این در حالی است که انتشار اخبار مثبت از مذاکرات احیای برجام، زمینه کاهش قیمت و رکود در بسیاری از بازارهای کشور را ظرف روزهای اخیر به وجود آورده و در این میان حتی معاملات مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد با توجه به سیگنال‌‌‌های کاهشی نرخ ارز دستخوش این رکود شده است. با این حال، صنایع تکمیلی مصرف‌کننده شمش فولاد با نگرانی نسبت به رشد قیمت شمش در هفته‌‌‌های آینده با توجه به روند افزایشی به وجوده آمده در قیمت‌های جهانی، کمبود و افزایش نرخ آهن‌‌‌اسفنجی در بازار داخل تحت تاثیر افزایش هزینه تولید و برآورد رشد قیمت در میان‌مدت و سال آینده، بر حجم خریدهای خود در هفته جاری افزودند.
رونق در بخش میانی زنجیره فولاد ادامه‌‌‌دار شد
معاملات شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران به روال هفته‌‌‌های اخیر پررونق بود و صنایع تکمیلی فعال در این حوزه از شمش فولاد عرضه‌شده با قیمت پایه 12هزار و 680تومان استقبال کردند. گرانی و کمبود آهن‌‌‌اسفنجی، برآورد کاهش عرضه شمش فولاد در هفته‌‌‌های پیش‌‌‌رو با توجه به کمبود آهن‌‌‌اسفنجی و تسهیل صادرات شمش فولاد و احتمال گران شدن قیمت پایه شمش با توجه به سیگنال افزایش قیمت جهانی شمش فولاد، مهم‌ترین دلایل رونق این بازار بود. از 109هزار تن شمش فولاد عرضه‌شده در رینگ دیروز شمش فولاد، حدود 104هزار تن با میانگین قیمت 12هزار و 900تومان مورد معامله قرار گرفتند. استقبال خریداران از شمش فولاد به رقابت قیمتی حدود 2درصدی در این بخش منجر شد.
بی‌‌‌اعتنایی معاملات شمش به مذاکرات احیای برجام
ظرف روزهای اخیر گمانه‌‌‌زنی‌‌‌های مثبتی از احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات وین منتشر شد که این گمانه‌‌‌زنی‌‌‌ها، به تعدیل نرخ ارز آزاد و نیمایی انجامید. همواره عقبگرد نرخ ارز در بازار داخل، به رفتار فعالان بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران جهت داده و عموما تعدیل نرخ ارز به کاهش حجم خریدها منجر می‌شود؛ اما این بار این افت نرخ به کاهش محسوس در خرید از بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران، به‌خصوص در بخش فولاد منجر نشد.
بخشی از حفظ رونق در رینگ فولاد بازار فیزیکی بورس کالا، به‌رغم سیگنال‌‌‌های کاهشی نرخ ارز نیمایی و آزاد به روند نوسان قیمت در بازارهای جهانی بازمی‌گردد. بهای فولاد در بازارهای جهانی وارد مسیر رشد نرخ شده که این موضوع سیگنالی خلاف جهت تعدیل نرخ ارز در بازار داخل است و سرعت‌‌‌گیری در مقابل تعدیل قیمت پایه با وجود افت نرخ ارز خواهد بود. این پیشبینی از مهم‌ترین دلایلی است که باعث می‌شود متقاضیان محصول از رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران خریدهای خود را به امید کاهش نرخ در هفته‌‌‌های بعد به تعویق نیندازند و به این ترتیب، رونق در بخش فیزیکی بورس‌کالای ایران حفظ شود.
در عین حال، به شکل سنتی همواره هفته‌‌‌های پایانی سال زمان رونق در بازارهای کالایی است. رشد قابل ملاحظه تورم تولیدکننده با توجه به تورم عمومی و افزایش هزینه‌‌‌های جاری باعث می‌شود قیمت اغلب کالاها در سال جدید افزایشی شود. پیشبینی رشد قیمت مواد اولیه با شروع سال جدید باعث می‌شود به شکل سنتی بر حجم خرید در هفته‌‌‌های پایانی هر سال افزوده شود و این موضوع رونق بازار فیزیکی بورس‌کالا را در بهمن و اسفند به همراه دارد. افزایش فعالیت ساخت‌‌‌وساز با نزدیک‌شدن به بهار موضوع دیگری است که رونق حجم معاملات را در هفته‌‌‌های پایانی سال به همراه دارد.
