گروه وسایل نقلیه و قطعات وابسته با ثبت شامخ ۲/ ۵۲ دومین گروه در میان صنایع مورد بررسی است. سپس صنایع فرآوردههای نفت و گاز با شامخ ۷/ ۵۱ قرار می‌گیرد. سه گروه یادشده تنها گروه‌‌‌هایی هستند که شامخ بالاتر از ۵۰ را گزارش کردهاند. همان‌طور که در گزارشهای قبلی عنوان شده، موضوعی که از ابتدای سال‌جاری در پیمایش شامخ توسط مدیران خرید گزارش شده، افزایش بهای مواد اولیه است. با ثبت عدد ۱۰۰ برای تعدادی از صنایع، شتاب افزایش قیمت مواد اولیه افزایش یافته است؛ موضوعی که نگرانی‌های شدیدی را در بین فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. به‌‌‌جز گروه فرآوردههای نفت و گاز (ثبات) مواد اولیه خریداری‌شده کاهشی بوده است؛ موضوعی که علاوه بر روند افزایشی قیمت مواد اولیه میتواند به دلیل چشم‌‌‌انداز نه‌‌‌چندان روشن فروش داخلی و بازارهای صادراتی رقم خورده باشد.
همچنین با بررسی صنایع مختلف مشاهده می‌شود هیچ‌‌‌کدام از صنایع افزایش در تولید را گزارش نکرده‌‌‌اند به همین دلیل شاهد هستیم که مولفه تولید در شامخ کل ۶۳/ ۳۹ به دست آمده است که وضعیت کاهشی و نگرانکننده تولید در دیماه را نشان می‌دهد.با توجه به ماهیت آینده‌‌‌نگر شاخص مدیران خرید و همچنین روند افزایش قیمت مواد اولیه مشاهده‌شده طی ماههای متعدد سال‌جاری پیش‌بینی‌‌‌ها حاکی از افزایش نرخ تورم بود. گزارشهای منتشرشده توسط مرکز آمار ایران و همچنین بانک‌مرکزی پیش‌بینی‌‌‌های قبلی شامخ را تایید کردهاند. گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم دیماه نشان می‌دهد که نرخ تورم سالانه دیماه ۱۴۰۱ برای خانوارهای کشور به ۳/ ۴۶درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۳/ ۱واحد‌درصد افزایش یافته است. با مشاهده گزارش مدیران خرید از افت قابلتوجه تولید واحدهای صنعتی، باید نسبت به بروز شرایط رکود تورمی شدیدتر طی ماههای آتی نگران بود.
گروه وسایل نقلیه و قطعات وابسته
پس از گروه صنایع لاستیک و پلاستیک، گروه وسایل نقلیه و قطعات وابسته با ثبت عدد ۲/ ۵۲ دومین شامخ دیماه را به خود اختصاص داده است. این صنعت ماه گذشته نیز جایگاه دوم را در شامخ صنایع به‌دست آورده بود و در آبان‌ماه بیشترین عدد را در بین صنایع مختلف به خود اختصاص داد. این گروه با ثبت اعداد ۵/ ۶۰ در مهرماه و ۵/ ۵۸ در شهریورماه نیز جزو صنایع پیشگام بوده است.بررسی مولفه‌های اصلی این گروه در دیماه نشان‌دهنده کاهش میزان تولید است. این در حالی است که در شامخ ماه گذشته افزایش قابلتوجه در میزان تولید محصول از سوی فعالان این گروه گزارش شده بود. افزایش قابلتوجه در سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها، کاهش اندک در موجودی انبار مواد اولیه خریداری‌شده و افزایش اندک در نیروی کار استخدام‌شده در دی ماه نسبت به آذرماه نیز گزارش شده است. به‌رغم کاهش قابلتوجه فروش محصولات این گروه شاهد افزایش صادرات در دیماه نسبت به آذرماه هستیم. همچنین افت چشمگیر در موجودی انبار محصول نهایی توسط مدیران خرید این گروه گزارش شده است. با توجه به وارداتی بودن بخشی از قطعات و مواد اولیه مورد استفاده و تاثیرپذیری زیاد قیمت مواد اولیه مورد استفاده این گروه از نرخ ارز، با رشد نرخ ارز شاهد رشد زیاد قیمت مواد اولیه این گروه در دیماه هستیم؛ هرچند این افزایش نسبت به ماه گذشته کمی کاسته شده است.
تحلیل شامخ صنایع فرآوردههای نفت و گاز
شامخ گروه صنایع فرآوردههای نفت و گاز در دیماه با ثبت عدد ۷/ ۵۱ بهبود اندک در وضعیت کسب‌وکارهای این گروه را نشان می‌دهد. این عدد نسبت به شامخ ماه گذشته ۵واحد کاهش داشته است. فعالیتهای این گروه پس از تنزل در آبان‌ماه در آذرماه رشد خوبی داشته و در دیماه نیز ارتقا یافته است. بررسی مولفه‌های اصلی شامخ این گروه نشان می‌دهد که میزان تولید محصولات، میزان سفارش‌های جدید و موجودی مواد اولیه خریداری‌شده در دیماه نسبت به ماه گذشته تغییری نداشته است. همچنین سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها اندکی بهبود یافته و میزان استخدام نیروی کار افزایش خوبی داشته است.
