بدون شک یکی از‌بخش های بحرانی انسان در‌برابر حوادث چه شغلی و چه غیر‌شغلی، ناحیه سر می‌باشد زیرا این ناحیه محل قرارگیری بسیاری از‌اندام ها و اعضاء حیاتی انسان نظیر سیستم عصبی مرکزی است که وارد شدن کوچک ترین ضربه به آن ناحیه می‌تواند باعث مرگ فرد و یا جراحات و آسیب های شدید و دائمی بشود. براساس نتایج یک مطالعه به ازای هرحادثه برای سر به طور متوسط سه هفته اتلاف روز‌کاری ایجاد می‌شود. کلاه ایمنی برای آنکه بتواند اثرات سوء ناشی‌از ضربه‌های وارده به سر را به حداقل مقدار کاهش‌دهد برای‌این منظور ساخته شده است. در ادامه عناوین زیر را در مورد کلاه های ایمنی با یکدیگر مرور خواهیم کرد:
- کلاه ایمنی چیست؟
- جنس کلاه ایمنی چیست؟
- تقسیم بندی کلاه ایمنی
- آشنایی با‌رنگ بندی کلاه ایمنی
- مراحل کنترل کیفیت کلاه ایمنی
- برندهای برتر‌کلاه ایمنی
- نکات جالب در‌خصوص انتخاب کلاه ایمنی
آیا می‌توان تصور کرد که یک سرباز در خط مقدم جنگ بدون کلاه باشد؟ کلاه ایمنی مهندسی عمران نیز در‌کارهای ساختمانی نیز چنین تمثیلی دارد. این کلاه را می‌توان نوعی کلاه مخصوص کار نامید که برای محافظت از سر در برابر برخورد و یا سقوط آوار و سایر خطرات در کارگاه عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلاه ایمنی چیست؟
کلاه ایمنی برای جلوگیری از صدمه رسیدن به سر کارگران استفاده می‌شود. حفاظت کارگران از‌آسیب های وارده به سر‌یک بخش اصلی از‌هر برنامه ایمنی است. استفاده از کلاه ایمنی ساده ترین روش برای حفاظت کارگران از‌آسیب است. کلاه ایمنی می‌تواند کارگران را از خطرات برخورد شوک الکتریکی و سوختگی محافظت نمایند.
جنس کلاه ایمنی چیست؟
هر کلاه ایمنی از دو بخش اصلی تشکیل می‌شود. یکی پوسته بیرونی که بخش خارجی کلاه بوده و وظیفه مقاومت در برابر نیروها و ضربات خارجی را دارد و دیگری یراق داخل کلاه است که پوسته بیرونی کلاه را بدون ایجاد تماس با سر روی سر نگه می‌دارد و نیروهای وارده را جذب می‌کند. پوسته بیرونی کلاه ایمنی شامل سطح پوسته که از مواد مختلف پلیمر pvc ( پلی اتیلن PE و ABS ) یا فایبر گلاس یا آلومینیوم است. توجه داشته باشید کلاه های ساخته شده از ABS مقاومت بالاتری نسبت به ضربه، حرارت و پاشیده شدن مواد شیمیایی دارند و از فایبر گلاس هم برای ساخت کلاه هایی که نیاز به مقاومت در برابر گدازه دارند استفاده می‌شود.
تقسیم بندی کلاه ایمنی
کلاس A :
کلاه های مصرفی در‌سرویس های خدمات عمومی، با ولتاژ برق مصرفی پایین ( تا حدود ۲۲۰۰ولت ) – برای محافظت سر‌از‌خطرات حاصل از ضربه های وارد شده در مشاغلی از قبیل کار در معادن، ساختمان سازی، کارهای تولیدی، حفر تونل، کشتی سازی، چوب بری و ...
