محمد‌رضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران در مورد سهم بخش مواد معدنی از حمل ریلی در کشور گفت: هم‌اکنون ۲۰ میلیون تن از ظرفیت ریلی به حمل محصولات صنایع معدنی اختصاص دارد. همچنین ۴/ ۴ میلیون تن نیز به حمل گندله اختصاص یافته است. مطالعات نشان می‌دهد که در کشورهای دیگر سالانه حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد از مواد معدنی از طریق خطوط ریلی جابه‌جا می‌شوند.
به گفته وی، بر‌اساس بررسی‌های صورت گرفته در مورد نیازهای افق ۱۴۰۴ در بخش معدن (بخش ریلی) در ایران، افق تولید مواد معدنی در سال ۱۴۰۴، حدود ۷۰۰ میلیون تن است که در سال‌های اخیر متوسط تولید سالانه مواد معدنی حدود ۳۵۵ میلیون تن بوده است و سهم ریلی از حمل تولید مواد معدنی و صنایع معدنی ۷ درصد (۵/ ۲۴ میلیون تن) و سهم جاده‌ای ۹۳ درصد (۳۳۰ میلیون تن) است که باید سهم جاده‌ای به ۷۰ درصد (۵۰۰ میلیون تن) و سهم ریلی به ۳۰ درصد افزایش یابد. رئیس خانه معدن تصریح کرد: با توجه به نرخ رشد ۲ درصدی، طی دهه گذشته، به‌طور سالانه در حمل بار معدنی از طریق سیستم ریلی می‌توان نتیجه گرفت که در سال ۱۴۰۴ تنها حدود ۴۰ میلیون تن بار حمل می‌شود.
وی با بیان اینکه حدود ۳۸۰ میلیون تن ماده معدنی در کشور تولید می‌شود و تنها حدود ۲۷ میلیون تن ماده معدن و صنایع معدنی، از طریق حمل ریلی جابه‌جا می‌شود، خاطرنشان کرد: این در حالی است که در افق ۱۴۰۴، تولید مواد معدنی ۷۰۰ میلیون تن است و چنانچه این میزان تولید حاصل شود؛ خطوط ریلی با توجه به نرخ رشد دهه گذشته توان حمل تنها ۴۰ میلیون تن ماده معدنی و صنایع معدنی را دارد که مابقی آن، به حمل جاده‌ای تحمیل می‌شود. بهرامن تاکید کرد: هدف‌گذاری دولت در بخش حمل ریلی در افق ۱۴۰۴، باید ۲۰۲ میلیون تن باشد در غیر این صورت ۵۰۰ میلیون تن حمل مواد معدنی بر عهده حمل جاده‌ای و ۱۶۰ میلیون تن تحمیلی از سمت ریلی به جاده‌ای است، یعنی ۶۶۰ میلیون تن حمل جاده‌ای باید در سال ۱۴۰۴ در بخش معدن و صنایع معدنی انجام شود.
به گفته وی، از آنجا که چشم‌انداز کلی حمل‌ونقل ریلی مواد معدنی و محصولات فولادی در افق ۱۴۰۴ برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد باید برنامه‌ریزی شود، ۷۰ درصد حمل بار ریلی در کشور مختص حمل مواد معدنی و محصولات فولادی است؛ از این‌رو با توجه به چشم‌انداز سند جامع فولاد، افزایش چهاربرابری ظرفیت خط ریلی در افق ۱۴۰۴ میلادی برای رقابت‌پذیری از ضروریات این صنعت است. رئیس خانه معدن تصریح کرد: به منظور رقابت‌پذیری شرکت راه‌آهن با ارائه طرح‌های سرمایه‌گذاری و ایجاد طرح‌های تشویقی با همکاری کلیه ذی‌نفعان واحدهای معدنی و فولادی باید ۲۳ میلیون تن بار جاده‌ای را تا افق ۱۴۰۴ به حجم بار در مسیرهای ریلی سوق دهد. وی خاطرنشان کرد: هم اکنون کل طول خطوط ریلی تا انتهای سال ۹۶ معادل ۱۳ هزار کیلومتر بوده و طبق برنامه ۱۴۰۴ مقرر شده تا این میزان از خطوط به ۲۵هزار کیلومتر برسد.
بهرامن با تاکید بر اینکه به منظور توسعه خطوط ریلی برای صنعت فولاد تا افق ۱۴۰۴ (حمل ۵۵ میلیون تن فولاد) به ۳ هزار و ۱۴۵ کیلومتر خطوط ریلی بیشتر نیازمندیم، گفت: اما در شرایط فعلی باید مسیرهای راه‌آهن مربوط به خراسان شمالی، رضوی و جنوبی دو خطه شود به‌طوری که اولویت اول مسیر تربت حیدریه-طبس و طبس-کال‌زرد و اولویت دوم مسیر خواف-تربت حیدریه است. به گفته وی، همچنین در منطقه سیستان و بلوچستان-هرمزگان جهت زاهدان-چابهار و تراک‌بندی مسیر گل‌گهر-بندرعباس دو مسیره شود و در منطقه کرمان نیز در مسیر ریلی زرند-کرمان و ایستگاه اضطراری و تراک‌بندی مسیر بافق-بندرعباس افزایش ظرفیت برای راه‌اندازی خطوط صورت بگیرد.
رئیس خانه معدن با بیان اینکه افزایش ظرفیت به کمک ایستگاه اضطراری در مسیر ریلی زرند-بافق نیز مهم است، افزود: از این رو تکمیل خط در دست اجرای گل‌گهر-مرودشت یکی از راهکارهای اساسی است، اما در منطقه اصفهان- یزد- فارس نیز خط دوم مسیرهای کال‌زرد- جندق، چادرملو- اردکان، اردکان- ارژنگ و نیز ارژنگ- اصفهان احداث شود. وی بر احداث خط دوم مسیرهای میبد-بافق و تکمیل خط جدید حسن‌آباد-شهرکرد و در منطقه شمال و شمال غرب نیز تاکید کرد و افزود: همچنین تکمیل خط در دست اجرای همدان-سنندج نیز تسریع شود. وی خاطرنشان کرد: در منطقه خوزستان-لرستان-ایلام نیز اگرچه ظرفیت کنونی جوابگوی نیاز فعلی افق ۱۴۰۴ است ولی از آنجا که میزان جابه‌جایی محصول مازاد فولاد در شبکه ریلی در افق ۱۴۰۴ معادل ۱۵-۱۰ میلیون تن در سال برآورد شده است، باید تمهیدات دیگری اندیشید.
منبع:دنیای اقتصاد