معرفی فلزات رنگی
فلزات رنگی عنوانی است که به گروه فلز غیرفریتی معروف است (مانند سرب و قلع و مس و روی و نیکل و برنز و آلومینیوم و ...). این اسم سال‌های طولانی است که به این گروه (به خاطر گوناگونی رنگ آنها) داده شده است. می‌شود گفت هر فلزی که پایه غیر آهنی داشته باشد، وارد این گروه می‌شود.
در حالت کلی فلزاتی که در طبیعت یافت می‌شوند به دو دسته فلزات آهنی و فلزات غیر آهنی یا همان فلزات رنگین طبقه بندی می‌گردند. آهن و انواع آلیاژها و ترکیبات آن مانند فولاد چدن و غیره جزو فلزات آهنی به حساب می‌‌آیند. هر کدام از آنها دارای کاربردهای بسیار زیادی در مصارف صنعتی و عمومی هستند. طبق آمار چیزی در حدود ۹۰ درصد از قطعات و تجهیزات ماشین آلات صنعتی و غیرصنعتی و همچنین مصنوعات و مستغلات آن ها از فلزات آهنی ساخته می‌شود.
یکی از مهمترین دلایلی که از فلزات آهنی بسیار زیاد در موارد مختلف صنعتی استفاده می شود، استحکام زیاد این فلزات و همچنین فراوان بودن آنها در طبیعت می‌باشد. تمامی فلزات بجز آهن و مستغلات و ترکیبات آن در زمره فلزات رنگی طبقه بندی می‌گردد. هر یک از فلزات سنگین در زمینه‌های مختلف صنعتی و تولیدی مورد استفاده و بهره وری قرار میگیرند.
گروه‌های بسیار مهمی مثل آلومینیوم، مس، قلع، سرب، روی، طلا، نقره، پلاتین و منگنز و آلیاژهای هر یک از آنها در این طبقه بندی قرار میگیرند. فلزات پایه و گروه‌های آلیاژی این خانواده بزرگ فلزی، در اقتصاد جایگاه ویژه‌ای دارند. هم‌اکنون، زنجیره بسیار بزرگی از استخراج معدن تا فرآوری فلزهای مختلف (از تولید شمش، اسلب، پلیت، ورق تا پروفیل، میله، مفتول و لوله‌ها...) در کشور ما فعالیت دارند که در نهایت کالا و قطعات بی‌شماری از آنها در صنایع مختلف تولید شده و به کار گرفته می شوند و به دست مصرف کنندگان می‌‌رسند.
کاربرد فلزات رنگین
فلزات رنگین به دلیل خاصیتی که دارند در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند.
برای مثال فلزاتی مانند کورم، کبالت و تیتانیوم در تولید رنگ های صنعتی به کار می روند. همچنین در صنایع ساختمانی از فلزات رنگین جهت رنگ آمیزی و پوشش دهی سازه ها و مواد ساختمانی استفاده می شوند. در صنایع چاپ و نشر برای تولید جوهر های چاپ از این فلزات استفاده میکنند.
از دیگر کاربردهای این فلزات رنگین می توان استفاده در صنعت جواهر سازی، داروسازی، صنعت لوازم آرایش و بهداشتی و همچنین صنایع الکترونیک نام برد.
انواع فلزات رنگی
فلز آلومینیوم
فلز آلومینیوم در میان انواع فلزات رنگی طبقه بندی می‌شود و وزن مخصوص آلومینیوم ۲٫۷ اعلام شده است. همچنین دمایی که فلز آلومینیوم در آن به نقطه ذوب می‌رسد ۶۵۸ درجه سانتی گراد می‌باشد. از مهمترین خواص آن میتوان به انتقال جریان الکتریسیته و همچنین انتقال دهنده گرما اشاره نمود. فلز آلومینیوم به نسبت فلز مس از مقاومت بسیار خوبی برخوردار است و در برابر خوردگی و پوسیدگی از خود مقاومت نشان می‌دهد و از آن جایی که وزن آن به صورت قابل توجهی کم بوده به عنوان یک فلز سبک شناخته می‌شود.