کلاس B :
کلاه های مصرفی در مشاغلی که با ولتاژهای برق مصرفی بالایی ( تا حدود ۲۰۰۰۰ ولت ) سرو‌کار دارند، مانند کارگران شاغل در بخش های الکتریکی
کلاس C :
کلاه های مصرفی در سرویس های خاص که این کلاه ها‌‌معمولاٌ از آلومینیوم ساخته شده و‌بنابراین هادی جریان الکتریسیته بوده و محافظتی در مقابل ولتاژهای جریان برق بعمل نمی‌آورند. این کلاه ها در وزن های سبک طراحی شده (جهت احساس راحتی بیشتر در هنگام کار) و برای محافظت از‌سر در‌مقابل ضربه و فشارهای وارده در مشاغلی از قبیل کارهای خاص ساختمانی و تولیدی، پالایشگاه ها، تصفیه خانه ها، صنایع شیمیایی و در کلیه مکان‌هایی که امکان وارد شدن ضربه به سر از طریق برخورد با اجسام ثابت وجود دارد، کاربرد دارند.
انواع کلاه ایمنی
کلاه های ایمنی از انواع مختلفی برخوردار است که هر کدام آن ها کاربرد های مخصوص به خود را دارند. انواع کلاه های ایمنی با توجه به محل کار ساخته می‌شوند که در مطلب زیر با آن ها آشنا می‌شویم...
کلاه ایمنی مهندسی
این کلاه در دو نوع لبه دار و بدون لبه ساخته می‌شود. کلاه ایمنی مهندسی در رنگ های سبز و سفید تولید می‌شود. این کلاه از لحاظ قیمت پایین ترین هزینه را نسبت به سایر کلاه ها دارد. همچنین کلاه ایمنی مهندسی نقاب دار یکی از پر طرفدار ترین نمونه های کلاه ایمنی است.
کلاه آتش نشانی
این کلاه همانطور که از نامش پیدا است برای آتش نشان ها استفاده می‌شود. کلاه آتش نشانی در رنگ های قرمز و نارنجی تولید می‌شود که حرارت را تا درجه ای مشخص بدون اینکهبه سر آتش نشان ها آسیبی برسد کنترل می‌کند.
کلاه جوشکاری
کلاه جوشکاری از قسمت سر و صورت محافظت می‌کند. در هنگام جوش کاری و پرت شدن جرقه ها بر روی صورت، جلوگیری می‌کند. این کلاه می‌تواند به صورت ساده یا اتوماتیک تولید و عرضه بازار شود.
کلاه ایمنی ساختمان
این کلاه برای کارگرانی است که در ساختمان ها مشغول کار هستند. همچنین کلاه ایمنی ساختمان در عمران مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلاه ایمنی کار در ارتفاع
کلاه ایمنی کار در ارتفاع بدون لبه تولید می‌شود تا افراد مشغول به کار در ارتفاع دید بهتری را نسبت به محیط اطراف داشته باشند. این کلاه از بند زیر جانه برخوردار است تا ایمنی افراد را بالا ببرد، کلاه ایمنی کار در ارتفاع بر روی سر و صورت ثابت قرار می‌گیرد.
رنگ های مختلف کلاه ایمنی به چه معنی است ؟
کلاه های ایمنی از لحاظ رنگ نیز به دسته های مختلفی تقسیم می‌شوند که عبارت اند از:
- قهوه‌ای: جوشکاران و کارگران
- آبی: اپراتورهای فنی و برق کاران
- سبز: خدمات فنی و مسئولین ایمنی
- سفید: مهندسین و مدیران کارگاه‌ها
- قرمز: آتش نشانان
- خاکستری: بازدیدکنندگان کارگاه‌ها
- زرد: کلاه ایمنی کارگری معمولا در پروژه‌های ساختمانی کاربرد داشته و‌در رنگ‌های مختلف به بازار عرضه می‌شود و رنگ زرد مخصوص فعالیت‌های ساختمانی و صنعتی است.
