سطح گرمایی دیگ بخار به قسمتی اطلاق می‌شود که در طرف آتش قرار می‌گیرد. اجزای داخلی دیگ بخار که معمولا تحت فشار هم قرار می‌گیرند، از الیاژهای اهنی ساخته می‌شوند. به طور کلی این دیگ‌ها از جنس چدن و فولاد ساخته شده که دیگ چدنی برای تولید بخار کم فشار و فولادی برای تولید بخار با فشار بالا کاربرد دارد. از همین رو در مواردی که نیاز است سیستم گرمایش به صورت مرکزی اعمال شود، این دسته از دیگ‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند. بیشتر دیگ‌های بلویلر تولید شده از جنس فولاد هستند زیرا مقاومت بالایی دارند. برای مطالعه موارد زیر در این مقاله همراه ما باشید:
- انواع بویلر از نظر گرمایش
- بویلرها از نظر نوع جنس
- انواع بویلر بر اساس ساختار
- بویلر لوله آبی
- بویلر لوله آتشی
- تقسیم بندی بویلرها بر اساس تعداد مسیر
- نحوه کار بویلر به چه صورت است.؟
- اجزای اصلی تشکیل دهنده بویلر چیست؟
- مهمترین تجهیزات جانبی بویلر کدامند؟
- کاربردهای مختلف بویلر
- تفاوت دیگ‌های بخار نسبت به دیگ آب گرم
بازار آنلاین خرید و فروش محصولات فولادی
انواع بویلر از نظر گرمایش
بویلرها از نظر گرمایش و سیال گرم شونده به دسته‌های متعددی تقسیم می‌شوند. که برخی از انواع معروف و پرکاربرد آنها عبارت است از:
• دیگ بخار
• دیگ آب گرم
• دیگ روغن داغ
بویلرها از نظر نوع جنس
همانطور که گفته شد بویلرها از لحاظ نوع ماده سازنده به دو دسته چدنی و فولادی تقسیم می‌شوند. نوع چدنی به دلیل هزینه بالای نصب و راندمان و عملکرد کمتر کاربرد نداشته و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
انواع بویلربراساس ساختار
بویلرها به دو شکل لوله آبی و لوله آتشی تولید می‌شوند.
بویلر لوله آبی
در این دسته از بویلرها، آب در درون لوله جریان داشته و آتش از بیرون به لوله برخورد می‌کند. به این طریق آب درون لوله گرم می‌شود. آتش تمام لوله را احاطه کرده و در مدت زمان کمی آب را گرم می‌کند. این آتش توسط یک مشعل در کوره ایجاد می‌شود. برای فشارهای بالا از بویلر واتر تیوب استفاده می‌گردد.
بویلر لوله آتشی
در این مدل از بویلرها، گاز داغ از درون لوله عبور کرده و آبی که قرار است گرم یا بخار شود در اطزاف لوله جریان خواهد داشت.
تقسیم بندی بویلرها بر اساس تعداد مسیر
بویلرها براساس تعداد مسیری که گازهای ناشی از احتراق طی می‌کند تا وارد دودکش شوند به چند دسته تقسیم می‌شود.
تک پاس: نسل اول بویلرهای زغالسنگ سوز لوکوموتیوهای بخار هستند که گازهای ناشی از احتراق پس از پیمودن دیگ وارد دودکش می‌شود.
دوپاس: گازهای ناشی از احتراق پس از دوبار طی کردن مسیر، وارد دودکش می‌شوند.
سه پاس: گازهای ناشی از احتراق پس از سه بار طی کردن مسیر، وارد دودکش می‌شوند.
چهارپاس: برای تولید بخار در تناژ بالا استفاده می‌شود. در این مدل گاز پس از اینکه چهار بار مسیر را طی نمود، وارد دودکش می‌شود.
نحوه ی کار بویلر به چه صورت است؟
در بیشتر بویلرها از انواع سوخت فسیلی در بخش کوره برای احتراق داخلی استفاده می‌شود. حرارت ایجاد شده معمولا به اجزای دیگر منتقل می‌شود. گاهی ممکن است بویلر به عنوان دستگاهی برای بازیافت حرارت در نیروگاه‌های بزرگ به کار برده شود. دیگ بخار در کنار قسمتی با نام مشعل قرار می‌گیرد. وظیفه مشعل ایجاد حرارت و شعله مورد نیاز برای به جوش آمدن آب است. به طور معمول دیگ بخار در کنار مشعل کار می‌کند که حرارت و شعله مورد نیاز برای به جوش آمد آب را تامین نموده و آب سرد پس از عبور از لوله‌های کنار مشعل گرم خواهد شد.