در مصارف مختلف صنعتی به کار گرفته شده و مورد بهره برداری قرار می گیرد. فلز آلومینیوم با انواع دیگر فلزات رنگی و یا فلزات آهنی ادغام شده و از آن آلیاژهای مختلف و بسیار سودمندی حاصل می گردد. از آنجایی که این فلز استحکام مقاومت بسیار خوبی داشته و در مقابل پوسیدگی و خوردگی به خوبی از خود مقاومت نشان می‌دهد و در عین حال وزن کمی نیز دارد، در صنایع حساسی مانند هواپیماسازی بسیار مورد استفاده و توجه قرار می‌‌گیرد.
بیشتر بخوانیم: فلز آلومینیوم
فلز مس
فلز مس به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع فلزات رنگین در طبیعت یافت می‌شود. رنگ این فلز قرمز همراه با جلای ویژه‌ای می‌باشد. وزن مخصوص آن 8.9 است و در حرارت 1084 درجه سانتیگراد ذوب می‌شود. سنگ معدن را در کوره‌های مخصوص حرارت داده، مس آن را ذوب و از مواد اضافی جدا می‌نمایند. از همین رو معمولا 99 تا 99.9 درصد خالص است. چنانچه بخواهند مس را با درصد خالص بدست آورند آن را بوسیله جریان برق (عمل الکترولیز) تصفیه می‌نمایند.
این فلز در مقابل پوسیدگی و خوردگی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد و همچنین در مقابل اکسید و زنگ زدگی بسیار مقاوم است. دلیل مقاومت فلز مس در مقابل زنگ زدگی این است که لایه بیرونی فلز مس به شدت به آب و هوا واکنش نشان داده و اکسید می‌گردد و خود به عنوان یک لایه حفاظتی قسمت درونی فلز را از زنگ زدگی و اکسید مصون می‌دارد.
فلز مس به عنوان یک رسانای بسیار عالی برای جریان برق می‌باشد. این فلز دارای کاربردها و مصارف مختلف در بخش‌های مختلف صنعتی و عمومی است. از مهمترین آنها استفاده در تولید انواع سیم‌ها، لوله‌ها، دستگیره‌ها، در و پنجره‌ها و همچنین آهنرباهای الکتریکی و موتورهای مغناطیسی و تهیه انواع ظروف آشپزخانه و بسیاری موارد دیگر است.
بازار آنلاین خرید و فروش محصولات فولادی
فلز سرب
فلز سرب یکی از مهم ترین انواع فلزات رنگی به حساب می‌آید. رنگ این فلز مایل به خاکستری است و دمایی که این فلز در آن به نقطه ذوب می‌رسد ۳۳۷ درجه سانتی گراد اعلام شده است. همچنین وزن مخصوص فلز سرب ۱۱٫۳۴ می‌باشد. درجه انبساط طولی برای فلز سرب بسیار بالاست. این فلز نمی‌تواند مقاومت بسیار زیادی در مقابل اکسید و زنگ زدن از خود نشان دهد. فلز سرب به عنوان یک فلز بسیار نرم شناخته می‌شود. از این فلز در انواع مختلف سازه‌های ساختمانی، در ساخت لوله‌ها و سقف‌ها، طراحی و تزیین کاخ‌ها و کلیساها استفاده میکنند. در باتری خودروها، همچنین در صنعت سرامیک سازی و بسیاری صنایع دیگر از فلز سرب استفاده می‌گردد.
فلز روی
روی از قدیم الایام در زندگی اقوام مختلف بشر به کار برده شده است. به عنوان مثال گذشتگان ما برای ساختن ذره‌های جنگی خود از فلز روی استفاده می‌کردند. فلز روی به عنوان یکی از فلزات رنگی پر کاربرد به حساب می‌آید. رنگ فلز روی مایل به آبی بوده اما اگر به قسمت شکستگی موجود بر روی فلز روی توجه کنیم این قسمت بسیار براق می‌باشد. روی از ذوب سنگ معدن به دست می‌آید. در آلیاژهای مانند برنز و برنج و لحیم‌ها از روی استفاده می کنند.