مراحل کنترل کیفیت کلاه ایمنی
از‌آنجا که ماهیت کاربرد کلاه های ایمنی بسیار حساس و مهم است باید از کیفیت ساخت آن اطمینان کافی را پیدا کنیم. چرا که در صورت کوچکترین مشکلی در‌هنگام ساخت ممکن است شاهد آسیب های جبران ناپذیر برای افراد باشیم. به همین منظور برای ساخت کلاه های ایمنی آزمون های مختلفی انجام می‌شود این آزمون ها شامل:
آزمون جذب ضربه :
در‌این آزمون یک جسم با وزن 5 کیلو بر روی کلاه ایمنی رها می‌شود. حداکثر نیروی وارده به سر نباید از 500 نیوتون بیشتر شود. این آزمون در دمای -10 تا +50 درجه سانتی گراد و در هوای مرطوب انجام می‌شود .
آزمون نفوذ :
در‌این آزمون یک میله سه کیلوگرمی با قطر 100 میلی‌متر با زاویه 60 درجه به کلاه ضربه می‌زند و نوک میله نباید وارد کلاه شود.
آزمون اشتعال :
در‌این آزمایش کلاه را به مدت 10 ثانیه در شعله پروپان قرار می‌دهند. بعد از‌کنار کشیدن کلاه، سوختن پوسته بیرونی آن نباید بیشتر از5 ثانیه طول بکشد.
آزمون عایق بودن در برابر جریان الکتریسیته :
در‌این آزمون کلاه را از‌محلول Nacl کرده و میزان نشت الکتریکی را در ولتاژ 12000 ولت و 50 هرتز اندازه می‌گیرند که جریان نشتی نباید بیشتر از 2.1 میلی آمپر شود.
آزمون گدازه فلزی :
این آزمایش برای کلاه هایی که در صنایع آهن و فولاد به کار می‌روند انجام می‌شود. روند آن به این شکل است که 300 گرم فلز مذاب با درجه حرارت 1400 درجه را روی پوسته کلاه می‌ریزند و پوسته بیرونی نباید بیش از مقدار معین از بین رود.
برندهای برتر کلاه ایمنی
انتخاب و خرید بهترین کلاه کار امری ضروری و بایسته است، از این رو با بررسی بازار به این نتیجه رسیدیم که برندهای معتبر تولید کننده کلاه ایمنی در داخل کشور به شرح زیر هستند (به ترتیب از لحاظ کیفیت):
- کلاه ایمنی UVEX: ساخت آلمان
- کلاه ایمنی Canasafe: کانادا
- کلاه ایمنی NORTH: ساخت مکزیک
- کلاه ایمنی پرشین سیفتی دورف: ساخت ایران
صرفا جهت اطلاع از: قیمت روز انواع مقاطع فولادی کلیک کنید
نکات انتخاب کلاه ایمنی
قبل از هر چیزی هنگام انتخاب کلاه ایمنی باید به برگه مشخصات آن که نام کارخانه و استاندارد تایید کننده آن آمده است توجه کنید.
کلاه ایمنی باید در مقابل جریان برق عایق و ضد آب باشد.
وزن کلاه ایمنی نباید بیشتر از 400 گرم باشد.
در مقابل رطوبت مقاوم باشد.
دور کلاه ایمنی برای حفاظت بیشتر لبه‌دار باشد.
نتیجه گیری
در کنار لوازم ایمنی چون دستکش، کفش، عینک و جلیقه، کلاه ایمنی نیز از لازمه های تجهیزات محافظت شخصی به منظور‌جلوگیری از آسیب در‌محل کار است. به گفته OSHA تجهیزات محافظت شخصی باید ایمن و راحت طراحی شده و کاملا تمیز نگهداری شود. تجهیزات ایمنی باید آنقدر‌راحت باشد که کارگر به استفاده از‌آن تشویق شود. اگر‌این تجهیزات متناسب نباشد تفاوت چندانی با کار‌بدون وسایل ایمنی نخواهد داشت؛ زیرا هدف از‌استفاده کلاه ایمنی جلوگیری از‌آسیب دیدن سر در اثر برخورد با اشیاء سنگین یا جلوگیری از شوک الکتریکی در اثر تماس با برق است.
جهت مشاهده لیست تامین کنندکان مقاطع فولادی به وب سایت فولاد 24 مراجعه نمایید.
منبع: گروه تأمین محتوای فولاد 24