به گفته فعالان بازار آهن و فولاد کشور، ترس از اقدامات تعزیراتی با خریداران محصولات طویل فولادی باعث شده تا این کالا از گروه محصول سرمایه‌ای خارج شود و دیگر کسی با هدف حفظ ارزش پول خود در برابر اثرات تورمی به خرید آهن و فولاد روی نیاورد. در چنین شرایطی صحبت‌های سید ابراهیم رئیسی در مراسم تحلیف مبنی بر مقابله با تورم و گرانی و استقبال از هر طرح دیپلماتیک که باعث لغو تحریم شود و واکنش طرف آمریکایی برای آغاز مذاکرات احیای برجام باعث شد تا ذهنیت کاهشی بر رفتار معامله‌گران آهن و فولاد حاکم شود. این مواضع از تضعیف و عقبگرد قیمتی بازار آزاد آهن و فولاد کشور حمایت کرد. مواضع کاهنده اثرگذار بر بازار آهن و فولاد کشور به میزانی جدی بود که اخبار کاهش تولید شمش و محصولات فولادی و عرضه آنها به بازار بر اثر استمرار قطعی برق فولادسازان نیز نتوانست به تحریک این بازار راکد منجر شود.
تقاضای سرمایه و مصرفی از بازار آهن و فولاد رخت بربست
بهای میلگرد در بازار آزاد تهران ظرف روزهای ابتدایی هفته جاری عقب‌نشینی کرد و مجددا به کانال 16هزار تومانی بازگشت. این در حالی بود که اواسط هفته گذشته میلگرد فولادی در بازار آزاد تهران حداکثر با نرخ 17هزار و 300تومان به‌ازای هر کیلوگرم معامله شد. تغییر دولت و صحبت‌های رئیس‌جمهور جدید که تا حدی بیانگر سیاست‌های اقتصادی دولت جدید است، دلیل اصلی بازگشت بهای میلگرد در بازار آزاد بود. درواقع صحبت‌های رئیس‌جمهور جدید در مراسم تحلیف و تاکید وی بر کنترل تورم باعث شد، ترمز تقاضا در بازار مقاطع طویل فولادی کشور کشیده شود. در گزارش‌های پیشین به نبود تقاضای مصرفی در بازار مقاطع طویل فولادی کشور تاکید شده بود. در چنین شرایطی روی کار آمدن دولت جدید و اظهارات رئیسی باعث شد تقاضای سرمایه‌ای نیز از این بازار رخت بربندد. سیدابراهیم رئیسی در مراسم تحلیف خود اظهار کرد که تحریم‌ها علیه ایران باید لغو شود و از هر طرح دیپلماتیک که باعث این امر شود، استقبال می‌کند. پس از آنکه سید ابراهیم رئیسی گفت دولت ایران از دیپلماسی برای رفع تحریم‌ها استقبال می‌کند، دولت آمریکا نیز رئیس‌جمهور جدید ایران را به ادامه مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای دعوت کرد. این موضع‌گیری باعث شد امید جدی مبنی بر آغاز دور جدید مذاکرات احیای برجام به وجود آید. مجموع این عوامل باعث شد احتیاط بر رفتار فعالان بازار آهن و فولاد کشور حکمفرما شود، به‌گونه‌ای که ترمز خریدهای سرمایه‌ای نیز در این بازار کشیده شد. در کنار موارد بیان‌شده، به گفته فعالان بازار آهن و فولاد کشور، صحبت‌هایی مبنی بر احتکار در بازار آهن و فولاد نیز وجود دارد و مسوولان تعزیرات به دنبال مقابله با آن برای کنترل قیمت‌ها هستند. این موضوع باعث شده دیگر به فولاد به چشم کالای سرمایه‌ای نگاه نشود و کسی ریسک خرید مقاطع طویل فولادی را به‌عنوان کالایی سرمایه‌ای نمی‌پذیرد. به این ترتیب دیگر خبری از خریدهایی با هدف حفظ ارزش پول در مقابل اثرات تورمی در بازار آزاد آهن و فولاد کشور نیست. مجموع عوامل بیان‌شده باعث افت محسوس تقاضا در بازار آزاد آهن و فولاد کشور شده است. البته پیش از این نیز بازار مقاطع طویل فولادی با رکود مصرفی بی‌سابقه‌ای روبه‌رو بود. همواره تابستان زمان اوج تقاضا برای مقاطع طویل فولادی به‌منظور اجرای پروژه‌های ساخت‌وساز در کشور است که امسال برخلاف رویه عمومی خبری از این رشد تقاضا نیست. اما به گفته فعالان بازار آهن و فولاد کشور ظرف روزهای اخیر به شکل قابل‌ملاحظه‌ای از تقاضای مصرفی برای این محصول کاسته شده و دیگر خبری از حداقل خرید مصرفی در این بازار نیز نیست و رکود حاکم بر این بازار تا حد تعطیلی سنگین است.