پس از تبدیل آب به بخار، بخار ایجاد شده به مخزن منتقل و آب با دمای نزدیک به 100 درجه سانتی گراد استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای آن می‌توان به سیستم گرمایشی منازل، مصارف شست و شو و ... اشاره نمود.
اجزای اصلی تشکیل دهنده بویلرچیست؟
• پوسته (Shell) برای نگه داری مواد گرم شونده داخل دستگاه استفاده می‌شود.
• کوره (Furnace) یا محفظه احتراق به منظور انجام مراحل ایجاد واکنش شیمیایی سوختن مواد و تولید گازهای داغ کاربرد دارد.
• مشعل (Burner) که با توجه به نوع سوخت مصرفی تقسیم بندی می‌شود
• اتصالات و نازل‌ها که برای ورود و خروج و نصب تجهیزات بر روی بویلر مورد استفاده قرار می گیرد.
• شاسی یا پایه که به منظور نگه داری و تحمل وزن دستگاه به کار برده می‌شود.
مهم ترین تجهیزات جانبی بویلر کدامند؟
• پمپ تغذیه
• شیر اطمینان
• شیرخروجی، تخلیه و تغذیه
• پرشر سوئیچ جهت کنترل فشار دیگ
• تابلو و مدار فرمان
کاربردهای مختلف بویلر
دیگ بخار یا بویلر برای کاربردهای متعددی به کار برده می‌شوند. از جمله صنایعی که می‌توان از این ابزارها استفاده نمود می‌توان به تولید مواد غذایی، گلخانه‌ها، مرغداری‌ها، سالن‌های پرورش قارچ و … اشاره نمود. این موارد از مهمترین کاربرد بویلرها هستند. از دیگر کاربرد آنها در تمیز و ضدعفونی کردن سطوح در بیمارستان، هتل، فروشگاه، رستوران، معابر شهری و صنعت کاغذ سازی و پلاستیک سازی می‌باشد.
از دیگر کاربرد آنها چربی زدایی در کارخانه‌های تولید قطعات صنعتی و ماشین آلات است. در بسیاری از صنایع بزرگ علاوه بر کاربرد گرمایشی از نیروی محرکه بخار برای تأمین انرژی مولد و الکتریسیته استفاده می‌شود. پالایشگاه‌ها از جمله این موارد هستند. به‌طور خلاصه موارد زیر را می‌توان از جمله استفاده‌کننده‌های بویلر و دیگ بخار به‌شمار آورد:
• کارخانجات خودروسازی
• تولید بتن
• رنگرزی نخ فرش و پارچه
• تولید رب گوجه‌فرنگی
• صنایع شیر و فراورده‌های لبنی
• تولید نبات، آب نبات و شکلات
• تولید کیک، کلوچه و نان
• کیورتینگ بتن
• صنایع سلولزی و تولید کاغذ
• پالایشگاه‌ها
• نیروگاه‌ها
• صنایع پتروشیمی
• کارخانجات تولید قطعات صنعتی
• مرغداری و دامداری‌ها
• سالن‌های پرورش قارچ
• صنایع لاستیک‌سازی
• صنعت شستشو از جمله کارواش‌ها، معابر شهری، ناوگان ترابری عمومی (هواپیما، قطار، مترو، اتوبوس و …)
• گرمایش مرکزی
تفاوت دیگ‌های بخار نسبت به دیگ آبگرم
سیستم‌های بخار برخلاق دیگ آب گرم که در سیستم گرمایشی استفاده می‌شود، در دمای بالا و برای فشارهای زیاد کاربرد دارند. از همین رو برای استفاده در محیط‌های پرخطر مناسب نیستند. درجه حرارت در سیستم و دیگ بخار بسیار بالااست. به همین دلیل خطر انفجار روزنه بویلرصنعتی زیاد است. معمولا دمای آنها 160 الی 180 درجه سانتی گراد است.
استانداردها و ملاحظات لازم در زمان تولید این دستگاه‌ها باید لحاظ شود تا دیگ بخار با ضریب اطمینان بالتری کار کند. در صورتی که مشکلی در سیستم رخ دهند ممکن است عواقب جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
منبع تامین محتوا فولاد24