامه داشته باشد. اما با توجه به افزایش چشمگیر تجارت جهانی و نیاز به جابه‌جایی کشتی‌های فرسوده، پیش‌بینی می‌شود که کشتی‌سازی رشد سریعی داشته باشد. اما در آینده تولید فولاد امروزی نمی‌تواند با میزان نیاز برابری کند. زیرا کشتی‌های آیند بسیار بزرگتر و در عین حال سبکتر خواهند بود.
3- روند شهری سازی در آینده بسیار سریع‌تر خواهد بود. این یعنی تمرکز سرمایه‌گذاری‌ها روی فضاهای شهری بیشتر خواهد شد. میزان تقاضا به فولاد ساختمانی روزبه‌روز بیشتر خواهد شد. هرچند در شهرهای سبز، مهندسی به سمت استفاده از مواد سبک و سازگار با محیط زیست خواهد رفت.
4- در بخش انرژی، با توجه به افزایش جمعیت و بهبود اوضاع اقتصادی، رشد سرمایه‌گذاری کماکان ادامه خواهد داشت. بخش تولید فولاد برای انرژی به وسیله‌ی دو عامل انتقال انرژی و توزیع انرژی، تقویت خواهد شد.
این تأثیرات تازه و نتایج آنها به مرور زمان میزان تقاضا و شکل تولید فولاد را تغییر خواهند داد.
آینده‌ی صنایع فولاد
با پیشرفت این مگاترندها ، مشتری‌های فولاد هم تغییر خواهند کرد. این مشتری‌های تازه، فولاد تازه‌ای هم می‌خواهند: فولاد سبکتر، محکم‌تر و منعطف‌تر. از سوی دیگر تولید فولاد هم باید خود را با تغییرات آب و هوا هماهنگ کند و بیشتر باید به استفاده از بازیافت و سازگار با محیط زیست استفاده کند. تولید فولاد با رخ دادن انقلاب صنعتی چهارم در آینده از این اتوماسیون ساده‌ی امروزی فراتر خواهد رفت و هوشمند خواهد شد.
منبع : سایت فولاد 24