بعد از معاملات عجیب سنگ آهن در بورس کالا در روز ۲۲ فروردین که در آن سنگ آهن دانه‌بندی ۲۰ درصد و سنگ آهن کلوخه ۱۷ درصد بالاتر از قیمت پایه معامله شد، حالا بورس کالا در اقدامی بی‌سابقه، قیمت پایه سنگ آهن کلوخه برای عرضه‌های روز ۵ اردیبهشت را ۵۰ درصد بالاتر از قیمت‌های منصفانه و قانونی و ۲۸ درصد بالاتر از قیمت‌های پایه در عرضه پیشین اعلام کرده است! یک محاسبه ساده نشان می‌دهد که وارد کردن این شوک قیمتی به زنجیره فولاد، می‌تواند قیمت شمش فولادی را حداقل ۱۴۰۰ تومان به ازای هر کیلو افزایش دهد.
به گزارش چیلان ، بورس کالا برای عرضه‌های روز ۵ اردیبهشت، قیمت پایه سنگ آهن کلوخه را ۱۳۱۳ تومان به ازای هر کیلو اعلام کرده است. در عرضه‌های پیشین سنگ آهن در بورس کالا در ۲۲ فروردین، قیمت پایه سنگ آهن کلوخه ۱۰۲۶ تومان به ازای هر کیلو بوده و بورس کالا به یکباره با یک شوک قیمتی، قیمت پایه را ۲۸ درصد بالا برده است.
اما واقعاً قیمت سنگ آهن کلوخه باید چقدر باشد؟ طبق ضرایب قیمتی زنجیره فولاد که به تصویب وزارت صمت و شرکت‌های فولادی و معدنی رسیده، قیمت سنگ آهن باید ۷.۵ درصد نرخ شمش فولاد خوزستان باشد. متوسط قیمت فروش داخلی و صادراتی شمش فولاد خوزستان بر اساس اطلاعات منتشرشده در سامانه کدال، ۱۱۶۸۲ تومان به ازای هر کیلو است که این نرخ مربوط به فروردین ۱۴۰۰ است. بنابراین، قیمت سنگ آهن کلوخه باید بر اساس این ضریب، ۸۷۶ تومان به ازای هر کیلو باشد. قیمت پایه ۱۳۱۳ تومانی برای سنگ آهن کلوخه، ۵۰ درصد (معادل ۴۳۷ تومان به ازای هر کیلو) بالاتر از نرخ‌های قانونی است.
قرار دادن قیمت پایه سنگ آهن ۵۰ درصد بالاتر از نرخ‌های قانونی و منصفانه هزینه تولید شمش فولادی را چقدر بالا می‌برد؟ برای تولید هر تن شمش فولادی به روش احیاء مستقیم در کوره‌های قوس الکتریکی، به ۳.۲ تن سنگ آهن کلوخه نیاز است. وقتی بورس کالا نرخ پایه سنگ آهن را ۴۳۷ تومان به ازای هر کیلو بالا می‌برد، با این کار عملاً هزینه تولید هر کیلو شمش فولادی را ۱۳۹۸ تومان به ازای هر کیلو افزایش می‌دهد!
استارت گرانی در بازار فولاد
افزایش ۵۰ درصدی نرخ سنگ آهن نسبت به قیمت‌های قانونی، به معنای دمیدن بر طبل گرانی و تورم در بازار فولاد است. با این کار هزینه تولید فولاد در کشور بالا می‌رود، و اگر بورس کالا قیمت پایه شمش فولادی را حدود ۱۴۰۰ تومان به ازای هر کیلو بالا نبرد، عملاً حاشیه سود فولادسازان را کاهش داده و لذا به تولید فولاد در کشوری که دهمین تولیدکننده این کالای مهم در دنیا است، آسیب وارد کرده است.
از سوی دیگر، افزایش قیمت سنگ آهن، افزایش قیمت کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی را نیز در پی خواهد داشت و در نهایت همه این گرانی‌ها به گرانی محصولات فولادی که عامه مردم مصرف‌کننده آن هستند، منجر خواهد شد. در حال حاضر، به دلیل تضعیف قدرت مصرف‌کنندگان نهایی، اقتصاد ایران با پدیده رکود تورمی روبرو است و شوک قیمتی ناشی از جهش قیمت سنگ آهن، این رکود تورمی در بخش فولاد را تشدید خواهد کرد.
افزایش قیمتی بیش از ادعای بخش معدن و اتاق بازرگانی
سال گذشته که مباحث طولانی و بی‌سرانجامِ فولادی‌ها و معدنی‌ها بر ضرایب قیمتی زنجیره فولاد (سنگ آهن، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی) در جریان بود، پیشنهاد بخش معدن این بود که ضریب قیمتی سنگ آهن از ۷.۵ درصد شمش فولادی به ۹ درصد شمش فولادی افزایش یابد. پیشنهاد اتاق بازرگانی نیز این بود که ضریب قیمتی سنگ آهن به ۸.۵ درصد شمش فولاد خوزستان افزایش یابد. حالا اما بورس کالا در اقدامی عجیب و خودسرانه، ضریب قیمتی سنگ آهن را به ۱۱.۲ درصد شمش فخوز افزایش داده است./چیلان