برای هر کسی که با دنیای جوشکاری و دستگاه‌های آن آشنایی دارد، بی‌شک الکترود جوشکاری یا همان سیم جوش، نقش یک اهرم اساسی را در خلق اتصالات مستحکم ایفا می‌کند. این میله‌های فلزی که از آلیاژهای مختلف و با روکش‌های متنوع تولید می‌شوند، قلب تپنده جوشکاری هستند و انتخاب نوع مناسب آن‌ها، تضمین‌کننده کیفیتی بی‌نقص در جوش نهایی خواهد بود.
دنیای الکترودها، دنیایی رنگارنگ و متنوع است. هر کدام از این الکترودها با مواد تشکیل‌دهنده و ویژگی‌های خاص خود، برای کاربردهای متفاوتی طراحی شده‌اند. از الکترودهای چدنی برای جوشکاری آلیاژهای چدن گرفته تا الکترودهای کم‌هیدروژن برای فولادهای حساس، هر نوع الکترود حرفی برای گفتن دارد.
با وجود این تنوع گسترده، انتخاب الکترود مناسب برای افراد ناآشنا به این حوزه، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در این مقاله، قصد داریم راهنمای جامعی برای انتخاب الکترود جوشکاری ارائه دهیم تا با خیالی آسوده، الکترود مورد نیاز خود را انتخاب کنید.
انواع مدل های الکترود جوشکاری
همانطور که می‌دانیم، الکترودها در دنیای جوشکاری، انواع محتلفی دارند که هر کدام با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، برای موارد مختلفی کاربرد دارند. در ادامه الکترود های پرکاربرد را به شما مهرفی خواهیم کرد تا در هنگام خرید الکترود جوشکاری سردرگم نشوید و مناسب‌ترین محصول را با توجه به کارایی و کاربرد انتخاب نمایید:
- الکترود سلولوزی مخصوص نفت و گاز
- دانه ریز ساختمانی
- فولادی مقاوم به خزش
- فولاد زنگ نزن
- مخصوص آلیاژ نیکل
- برش و شیار زنی
- مخصوص چدن
- مخصوص لوله گاز خانگی
- روکش سخت
- آلومینیوم
- روتیلی
- سلولوزی
انواع جنس پوشش الکترودهای جوشکاری
همانطور که می‌دانیم، الکترودها در دنیای جوشکاری نقش قلب تپنده را ایفا می‌کنند و کیفیت جوش نهایی، تا حد زیادی به انتخاب الکترود مناسب بستگی دارد. در این میان، جنس پوشش الکترود، می‌تواند در عملکرد آن نقشی اساسی ایفا کند.
انتخاب پوشش مناسب، تضمین‌کننده موارد زیر است:
قوس پایدار: پوشش الکترود با ایجاد گاز محافظ، از الکترود در برابر هوا محافظت می‌کند و قوسی پایدار و بدون نوسان ایجاد می‌کند.
نفوذ عمیق: برخی از پوشش‌ها با ایجاد گازهای خاص، نفوذ پذیری جوش را افزایش می‌دهند و به ذوب شدن عمیق‌تر فلز پایه کمک می‌کنند.
جذب ناخالصی‌ها: پوشش الکترود، ناخالصی‌های موجود در هوا و سطح فلز را جذب می‌کند و از ایجاد حفره و نقص در جوش جلوگیری می‌کند.
ایجاد سرباره: پوشش الکترود پس از ذوب شدن، به سرباره تبدیل می‌شود که روی سطح جوش را می‌پوشاند و از آن در برابر اکسیداسیون و سرد شدن ناگهانی محافظت می‌کند.
سهولت در جدا کردن سرباره: برخی از پوشش‌ها، سرباره‌ای ایجاد می‌کنند که به راحتی از روی جوش جدا می‌شود و ظاهری تمیز و زیبا به آن می‌دهد.
پوشش الکترودها را می‌توان به دسته‌های کلی زیر تقسیم کرد:
روتیلی: رایج‌ترین نوع پوشش، با قوس پایدار، سرباره مناسب و قیمت مقرون به صرفه، برای مصارف عمومی و فولادهای کم‌کربن
سلولزی: قوس نرم و نافذ، سرباره کم، مناسب برای لولههای چدنی و فولادهای کم‌کربن در شرایط مرطوب
قلیایی: نفوذ عمیق، جوشکاری محکم، برای لوله‌ها، دیگ‌های بخار و سازه‌های فلزی
اسیدی: قوس عمیق و نفوذ بالا، برای فولادهای کم‌کربن و آلیاژهای کم‌آلیاژ
کم‌هیدروژن: جوشکاری حساس، اتصالی بی‌نقص، برای فولادهای آلیاژی و لولههای فشار بالا
روکش سخت: ایجاد لایه‌ای سخت و مقاوم، برای سطوحی که در معرض سایش و ضربه هستند.
انتخاب پوشش الکترود به عوامل مختلفی مانند نوع فلز پایه، ضخامت قطعه، موقعیت جوشکاری و نوع جوش مورد نظر بستگی دارد.