عقب‌نشینی قیمتی میلگرد تا کجا ادامه دارد؟
افت تقاضای مصرفی و سرمایه‌ای در بازار آهن و فولاد کشور باعث شده تا نرخ میلگرد و تیرآهن افت محسوسی داشته باشد. ظرف روز ابتدایی هفته جاری هر کیلوگرم میلگرد سایز16 به قیمت 16هزار و 900تومان و هر کیلوگرم تیرآهن سایز14 به نرخ 16هزار و 500تومان به ازای هر کیلوگرم مورد دادوستد قرار گرفت.
به گفته فعالان بازار آهن و فولاد کشور، در دومین روز از هفته جاری (یکشنبه هفدهم مردادماه)، صحبت از نرخ 16هزار و 500تومانی به ازای هر کیلوگرم میلگرد فولادی و نرخ 16هزار تومانی به ازای هر کیلوگرم تیرآهن بود. از آنجا که ظرف یک‌ماه اخیر شاهد پیشروی بیشتر قیمت میلگرد نسبت به بهای تیرآهن در بازار آزاد بودیم، احتمالا تعدیل نرخ بیشتری در انتظار میلگرد فولادی خواهد بود. خبر تعطیلی واحدهای فولادی کشور به دلیل قطعی برق در نیمه تیرماه باعث رشد یکباره بهای شمش و محصولات فولادی در کشور شد. اثرگذاری این خبر به‌گونه‌ای بود که باعث شد قیمت هر کیلوگرم میلگرد فولادی ظرف چند روز از کانال 15هزار تومانی به کانال 17هزار تومانی برسد. در شرایطی که سیگنال‌های عنوان‌شده باعث رخت‌بربستن تقاضا از این بازار شده، احتمال بازگشت قیمتی تا کف قیمت 16هزار تومانی در این بازار به‌شدت وجود دارد. روزهای پایانی هفته آینده نیز به دلیل مصادف‌بودن با تاسوعا و عاشورای حسینی تعطیل است که این موضوع نیز می‌تواند به رکود مصرفی در بازار آهن و فولاد کشور دامن بزند. به این ترتیب بعید به نظر می‌رسد که تا پایان مردادماه شاهد اوج‌گیری مجدد بازار مقاطع طویل فولادی کشور باشیم.
بی‌نتیجه‌شدن سیگنال‌های مثبت
تمامی سیگنال‌های موثر بر بازار آهن و فولاد کشور، کاهشی نیستند. با وجود صحبت‌های رئیس‌جمهور جدید مبنی بر استقبال از مذاکراتی که به رفع تحریم‌ها منجر شود، بهای ارز در بازار داخلی ظرف روز شنبه و ساعات ابتدایی روز یکشنبه افزایشی شد. عدم اطمینان معامله‌گران نسبت به روند نوسان نرخ ارز و سیاست‌های ارزی دولت جدید مهم‌ترین دلیل رشد بهای اسکناس آمریکایی با وجود سیگنال‌های منفی اثرگذار بر آن بود. وال‌استریت‌ژورنال روز جمعه گزارش داد که امیرعبداللهیان (یکی از گزینه‌های احتمالی وزارت خارجه دولت ابراهیم رئیسی) به مقامات اروپایی گفته که ایران متعهد به بازگشت به مذاکرات وین است. این خبر موجب شد انتظارات کاهشی در بازار تقویت شود. با وجود این، عدم اطمینان به سیاست‌های دولت به میزانی جدی بود که این خبر خوب نتوانست تاثیر چندانی بر رفتار معامله‌گران بازار ارز داشته باشد و نرخ اسکناس آمریکایی افزایشی شد. عموما افزایش نرخ ارز، سیگنالی مهم برای فعالان بازار آهن و فولاد کشور تلقی می‌شود و به‌سرعت نیز روند نوسان قیمتی در این بازار را با خود همراه می‌کند. اما رشد این مرتبه بهای اسکناس آمریکایی نتوانست بر بازار آهن و فولاد کشور اثرگذار شود. درواقع توان سیگنال‌های کاهنده اثرگذار بر این بازار به‌مراتب قوی‌تر از این سیگنال افزایشی بود. در حال حاضر بازار آهن و فولاد کشور در اغلب حلقه‌های زنجیره با کسری عرضه محصول روبه‌رو شده‌اند. خبر تعطیلی واحدهای فولادی در نیمه تیرماه بهای شمش و محصولات فولادی را در بازار داخل افزایشی کرد. سیگنال روانی کاهش عرضه مهم‌ترین دلیل اوج‌گیری قیمت در زمان انتشار این خبر بود. اما در شرایط کنونی که شاهد اثرگذاری واقعی این افت عرضه بر بازار هستیم، خبری از رشد مجدد نرخ نیست و حتی قیمت‌ها در حال عقب‌نشینی تا سطوح قبلی هستند؛ چرا که کاهش تقاضا این مرتبه قوی‌تر از تضعیف تقاضا در بازار ظاهر شده و این موضوع اجازه رشد قیمتی را با این سیگنال مثبت نمی‌دهد./دنیای اقتصاد