افزایش قیمت مسکن در ایران: چالشی بی‌پایان برای خانوارها
قیمت مسکن در ایران به دلایلی از جمله تورم، افزایش قیمت مصالح ساختمانی، رکود و افزایش قیمت زمین، هر ساله رو به افزایش است. این موضوع باعث شده است که خانوارها برای خرید خانه و حتی اجاره کردن خانه‌ای با حداقل امکانات، هر سال ناامیدتر شوند.
بر اساس بررسی‌های انجام شده، قیمت میانگین خانه در تهران در سال ۱۳۸۹، متری یک میلیون و ۱۸۳ هزار تومان بوده است. این در حالی است که قیمت مسکن در سال ۱۴۰۳ به ۷۵ میلیون تومان رسیده است. این یعنی قیمت مسکن در ایران طی ۱۴ سال، بیش از ۲۵۰۰ درصد افزایش یافته است.
کاهش قدرت اقتصادی مردم نیز باعث شده است که تقاضا برای خرید مسکن، کاهش یابد. در نتیجه، مردم به حاشیه‌های شهر و حتی خانه‌های اشتراکی روی می‌آورند.
با توجه به عوامل ذکر شده، کاهش قیمت مسکن در ایران تا حدود زیادی محال است. این موضوع، چالشی جدی برای خانوارها و دولت محسوب می‌شود.
افزایش قیمت مسکن در ایران: چرا و راهکارها
قیمت مسکن در ایران طی سال‌های اخیر روندی صعودی داشته است. این موضوع نگرانی‌های زیادی را برای مردم ایجاد کرده است. در این مطلب، به بررسی دلایل افزایش قیمت مسکن و راهکارهای دولت برای کنترل آن می‌پردازیم.
از جمله دلایل افزایش قیمت مسکن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش قیمت مصالح ساختمانی و نیروی کار: قیمت مصالح ساختمانی مانند سیمان، ماسه، آهن و فولاد و همچنین قیمت نیروی کار در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. این امر باعث افزایش هزینه‌های ساخت مسکن شده و در نتیجه، قیمت مسکن را نیز افزایش داده است.
افزایش قیمت زمین: قیمت زمین نیز یکی از عوامل مهم در افزایش قیمت مسکن است. به دلیل رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای مسکن در شهرهای بزرگ، قیمت زمین در این شهرها به شدت افزایش یافته است.
کمبود عرضه مسکن: با توجه به افزایش تقاضا برای مسکن، عرضه مسکن در سال‌های اخیر نتوانسته است پاسخگوی نیاز بازار باشد. این امر نیز به افزایش قیمت مسکن کمک کرده است.
تورم: تورم نیز یکی از عوامل موثر در افزایش قیمت مسکن است. تورم باعث افزایش قیمت تمام اقلام مصرفی از جمله مسکن می‌شود.
دولت برای کنترل قیمت مسکن در سال ۱۴۰۳ شش راهکار را در نظر گرفته است:
مالیات بر خانه‌های خالی: دولت قصد دارد برای خانه‌های خالی که توسط مالکان نگهداری می‌شوند، مالیات تعیین کند. این امر باعث می‌شود که مالکان انگیزه بیشتری برای فروش یا اجاره خانه‌های خود داشته باشند.
نظارت بر بنگاه‌های املاک: دولت قصد دارد بر فعالیت بنگاه‌های املاک نظارت بیشتری داشته باشد تا از دلالی و سودجویی در بازار مسکن جلوگیری شود.
بهبود سامانه ملی املاک و اسکان: دولت قصد دارد سامانه ملی املاک و اسکان را بهبود بخشد تا از اطلاعات دقیق‌تری در مورد بازار مسکن برخوردار شود. این امر می‌تواند به کنترل قیمت مسکن کمک کند.
واگذاری زمین و مسکن: دولت قصد دارد از طریق طرح‌های مسکن مهر و نهضت ملی مسکن، زمین و مسکن را به متقاضیان واگذار کند. این امر می‌تواند به کاهش تقاضا برای مسکن در بازار آزاد کمک کند.
وام ودیعه مسکن: دولت قصد دارد میزان وام ودیعه مسکن را افزایش دهد تا افراد بیشتری بتوانند از این وام برای اجاره مسکن استفاده کنند.
با توجه به دلایل افزایش قیمت مسکن و راهکارهای دولت، می‌توان نتیجه گرفت که کنترل قیمت مسکن در ایران کار آسانی نخواهد بود. با این حال، اگر دولت بتواند راهکارهای خود را به درستی اجرا کند، می‌توان امیدوار بود که روند افزایش قیمت مسکن کند شود.
بازار مسکن در سال ۱۴۰۳: رکود و افزایش قیمت
قیمت مسکن در ایران همواره روندی صعودی داشته است و کاهش قیمت در آن امری نادر است. حتی در ماه‌های اخیر که قیمت مسکن اندکی کاهش یافته، آمارها نشان می‌دهند که این کاهش به ثبات قیمت یا منفی شدن نرخ تورم محدود بوده است و خبری از کاهش قیمت واقعی مسکن نیست.
علاوه بر عوامل ذکر شده، رکود حاکم بر صنعت ساختمان نیز یکی از عواملی است که باعث افزایش قیمت مسکن می‌شود. با کاهش ساخت و ساز مسکن، عرضه مسکن کاهش یافته و در نتیجه، قیمت مسکن افزایش می‌یابد.