بلاتکلیفی نرخ پایه
در معاملات شمش فولاد طی هفته جاری تنها یک نرخ برای عرضه شمش فولاد تعیین شد؛ این در حالی بود که از هفته ابتدایی تیرماه امسال، کف و سقف قیمتی برای عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالا تعیین می‌‌‌شد. ظرف هفته اخیر، فرمول تعیین قیمت پایه عرضه شمش فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران دستخوش چند تغییر شد. پس از اتمام زمان معاملات شمش فولاد طی هفته گذشته در روز دوازدهم بهمن، بورس‌کالای ایران در اطلاعیه‌‌‌ای رسمی اعلام کرد که نرخ پایه شمش فولاد برای عرضه در هفته جاری (روز سه‌‌‌شنبه نوزدهم بهمن‌ماه) بر اساس میانگین نرخ معامله هفته قبل با احتساب بازه صفر تا مثبت 3درصدی تعیین خواهد شد. اما روز دوشنبه هجدهم بهمن، بورس‌کالای ایران در ابلاغیه‌‌‌ای جدید اعلام کرد که قیمت پایه شمش فولاد بر اساس اطلاعیه قبلی اجرایی نمی‌شود؛ چرا که درصورت استفاده از فرمول اعلامی هفته قبل قیمت پایه از 95درصد قیمت شمش فولاد صادراتی کشور بیشتر می‌‌‌شد. در ادامه، بورس‌کالای ایران قیمت عرضه شمش فولاد در هفته جاری را 12هزار و 680تومان اعلام کرد.
اطلاعیه بورس کالا مبنی بر حذف کرانه منفی 3درصد در تعیین نرخ پایه برای عرضه هفته جاری با استدلال بهبود بازارهای صادراتی شمش فولاد و ترغیب فولادسازان به عرضه در بازار داخل انجام شده بود. اما تعدیل نرخ ارز نیمایی در بازار داخل ظرف یک‌هفته اخیر باعث شد به‌رغم افزایش قیمت شمش فولاد صادراتی کشور، از نرخ آن در بازار داخل کاسته شود.
در شرایطی که نرخ ارز نیمایی در بازار داخل به تبع مذاکرات احیای برجام کاهشی شده، اگر بورس‌کالا از رویه پیشنهادی هفته قبل برای تعیین قیمت پایه عرضه شمش فولاد در رینگ هفته جاری استفاده می‌‌‌کرد، نرخ پایه تعیین‌شده برای عرضه شمش فولاد از 95درصد قیمت شمش فولاد صادراتی کشور فوب خلیج‌فارس بیشتر می‌‌‌شد. بنابراین بورس کالا هفته جاری تعیین نرخ بر اساس پیشنهاد عملکرد را کنار گذاشت و به سراغ رویه قبلی برای تعیین نرخ پایه شمش فولاد یعنی استفاده از فرمول 95درصد قیمت شمش فولاد صادراتی فوب خلیج‌فارس رفت.
قیمت بیلت صادراتی ایران فوب خلیج‌فارس ظرف هفته اخیر رشد 36/ 1درصدی داشت و به 560دلار به ازای هر تن رسید، اما در این بازه زمانی نرخ ارز نیمایی کاهش داشت و این موضوع باعث شد نرخ ارز نیمایی سرعت‌‌‌گیری در مسیر رشد قیمت پایه شمش فولاد باشد.
مشخص نبودن رویه تعیین نرخ پایه شمش فولاد برای عرضه در هفته جاری به معضلی برای صنایع تکمیلی فعال در این بخش تبدیل شده است. این موضوع امکان برنامه‌‌‌ریزی برای خرید مواد اولیه را از صنایع مصرف‌کننده شمش فولاد گرفته است، بنابراین انتظار می‌رود بورس‌کالا این رویه را روشن کند.
خبرهای وین بر رکود معاملات بازار آزاد مقاطع طویل افزود
برآورد کف‌‌‌نشینی قیمت عرضه مقاطع طویل فولادی در هفته گذشته باعث شد از عرضه میلگرد در معاملات چهارشنبه سیزدهم بهمن استقبال نسبتا خوبی شود. این موضوع سیگنالی در جهت رونق بازار مقاطع طویل فولادی برای هفته جاری بود؛ اما انتشار اخبار مثبت از مذاکرات احیای برجام در ابتدای هفته و تعدیل نرخ ارز باعث شد بر رکود حاکم بر معاملات مقاطع طویل فولادی ظرف هفته جاری افزوده شود. با این حال، این رکود کاهش قیمت مقاطع در بازار را به همراه نداشت؛ چرا که شمش فولاد در ماه‌‌‌های اخیر در محدوده 12هزار و 500تومان تا 13هزار و 900تومان در رینگ صنعتی بورس‌کالا مورد معامله قرار گرفت. با احتساب مالیات ارزش‌افزوده شمش فولاد طی هفته‌‌‌های گذشته با نرخی در بازه 13هزار و 650تومان تا 15هزار تومان برای نوردکار تمام شده است. در چنین شرایطی میلگرد 15هزار و 300تومانی در بازار آزاد رقمی منطقی است و نمی‌‌‌توان انتظار داشت قیمت‌ها به‌سادگی از نرخ‌های فعلی عقب‌‌‌نشینی کنند./دنیای اقتصاد