وزن مخصوص فلز روی به عنوان یکی از فلزات رنگی ۷٫۳اعلام شده است و همچنین دمایی که فلز روی در آن به نقطه ذوب می‌رسد، ۴۱۹ درجه سانتی گراد می‌باشد. فلز روی مقاومت بسیار خوبی در مقابل اکسید و زنگ زدگی از خود نشان می‌دهد و در عین حال یک فلز ترد به حساب می‌آید. از مهمترین مصارف و کاربردهای فلز روی میتوان به استفاده در ورق‌های گالوانیزه فولادی و همچنین به کار بردن آن در آلیاژهایی مانند برنج و برنز اشاره کرد. فلز روی از طریق ذوب شدن سنگ معدن استخراج می‌شود.
نیکل
نیکل به عنوان یکی از انواع فلزات رنگی پر‌کاربرد و به عنوان فلزی نسبتا سخت در طبیعت یافت می‌شود. این فلز، رنگی بین سفید و نقره‌ای دارد. نیکل در دمای بسیار بالای ۱۴۵۳ درجه سانتی گراد به نقطه ذوب خود می‌رسد و از آنجایی که دمای ذوب آن بسیار بالا است، در برابر اثرات جوی موجود مقاومت و بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد. وزن مخصوص فلزات نیکل ۸٫۹ اعلام شده است. معمولاً برای دستیابی به فلز نیکل، آهن و منیزیم با هم ترکیب و ادغام می‌گردند.
مهم ترین مورد مصرف فلز نیکل در مصارف مربوط به صنایع الکترونیک، سیم‌ها و کابل‌های موجود در این صنعت می‌باشد. همچنین از فلز نیکل در تهیه آلیاژهای مختلف فولادی نیز استفاده می‌شود. نیکل برای ساخت لوله‌های نیکلی و مسی و نیز برای نمک زدایی گیاهان و تبدیل آب شور به آب مایع استفاده می‌شود. استفاده‌های فراوانی برای ساخت سکه‌ها و فولاد نیکلی برای زره‌ها و کلیدها کاربرد دارد و همین‌طور از آن میتوان آلیاژهای نیکروم و پرمالوی و آلیاژی از مس را تهیه کرد.
نیکل برای ساخت شیشه‌های به رنگ سبز استفاده می‌شود. صفحات نیکلی می‌تواند نقش محافظت‌کننده برای دیگر فلزات را داشته باشد. نیکل همچنین کاتالیزور برای هیدروژن دار کردن روغن‌های گیاهی است. همچنین صنعت سرامیک و ساخت آلیاژی از آهن و نیکل که خاصیت مغناطیسی دارد و باتری‌های قوی ادیسون کاربرد دارد.
سرب
این فلز با رنگ خاکستری و وزن مخصوص 11.34 در گرمای 337 درجه سانتی گراد ذوب می‌شود. سرب فلزی است بسیار نرم و با درجه انبساط طولی زیاد بوده که در هوا اکسیده و زنگ می‌زند و پوسته نازک خاکستری رنگی سطح آن را می‌پوشاند.
برنز
برنز آلیاژی است که از 90% مس و 10% قلع به دست می‌آید و رنگ آن از رنگ برنج تیره‌تر و بیشتر به رنگ مس تمایل دارد. وزن مخصوص آن 8/5 است و در دمای 930 درجه سانتی گراد ذوب می‌شود. سایر خواص آن مانند خواص برنج می‌باشد.
قلع
رنگ قلع سفید نقره‌ای و کمی مایل به آبی است. وزن مخصوص آن 7.3 است و در گرمای 232 درجه سانتی گراد ذوب می‌شود. از خواص این فلز میتوان از درجه انبساط بسیار زیاد، سهولت در خم کاری، مقاومت در مقابل پوسیدگی و اسیدها و نرم بودن آن نام برد. این فلز را از سنگ معدن قلع تهیه میکنند. قلع در بازار نیز به صورت شمش هایی به وزن 25 تا 45 کیلوگرم به فروش می‌رسد. از قلع برای تهیه برنز و لحیم‌های نرم و اندود کردن ظروف مسی در سفید‌گری استفاده می‌شود.
با مراجعه به وب سایت فولاد 24 از قیمت روز انواع مقاطع فولادی باخبر باشید.
منبع: گروه تأمین محتوای فولاد 24