دولت در سال ۱۴۰۳ وعده داده بود که با ساخت و ساز مسکن و تحویل واحدهای نهضت ملی مسکن، به کنترل قیمت مسکن کمک کند. اما آمارها نشان می‌دهند که ساخت مسکن در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. این امر نشان می‌دهد که دولت نتوانسته است به وعده‌های خود عمل کند و رکود در صنعت ساختمان همچنان ادامه دارد.
مالکیت نهادهای عمومی و بانک ها بر واحدهای مسکونی نیز یکی دیگر از عواملی است که باعث افزایش قیمت مسکن می‌شود. این نهادها به دلیل برخورداری از منابع مالی، می‌توانند با خرید و نگهداری واحدهای مسکونی، قیمت مسکن را افزایش دهند. دولت برای مقابله با این مشکل، طرح‌هایی مانند مولدسازی را اجرا کرده است، اما این طرح‌ها نیز چندان موفقیت آمیز نبوده‌اند.
پیش‌بینی بازار مسکن در سال ۱۴۰۳
بازار مسکن در ایران همواره با نوسانات قیمتی همراه بوده است. در سال‌های اخیر، این نوسانات به سمت افزایش قیمت پیش رفته و قیمت مسکن در ایران به یکی از دغدغه‌های اصلی مردم تبدیل شده است. در ادامه به بررسی پیش‌بینی‌های کارشناسان بازار مسکن برای سال ۱۴۰۳ می‌پردازیم.
پیش‌بینی فعالان بازار مسکن:
فعالان بازار مسکن معتقدند افرادی که قصد خرید مسکن در سال ۱۴۰۳ را دارند، باید تا قبل از پایان سال این کار را انجام دهند. به گفته داود بیگی‌نژاد، نایب رئیس اتحادیه املاک، با توجه به سابقه معاملات مسکن، قطعا تعداد خرید و فروش واحدهای مسکونی در بازه پایان سال متفاوت‌تر از سایر ماه‌های سال خواهد بود.
همچنین، بیگی‌نژاد پیش‌بینی می‌کند که با توجه به طولانی شدن رکود بازار مسکن، سازندگان برای تامین مالی مورد نیاز ساخت سایر پروژه‌های خود، واحدها را با قیمت‌های مناسب عرضه خواهند کرد.
پیش‌بینی دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان:
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان نیز با پیش‌بینی وضعیت بازار مسکن در سال ۱۴۰۳، می‌گوید: «با توجه به افزایش قیمت‌هایی که با آن مواجه خواهیم شد، مانند افزایش هزینه‌های موثر بر قیمت تمام‌شده مسکن و هزینه‌های مربوط به افزایش قیمت انرژِی که باعث افزایش هزینه‌های حمل و نقل و بالا رفتن قیمت سیمان و فولاد، قاعدتا قیمت تمام‌شده خانه هم بالا می‌رود.»
او همچنین می‌گوید: «دولت اجرای سیاست‌های خود را در این زمینه دیر شروع کرد، نتوانست در دو سال اول اقدامی انجام دهد و همین هم تعادل بازار مسکن را بهم ریخت؛ قیمت‌ها بالا رفت و پس از آن هم بازار وارد رکود شد. »
واکنش مردم به مسئله افزایش هزینه‌های مسکن:
واکنش مردم به گرانی خانه در سال‌های اخیر، حالات مختلفی داشته است. برخی از آنها که سال‌ها پیش به کلانشهرها مهاجرت کرده بودند با موج افزایش قیمت‌ها به شهرهای خود برگشتند.
برخی دیگر نیز در این بین به‌منظور حفظ کسب و کار شهرهای جدید و حاشیه تهران را برای سکونت انتخاب کردند.
اما در این بین رویکردی که بیشترین معضلات اجتماعی را به دنبال داشت، بحث بدمسکنی بود. خانوارهایی که نه از پس مخارج هزینه‌های خود برآمدند و نه توانستند بار این مهاجرت‌های معکوس را به دوش بکشند به بدمسکنی روی آوردند.
قیمت ملک در مناطق مختلف تهران:
گزارش‌های میدانی خبرگزاری خبرآنلاین حاکی از آن است که هم‌اکنون خانه‌های ریزمتراژ و عموما آپارتمان‌های زیر ۶۰ متر، درصد قابل توجهی از تقاضای بازار مسکن را به خود اختصاص داده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که با بودجه متوسط کمتر از ۴ میلیارد تومان، در مناطق مختلف تهران می‌توان نسبت به خرید خانه کمتر از ۶۰ متر اقدام کرد.
نتیجه‌گیری:
با توجه به پیش‌بینی‌های کارشناسان بازار مسکن، می‌توان گفت که بازار مسکن در سال ۱۴۰۳ نیز با رکود و افزایش قیمت همراه خواهد بود. این امر می‌تواند مشکلاتی را برای متقاضیان مسکن ایجاد کند و باعث افزایش معضلات اجتماعی مانند بدمسکنی شود.
همچنین با توجه به عوامل ذکر شده، می‌توان نتیجه گرفت که بازار مسکن در سال ۱۴۰۳ نیز با رکود و افزایش قیمت همراه خواهد بود. کنترل قیمت مسکن در ایران کار آسانی نیست و نیاز به اقدامات جدی و هماهنگ از سوی دولت و سایر نهادهای مسئول دارد.