لوله جداره چاه چه کاربردی دارد؟ حفاری چاه یکی از کارهای پرخطری است که نیاز به حفظ ایمنی دارد. موقع حفاری امکان ریزش دیواره چاه وجود دارد. برای جلوگیری از این امر از لوله هایی در جداره چاه استفاده می کنند. نکته مهمی که در انتخاب لوله ها تاثیرگذار است ضخامت لوله می باشد. لوله جداره چاه از ریزش آن در اثر زلزله های کوچک و نشست زمین جلوگیری می کند. برای درک بهتر، شما در این مقاله با سرفصل های زیر آشنا خواهید شد:
- تعریف لوله جداره چاه
- خصوصیات لوله جداره چاه
- مزایای استفاده از لوله جداره چاه مشبک
- دلایل فنی استفاده از لوله مشبک
- اندازه لوله جداره چاه
- استاندارد لوله جداره چاه
- کاربرد لوله جداره چاه
- عوامل موثر بر قیمت لوله جداره چاه
لوله جداره چاه به لوله ای در مهندسی حفاری گفته می‌شود که با آن ستون چاه از محیط مخزن جداسازی می‌شود. در این عملیات، لوله ای که معمولاً جنس آن از فلز‌های مقاوم در برابر خوردگی می‌باشد به درون چاه رانده شده، پس از قرار دادن لوله جداری در ستون چاه باید مابین آن و دیوارهٔ چاه سیمان کاری شود تا لوله جداری در جای خود محکم شود تا ادامهٔ حفاری با اطمینان ادامه یابد.
لوله جداره چاه چیست؟
به لوله های فولادی که در دیواره چاه به کار می رود و ستون چاه را از محیط مخزن جدا می کند لوله جدار چاه می گویند. لوله جدار چاه از لوله های فولادی مختلف ساخته می شود از جمله لوله بدون درز یا مانیسمان، لوله فولادی درزدار، لوله اسپیرال یا هر گونه لوله دیگر. نکته مهمی که در انتخاب لوله ها تاثیرگذاراست ضخامت لوله می باشد. لوله های جدار چاه از ریزش آن در اثر زلزله های کوچک و نشست زمین جلوگیری می کند.
خصوصیات لوله جداره چاه
آب چاه ها از سفره های آب زیرزمینی تأمین می شود، بنابراین اگر همه دیواره چاه را لوله کشی کنند مانع وارد شدن آب به چاه می شوند. برای جلوگیری از این امر از لوله هایی که دارای شیار هستند استفاده می کنند.
ایجاد شیار در لوله ها به دو صورت دستی و ماشینی انجام می شود. در روش دستی با کمک هوا گاز شیار هایی در لوله ایجاد می کنند. در این شیوه دقت در ضخامت و تعداد شیار ها وجود ندارد و ممکن است لوله تخریب شود. در روش ماشینی تمامی مشبکات به صورت منظم و با در نظر گرفتن الگو و استاندارد انجام می شود.
مزایای استفاده از لوله جداره چاه مشبک
استفاده لوله های فلزی و بتنی در دیواره های چاه ها امروز جای خود را به لوله جدار چاه مشبک داده است. این نوع لوله ها اغلب دوام بیشتری داشته و می توانند با ویژگی ها متفاوت تاثیر زیادی روی استفاده از آب خروجی چاه داشته باشند. این نوع لوله دارای شیارهایی است که تاثیر زیادی روی دبی آب می گذارد. معمولاً شیاره های موجود در لوله به صورت قوسی شکل بوده که از گرفتگی با خاک جلوگیری می کند. همچنین فضای باز موجود در آن به خروج بهتر آب کمک می کند و لذا افت آب چاه ایجاد نخواهد شد.
دلایل فنی استفاده از لوله مشبک
یکی از دلایل استفاده از این لوله کاهش در مصرف برق و گاز می باشد باعث جلوگیری از اتلاف انرژی می شود. ورود شن به درون چاه یکی از مشکلات موجود در استفاده از لوله های بتنی برای دیواره ی چاه بوده که با لوله مشبک این مشکل رفع گردیده است. این لوله از ورود ماسه به درون چاه جلوگیری می کتد.
