سرتیترها:
- عایق چیست؟
- عایق کاری(insulation)
- انواع عایق انرژی
- گروه بندی عایق های حرارتی
- انواع عایق های رایج در ساختمان ها
- اهمیت عایق بندی در ساختمان
عایق چیست؟
هر چیزی که از عبور جرم و انرژی از محیط بیرون به داخل و برعکس در یک سازه جلوگیری کند عایق گویند.
عایق کاری(insulation)
هرگونه جلوگیری از نفوذ عامل یا عواملی از داخل به خارج و از خارج به داخل را عایق کاری گوییم و به طور کلی عایق کاری جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت استفاده می گردد اما اگر قصد از عایق کاری جلوگیری از نفوذ عوامل دیگری مانند صوت یا حرارتی باشد به آن عایق کاری صوتی یا حرارتی گویند.
انواع عایق انرژی
عایق ها در سه دسته ذیل جایگذاری می شوند که در برخی موارد یک ماده می تواند سه ویژگی را داشته باشند مانند پشم سنگ و ... و برخی تنها یک عایق را دارند مانند عایق حرارتی پشم شیشه...
- عایق حرارتی : عایق حرارتی عایقی است که از عبور و انتقال انرژی حرارتی جلوگیری نماید.
- عایق رطوبتی : این نوع عایق جاذب رطوبت است و از انتقال رطوبت جلوگیری می نماید.
- عایق صوتی: باعث حذف صدا می گردد.
گروه بندی عایق های حرارتی
عایق های حرارتی در دو گروه اصلی با روش کار کاملاً متفاوت قرار دارند.
- عایق هایی که در ساختار آنها حباب های هوا وجود دارد و باعث کاهش هدایت حرارت می شوند.
- عایق هایی که حرارت را باز می تابانند که در پشت این عایق ها باید فاصله هوایی حدود ۲۰ میلیمتری تعبیه گردد.
انواع عایق های رایج در ساختمان ها
عایق پشم شیشه
عایق پشم شیشه از ذوب شیشه و تبدیل آن به الیاف ریز تولید می گردد سپس این الیاف بصورت پانل یا حلقه درآمده و جهت مصرف به بازار عرضه می گردد و در برابر آتش مقاوم است این عایق انواع مختلف با کاربردهای متفاوت دارد و نصب آن طبق دستورالعمل سازنده و به راحتی قابل برش و نصب می باشد.
عایق پلی استایرن حجیم شده
این نوع عایق دارای باقت نیمه صلب و از دانه های ریز پلی استایرن تشکیل شده، رطوبت به سادگی در آن نفوذ و به راحتی آتش می گیرد که در نتیجه می بایستی از دو طرف با مواد مقاوم به آتش پوشانیده شود.جالب است بدانید در برخی کشورها این صفحات با پوشش زینتی شبیه کاغذ دیواری یا گچکاری عرضه می گردد.
عایق پشم سنگ
عایق پشم سنگ از ماده اولیه سنگ آذرین یا بازالت است، که بازمانده فعالیت های آتشفشانی است که در ایران فراوان یافت می شود و متراکم تر از پشم شیشه است و دارای مقاومت گرمایی بیشتری است. پشم سنگ عایق صوتی خوبی محسوب می گردد و تولید آن همانند پشم شیشه است و در برابر آتش نیز بسیار مقاوم است.
عایق سلولزی
سلولز از بازیافت کاغذ، چوب و مقوا و ... ساخته می شود به همین دلیل با محیط زیست بسیار سازگار می باشد و به دلیل تراکم و چگالی بالا هیچ اکسیژنی را در خود نگه داری نمی کند بنابراین این نوع عایق بهترین عایق حرارتی در برابر آتس سوزی می باشد علاوه برآن قیمت پایین و گنجایش بالای بازیافت باعث شده تا بیشترین کاربرد را نسبت به دو عایق حرارتی پشم شیشه و پشم سنگ داشته باشد.
عایق های ورقه ای چند لایه
همان طور که از نامش پیداست این نوع عایق از چند لایه ورقه آلومینیومی پوشش دار روی هم تولید می گردد و طوری آنها را به هم می چسبانند که بین شان حفره هایی از هوا ایجاد گردد، وجود سوراخ در این ورقه ها کارایی آنها را به شدت پایین می آورد، معمولاً جهت عایق کاری ساختمان در فصل زمستان از دو یا سه لایه از این ورقه ها استفاده می کنند و نفوذ گرد و خاک می تواند مقاومت حرارتی آن را کاهش دهد.
اهمیت عایق بندی در ساختمان
یکی از مهمترین مباحث بهره وری در ساختمان صرفه جویی در مصرف انرژی است که در این میان عایق کاری ساختمان نقش بسزایی در این امر دارد، که به جز هدر رفتن انرژی در عایق کاری اهداف دیگری نیز نهفته است که در ادامه به نقش های کلیدی عایق کاری در ساختمان بیشتر اشاره خواهیم نمود:
- کاهش تلفات انرژی و گرم نگه داشتن فضای درون خانه
- حفاظت از ساختمان در برابر آتش سوزی
- کاهش آلودگی صوتی و ایجاد محیط آرام و کم صدا
- افزایش دوام سازه با حفاظت از آن در برابر انواع خوردگی ها و رطوبت
- ساخت پذیری (Buildability) مواد عایق و کمتر بودن ضایعات آنها و باقی نماندن درز و شکاف پس از نصب در ساختمان (این ویژگی بیشتر در ساختمان های چوبی مطرح است)
- سازگاری با محیط زیست و همسو بودن با توسعه زیست مدار (Sustainable Development)
- ایجاد آسایش برای ساکنان با ایجاد هوایی مطبوع در فصل گرم و سرد از طریق جلوگیری از تبادل گرما بین محیط درون و بیرون
- حفظ تندرستی ساکنان با متعادل کردن رطوبت از طریق جذب آن و جلوگیری از رشد انواع حشرات و مخمرها در فضای خانه
در نهایت جهت جلوگیری از انتقال حرارت و رطوبت می بایستی از عایق استفاده کرد. با عایق‌کاری هر سطح می‌توان تا حدودی آن را در برابر محیط بیرونی عایق نمود. همچنین یکی از متداول‌ترین کاربرد عایق‌کاری، عایق کاری لوله و ورق های فلزی می باشد. جهت هرگونه صرفه‌جویی در مصرف انرژی در وسایل گرمایشی و حتی سرمایشی از عایق‌کاری استفاده می کنند. عایق کاری دارای انواع مختلفی می باشد که هریک کاربرد فراوانی دارد.
چگونگی عایق کاری ساختمان
منبع: گروه تأمین محتوای فولاد24