مگاترند چیست؟
برای درک مگاترندهای آینده باید اول بفهمیم که خود مگاترند چیست؟ ترند در لغت به معنای تمایل و گرایش است. ترندها عوامل و نیازهایی هستند که باعث می‌شوند صنایع برای رفع آن نیازها و در جهت آنها، اقدام به تولید کنند. مگا هم در کلام به معنی ابعاد بسیار بزرگ است. مگاترندها یک پروسه‌ی طولانی مدت از تغییرات بسیار وسیع، با تأثیر بسیار بالا هستند. به اعتقاد متخصصین تجارت، مگاترندها عامل اصلی شکل‌دهی به بازارهای آینده خواهند بود.
ویژگی‌های مگاترندها
مگاترندها سه ویژگی اصلی دارند که آنها را از ترندهای دیگر جدا می‌کند: افق زمانی آنها، دسترسی آنها و میزان بالای تأثیرگذاری آنها. شرکت‌ها می‌توانند با شناخت صحیح از مگاترندها، به دید خوبی از آینده‌ی صنعتی که در آن فعال هستند دست پیدا کنند. در طی انجام فرآیند بالا، این شرکت‌ها می‌توانند به افق روشنی از فعالیت‌های تجاری آینده و برنامه‌های مناسبی برای تحقیق و توسعه (R&D) دست پیدا کنند.
ترندهای امروز در صنایع فولاد
در این مقاله به طور تخصصی به مگاترندهایی پرداخته شده است که بر صنایع فولاد تأثیر بسیاری داشته و در آینده خواهند داشت و کاری به مگاترندهای دیگر نداریم. مگاترندهایی که بر صنایع فولاد تأثیرگذارند به دو دسته تقصیم می‌شوند. ترندهای امروزی و ترندهای آینده. با توجه به اتفاقاتی مثل گرمایش زمین و تأثیرا آن بر صنایع فولاد، برای بررسی مگاترندهای آینده یک بازه‌ی زمانی ۲۰ تا ۳۰ ساله در نظر گرفته شده است. این انتفاقات چهره‌ی صنایع را به طور کلی تغییر خواهد داد.
بزرگترین مصرف‌کننده‌های فولاد در دنیا
در ۵۰ سال گذشته، رشد تولیدکننده‌های محصولات فولادی، باعث رشد کل صنایع فولاد هم شده ست. عامل مهمی که باید مورد بررسی قرار بگیرد میزان تقاضای صنایع دیگر از صنایع فولاد است. بزرگترین مشتری صنایع فولاد، صنایع ساختمانی هستند که چیزی در حدود ۵۰ درصد از تولید فولاد دنیا را مصرف می‌کنند. هر ساختمان و پل و کلاً مکان‌های شهری نیاز به فولاد دارد و این نیاز کماکان رو به رشد است.
دومین و سومین مشتری بزرگ صنایع فولاد، به ترتیب تولیدکننده‌های ماشین‌آلات و تولیدکننده‌های وسایلی که بر پایه‌ی فولاد تولید می‌شوند هستند. هر کدام از اینها به ترتیب ۱۵ و ۱۴ درصد از فولاد تولید دنیا را مصرف می‌کنند.
بعد از اینها صنایع خودرویی با مصرف ۱۲ درصد از فولاد تولیدی دنیا، جایگاه چهارم را دارد. صنایع کشتی‌سازی و دیگر تولیدکنندگان وسایل حمل و نقل و صنایع انرژی، در مجموع ۱۲ درصد از فولاد دنیا را مصرف می‌کنند. البته این صنایع انواع خاصی از فولاد را مصرف می‌کنند مقدار آن بسیار زیاد است. در شکل زیر می‌توانید میزان تقاضا برای فولاد را از سال ۲۰۰۷ تا سال ۲۰۱۵ مشاهده کنید.
مگاترندهای اصلی در جهت‌گیری تولید فولاد
با توجه به دسته‌بندی بزرگترین متقاضیان فولاد جهان می‌توان چهار ترند اصلی که در جهت‌گیری تولید فولاد نقش اساسی داشته اند را به صورت زیر معرفی کرد:
شهری شدن
با رشد روند شهری شدن، ساختمان‌سازی به سرعت افزایش پیدا کرد و با توجه به تقاضای صنایع ساختمانی به فولاد، روند تولید فولاد بسیار تحت تأثیر این فرآیند قرار گرفت. در سال ۱۹۶۰ تنها ۳۳/۷ درصد مردم جهان در مناطق شهری زندگی می‌کردند اما در سال ۲۰۱۵ این رقم به بیش از ۵۴ درصد رسید.
ماشینی شدن
ترند اصلی در صنایع خودرویی، ماشینی شدن است. این صنایع وابسته به افراد با درآمد بالاست. نرخ ماشینی شدن به صورت تعداد خودرو به ازای هر هزارنفر محاسبه می‌شود. این نرخ با گرایش هرچه بیشتر مردم به خودور، به طور مداوم رو به افزایش است. این رشد در زمان‌های رشد اقتصادی مساعد به دلیل بالارفتن درآمدها روندی سریع و در مواقعی که رشد اقتصادی کند است، روند آرامی به خوب می‌گیرد.
به این فرآیند ماشینی‌شدن توده‌ای می‌گویند. یعنی مردم مدام به سمت استفاده از اتومبیل‌ها روی می‌آورند. آمار هم همین را نشان می‌دهد. در سال ۱۹۶۰ تنها ۱۲۷ میلیون اتومبیل در دنیا استفاده می‌شد اما در سال ۲۰۱۵ این رقم به ۱۲۶۲ میلیون رسید و این به خاطر افزایش رفاه زندگی و متوسط سرانه‌ی درآمد هر فرد در دنیا بوده است.
نرخ ماشینی شدن هم در همین فاصله‌ی ۵۰ ساله از ۴۲ خودرو بر هزارنفر به ۱۷۲ خودرو بر هزارنفر رسید. این رقم نشان می‌دهد که عصر ماشینی شدن واقعاً فرارسیده است.
جهانی شدن
جهانی شدن اصلی‌ترین ترند برای صنایع کشتی‌سازی سازی است. دنیای امروز ما، دنیای ارتباطات بین تمامی کشورهاست و این افزایش میزان تجارت جهانی تأثیر مستقیم بر صنایع تولید کشتی و به طور کلی وسایل حمل و نقل هوایی، زمینی و دریایی دارد. بعد از جنگ جهانی دوم، محیط تجارت جهانی به سمت همکاری هرچه بیشتر بین کشورها رفت. توافقات جهانی روی تعرفه‌ها و سازمان‌دهی تجارت جهانی باعث رشد چشم‌گیر روابط تجاری بین کشورها شد.
صنعتی شدن
صنعتی شدن بی وقفه ادامه داشته و دارد. مکانیزه شدن و استفاده‌ی هرچه بیشتر از وسایل مکانیکی چه در کارخانه‌ها و چه در زندگی روزمره‌ی عادی، تقاضا به فولاد را به طور روزافزونی افزایش داده است. صنعتی شدن به عنوان یک ترند بسیار مهم در تولید فولاد جهان تاثیر گذار بوده است.
مگاترندها ی اساسی بالا، مهم‌ترین ترندهایی هستند که شکل فعلی تولید فولاد دنیا را مشخص کرده‌اند. در قسمت دوم این مقاله با ترندها آینده و تأثیر آنها بر آینده‌ی تولید فولاد آشنا خواهیم شد.
منبع : به نقل از posri.re.kr