اندازه لوله جداره چاه
در مرحله اول جایگذاری از لوله های بزرگتر استفاده می شود. در ادامه کار قطر لوله ها کاهش می یابد. سایز های پرمصرف این لوله از قطر ۶ اینچ الی ۱۶ اینچ با ضخامت های مختلف می باشد.
- لوله جداری پایه: ۴۰ تا ۴۳ اینچ
- لوله جداری دوم: ۵/۸ ۱۸ اینچ
- لوله جداری سوم: ۳/۸ ۱۳ اینچ
- لوله جداری چهارم: ۷ اینچ
استاندارد لوله جداره چاه
لوله های جدارچاه تا به امروز در4 نسل تولید شده است که هر نسل ویژگی های گوناگون خود را دارد و تکمیل کننده نسل قبل خود می باشد، که عبارت است از :
- نسل اول، لوله های جدار چاه هوا برشی
- نسل دوم، لوله های جدار چاه قوسی
- نسل سوم، لوله های جدار چاه کرکره ای
- نسل چهارم، لوله جدار چاه اسکرین جانسون
کاربردهای لوله جداره چاه
برای جلوگیری از ریزش و کاهش یا حذف ماسه دهی دیواره چاه
جدا سازی طبقات مختلف آب، نفت و گاز در مخزن
کاهش یا حذف هزینه لایروبی و تغییر محل چاه
عدم انسداد شیارها بعلت (V) شکل بودن شیارها
افزایش عمر مفید و اقتصادی چاه
جلوگیری از آشفته شدن جریان در چاه
محافظت از ابزار درون چاهی لوله مغزی که پس از پایان حفاری کار گذاشته می‌شود
جلوگیری از ورود شن‌ها از درون مخزن به درون چاه و آلوده کردن جریان
جدا کردن لایه های کم فشار از پر فشار
جلوگیری از ورود سیالات ناخواسته به درون چاه
عوامل موثر بر قیمت لوله جداره چاه
قیمت لوله جدار چاه بر اساس ضخامت؛ جنس، نوع میل و شرکت تولید کننده و آلیاژ مورد استفاده متفاوت است. عواملی از جمله حذف هزینه لای روبی و تغییر محل چاه، عدم انسداد شیار ها به علت "وی " شکل بودن شیار ها؛ افزایش عمر مفید و اقتصادی چاه از مواردی است که قیمت لوله جدار چاه را مقرون بصرفه تر می کند. از دیگر مواردی که نشان دهنده ی مناسب بودن قیمت لوله جدار چاه است این مطلب است که از شرکت های داخلی تهیه می شود.
اولین و مهم ترین دلیل افزایش قیمت لوله جدار چاه مربوط می شود به رشد قیمتی مواد اولیه ای که در تولید آن به کار می رود. بسیاری از کارخانجات برای تولید لوله جدار چاه از مواد اولیه ی مختلفی استفاده می کنند که هر گونه تاثیر قیمتی روی آن ها در افزایش قیمت لوله جدار چاه اثر گذار است.
یکی از عوامل موثر روی قیمت لوله کیفیت مواد اولیه برای تولید آن می باشد. مواد اولیه ی مرغوب تر، منجر به تولید لوله های با کیفیت تری می شود و لوله های جدار چاه با کیفیت، با دوام تر بوده و فشار بیشتری را تحمل می کنند.
لوله های جدار چاه در سایزهای مختلفی عرضه می شوند و هر سایز کاربرد مختص خود را دارد. هر چه سایز لوله های جدار چاه بیشتر باشد، مواد اولیه بیشتری برای ساخت آن ها به کار می رود و قیمت بیشتری نیز خواهند داشت. ضخامت و سایز لوله جدار چاه تاثیر زیادی روی وزن لوله جدار می گذارد به طوری که با افزایش ضخامت آن، وزن لوله بالا تر می رود. فروش لوله جدار چاه نیز با استفاده از وزن آن صورت گرفته و هرچه وزن این نوع لوله بیشتر باشد، قیمت بیشتری نیز خواهد داشت.
به طور کل با برآورد هزینه ها و مشورت با کارشناسان و متخصصان می توان با کاهش احتمال خطا و اشتباه، چاه هایی با کیفیت بهتر حفر نمود.
منبع:گروه تأمین محتوای فولاد24