با توجه به افزایش قیمت جهانی نفت و گاز در این ماه همه مدیران خرید، افزایش قیمت مواد اولیه را گزارش کرده و بنابراین شاهد افزایش فراگیر قیمت مواد اولیه در این گروه هستیم. کاهش شدید و نگرانکننده میزان فروش و موجودی انبار محصول در کنار عدم‌تغییر در میزان صادرات محصولات در دیماه نسبت به آذرماه در خصوص وضعیت کسب‌وکارهای این گروه در ماههای آتی هشدار جدی می‌دهد. این در حالی است افزایش شدید قیمت محصولات نیز در این ماه گزارش شده و باید به این موضوع توجه کرد که محصولات تولیدی این گروه مواد اولیه سایر گروه‌ها از جمله گروه‌های شیمیایی لاستیک و پلاستیک است. بنابراین تحولات این گروه در دیماه تغییرات قابل‌توجهی را در کسب‌وکارهای این گروه و سایر گروه‌های پایین‌دستی طی ماههای آتی ایجاد خواهد کرد. همچنین انتظارات فعالان گروه فرآوردههای نفت و گاز نسبت به ماه آینده حاکی از خوش‌بینی نسبت به ماه آینده است؛ در حالی که مدیران خرید این گروه در ماه گذشته به‌شدت نسبت به دیماه بدبین بودند.
تحلیل شامخ گروه ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی
بررسی مولفه‌های اصلی پیمایش شامخ برای گروه ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی نشان می‌دهد که تولید به میزان معتنابهی کاهش یافته است. این عدد در پیمایش دیماه در بین تمام صنایع کمترین است. همچنین سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها و موجودی مواد اولیه کاهش قابل‌توجهی داشته است. البته میزان سفارش‌های جدید افزایش یافته و استخدام و به‌کارگیری نیروی کار رشد قابل‌توجهی داشته است. ثبت عدد ۵/ ۹۵ برای مولفه قیمت خرید مواد اولیه نشان‌دهنده افزایش شدید بهای مواد اولیه این صنایع است؛ موضوعی که به‌زعم برخی از شرکت‌های بورسی فعال در این حوزه مرتبط با افزایش نرخ ارز است. همراهی افزایش بهای شدید در مواد اولیه با افت در موجودی انبار مواد اولیه میتواند تولید بنگاه‌های این گروه را در ماههای آتی با دشواری مواجه کند. کاهش قابلتوجه فروش محصولات و همچنین کاهش اندک صادرات در دیماه نسبت به آذرماه موضوع دیگری است که مورد اشاره فعالان اقتصادی این گروه قرار گرفته است. فعالان اقتصادی این گروه همچنین به کاهش شدید موجودی انبارمحصول اشاره کردهاند. انتظارات البته حاکی از خوش‌بینی فعالان این گروه نسبت به ماه آینده است.
تحلیل گروه صنایع فلزی
شامخ دیماه گروه صنایع فلزی با ثبت عدد ۵/ ۴۵ نشان از تنزل فعالیتهای این گروه نسبت به ماه قبل دارد. این عدد در مقایسه با شامخ ماه گذشته ۱۰واحد کاهش نشان می‌دهد که رقم قابل‌توجهی است. گروه صنایع فلزی در شهریورماه و مهرماه بالاترین عدد شامخ را در بین تمام صنایع کسب کرده بود. فعالان اقتصادی این گروه کاهش شدید در میزان تولید محصولات، کاهش سفارش‌های جدید، تنزل در سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها و افزایش اندک در به‌کارگیری نیروی کار در دیماه نسبت به آذرماه را گزارش کردهاند. همچنان باید گفت، تغییرات نرخ ارز از مهم‌ترین عوامل موثر بر نوسانات بازار محصولات صنایع فلزی در دیماه سال‌جاری بوده است. با افت جزئی قیمت دلار در ابتدای ماه، نرخ فروش محصولات فولادی هم تا حدودی کاهش پیدا کرد. اما از ابتدای دهه سوم، مجددا دلار افزایش پیدا کرده و قیمت انواع محصولات فلزی از جمله شمش آلومینیوم، صفحات فولادی، انواع ورقه‌های فلزی و میلگرد افزایش یافت. این روند افزایش نرخ ارز در کنار چالش‌های مربوط به تامین انرژی (گاز و برق) صنایع فولاد، مس و آلومینیوم دلیل اصلی افزایش مجدد قیمت‌ها در این ماه بودند؛ موضوعی که از سوی مدیران خرید این گروه نیز اعلام شده است. کاهش شدید تولید و افت فروش داخلی نیز تا حدودی به همین دلیل بوده است./ دنیای اقتصاد