- برای فلزات کم‌کربن: پوشش‌های روتیلی، سلولزی و قلیایی مناسب هستند.
- برای فولادهای آلیاژی: پوشش‌های کم‌هیدروژن و قلیایی پیشنهاد می‌شود.
- برای آلومینیوم: پوشش‌های مگنزیتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- برای لولههای چدنی: پوشش‌های سلولزی مناسب هستند.
- برای جوشکاری در فضای باز: پوشش‌های سلولزی و روتیلی با رطوبت کمتر پیشنهاد می‌شود.
هنگام خرید الکترود جوشکاری باید به چه فاکتور هایی توجه کرد
در بخش های قبلی این مقاله به بررسی انواع مدل های الکترود و نوع پوشش آن ها پرداختیم و دیدیم که هر کدام از آن ها مناسب برای چه کاری می باشند. حال می رسیم به بررسی مهم ترین فاکتور هایی که هنگام خرید الکترود های جوشکاری باید در نظر بگیریم
جنس الکترود
همانطور که می‌دانیم، انتخاب الکترود مناسب، نقشی اساسی در کیفیت جوشکاری و استحکام نهایی اتصال ایفا می‌کند. در این میان، جنس الکترود حکم هویت این قطعه فلزی را دارد و کاربرد و کارایی آن را تعیین می‌کند.
انتخاب جنس الکترود به عوامل مختلفی مانند نوع فلز پایه، ضخامت قطعه، موقعیت جوشکاری و نوع جوش مورد نظر بستگی دارد.
الکترود ها از جنس های مختلف ساخته شده که هرکدام کاربرد مختلفی دارد
- فولادی: رایج‌ترین نوع الکترود، برای جوشکاری فولادهای کم‌کربن و آلیاژهای کم‌آلیاژ
- آلومینیومی: برای جوشکاری آلیاژهای آلومینیوم
- چدنی: برای جوشکاری چدن
- مسی: برای جوشکاری مس و آلیاژهای مسی
- برنجی: برای جوشکاری برنج و آلیاژهای برنجی
- نیکل: برای جوشکاری آلیاژهای نیکل
- مقاوم به خزش: برای جوشکاری فلزاتی که در معرض حرارت و تنش مداوم هستند
- فولاد ضد زنگ: برای جوشکاری آلیاژهای فولاد ضد زنگ
شکل الکترود
الکترودها در اشکال مختلفی موجود هستند که هر کدام برای کاربردی خاص طراحی شده‌اند.
دو دسته کلی الکترود از نظر شکل:
الکترودهای بدون پوشش:
شکل صاف: رایج‌ترین نوع الکترود بدون پوشش، برای مصارف عمومی و جوشکاری‌های ساده در فضای باز
شکل شیاردار: برای جوشکاری گوشه‌ها و درزهای V شکل
شکل مغزی توخالی: برای جوشکاری لوله‌ها و مقاطع توخالی
الکترودهای پوشش‌دار:
شکل صاف: رایج‌ترین نوع الکترود پوشش‌دار، برای مصارف عمومی
شکل شیاردار: برای جوشکاری گوشه‌ها و درزهای V شکل
شکل مغزی توخالی: برای جوشکاری لوله‌ها و مقاطع توخالی
شکل کم‌مصرف: برای جوشکاری در فضاهای محدود و دسترسی دشوار
ضخامت الکترود
فاکتور دیگری که بررسی آن هنگام خرید الکترود جوشکاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، ضخامت پوشش الکترود می باشد. هر چه ضخامت الکترود بیشتر باشد، آمپر بیشتر و قوی تری برای ذوب کردن آن نیازمند خواهید بود. به همین دلیل باید نسبت به نوع جوشکاری یا ماده ای که می خواهید جوش دهید، یک ضخامت مناسب را برای الکترود خود انتخاب کنید.
نوع جوشکاری
انتخاب الکترود مناسب، نقشی اساسی در کیفیت و استحکام نهایی جوش ایفا می‌کند. در این میان، نوع جوشکاری نیز حکم قطعه نهایی پازل را دارد و باید با دقت انتخاب شود تا تناسبی دقیق با نیاز شما ایجاد کند.
هر کدام از مدل‌های الکترود جوشکاری برای نوع خاصی از جوشکاری مانند جوشکاری شیاری، گوشه‌ای، لب به لب و یا پوششی طراحی شده‌اند.
استفاده از الکترود مناسب برای نوع جوشکاری، تضمین‌کننده کیفیتی مطلوب و استحکامی بی‌نقص خواهد بود.
الکترودهای نامناسب برای نوع جوشکاری، کار را دشوارتر می‌کنند و ممکن است منجر به ایجاد عیوب و نقص در جوش شوند.
درنهایت
در این مقاله، تلاش کردیم تا با ارائه اطلاعات جامع و کاربردی، شما را در مسیر انتخاب الکترود جوشکاری مناسب راهنمایی کنیم. با در نظر گرفتن این مراحل و نکات، می‌توانید الکترود جوشکاری مناسب را برای نیاز خود انتخاب کنید و از تجربه یک جوشکاری باکیفیت و ایمن لذت ببرید.