بازار ارز مدت‌هاست دستخوش نوسان قیمت و تغییرات لحظه‌ای نرخ شده و این روند همچنان ادامه دارد، البته در مرداد ماه از شدت هیجانات بازار کاسته شده بود تا اینکه در شهریور ماه دلار مجددا متاثر از اخبار سیاسی با شیب ملایمی وارد مدار افزایشی شد، اما در هفته دوم با سرعت بیشتری پله‌های صعودی را طی کرد به طوریکه در برخی ساعات معاملات روز گذشته بازار آزاد تا مرز ۲۵هزار تومان پیش رفت.
سیگنال‌های مثبت در راه است
طی این مدت عوامل مختلفی از جمله افزایش تقاضای ناشی از تعطیلات اول هفته، تاثیر روانی خروج سرمایه‌ها از بورس و همچنین اثرات مربوط به احتمال اعمال مکانیزم ماشه باعث شد تا دلار دوباره وارد کانال‌هایی شود که طی ماه گذشته از آن فاصله گرفته بود؛ البته بیشتر کارشناسان در این موضوع متفق‌النظرند که با رفع فشار تقاضا و متعادل شدن بازار سرمایه و نیز احتمال پایین موفقیت آمریکا در استفاده از مکانیزم ماشه و حضور پرقدرت بازارساز در سمت عرضه، طی روزهای آینده ثبات و نوسان بیشتری در بازار ارز خواهیم داشت.
در این میان عوامل دیگری از جمله افزایش عرضه ارز در نیما و تلاش دولت برای آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در خارج کشور هم باعث شده تا پیش‌بینی کاهش قیمت دلار شدت بیشتری بگیرد.
تاثیر عرضه ۴۰۰میلیون دلاری بر بازار
البته در همین بین نوسان‌گیران به دنبال سوء‌استفاده از شرایط فعلی هستند و از طریق معاملات صوری و شبانه سعی در دستکاری نرخ و فروش ارزهای خود در قیمت‌های بالا دارند؛ از طرفی از ابتدای شهریور روند عرضه ارز در نیما به شکل قابل ملاحظه ای افزایش یافته به طوریکه در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه هفته گذشته بیش از ۴۰۰ میلیون دلار ارز در نیما عرضه شده که می‌تواند در کاهش نرخ ارز موثر باشد.
نقش اوراق سلف نفتی بر بازار ارز
یکی از دلایل عمده افزایش نرخ ارز در کنار عامل تورم، رشد نقدینگی است، به این صورت که با رشد نقدینگی، تقاضا و قیمت‌ها نیز افزایش می‌یابد که در این شرایط انتظارات تورمی هم بالاتر رفته و این موضوع روند صعودی قیمت‌ها را تشدید می‌کند.
یکی از اصلی‌ترین اهداف انتشار اوراق سلف کنترل انتظارات تورمی است، به این صورت که دولت قصد دارد با هدایت نقدینگی به این سمت، با جبران کسری بودجه خود مانع از رشد مجدد نقدینگی، تورم و همچنین افزایش قیمت ارز و التهاب سایر بازار‌ها خواهد شد.
در همین زمینه عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی هم ۲۲مرداد ماه در صفحه اینستاگرامی خود نوشت: «طرح فروش اوراق ریالی سلف نفتی که عملا فروش قطعی می باشد و تحویل آن دو سال دیگر خواهد بود، دو ویژگی دارد: ۱- انتظارات تورمی را مدیریت می کند. ۲- نسبت به اوراق قرضه کم هزینه تر و قابل مدیریت تر است، همزمان سود بیشتری نیز برای دارنده این اوراق دارد.
آینده دلار به ماندگاری در نرخ ۲۴۲۰۰ بستگی دارد
در این میان کارشناسان و صاحب‌نظران مسائل ارزی دلایل متعددی را برای افزایش نرخ دلار عنوان می‌کنند؛ علیرضا شامخی، یکی از کارشناسان اقتصادی است که در پاسخ به چرایی افزایش قیمت دلار به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: یکی از دلایل افزایش قیمت دلار در روزهای اخیر، پالس‌های متعدد منفی در بازار بوده که اثر روانی آن‌ها بازار را متلاطم کرده است.
شامخی اضافه کرد: دلار در روزهای گذشته از مقاومت ۲۴۲۰۰تومان عبور کرده که به این ترتیب روند آن در روزهای آینده به میزان ماندگاری در نرخ بالای ۲۴۲۰۰ تومان بستگی دارد؛ اگر بانک‌مرکزی بتواند قبل از پایان هفته، قیمت را در زیر این مقاومت کنترل کند، می‌توان انتظار ریزش قیمت دلار را داشت.
دلار به قیمت منطقی خواهد رسید
محمد لاهوتی، رییس کنفدراسیون صادرات ایران هم معتقد است که نرخ فعلی دلار واقعی نیست و اگرچه در حال حاضر متاثر از عوامل سیاسی، صعودی شده اما با اقداماتی که برای آزادسازی منابع ارزی صورت گرفته، و همچنین افزایش ورود ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی، قیمت دلار تا رسیدن به نرخ واقعی کاهش خواهد یافت.
صعود دلار ماندگار نخواهد بود
در همین رابطه محمد انصاری، رییس کمیته ارزی اتاق بازرگانی تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادآنلاین بر عدم ماندگاری دلار در مدار صعودی تاکید کرد و افزود: شرایط فعلی بازار ارز ماندگار نیست و این رفت و آمد‌های دلار برای رسیدن به نرخ تعادلی است.
انصاری تصریح کرد: همانطور که رییس بانک مرکزی اظهار کرده قیمت واقعی دلار رقم‌های فعلی نیست و به نظر می‌رسد با شرایط پیش رو دلار مجددا به زیر ۲۰هزار تومان برسد.
با تورم صعودی نرخ ارز را نمی‌توان پایین نگه داشت
همچنین عباس آرگون، عضو اتاق بازرگانی تهران نیز در همین رابطه به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: بازار ارز ما مدتی است از کنترل خارج شده و در این بین برخی تصمیمات سیاسی هم ضربه‌های پی‌در‌پی به این بازار وارد کرده‌اند، اما نکته اینجاست که نرخ تورم ما بالاست و به همان میزان ارزش پول ملی هم روبه کاهش است، بنابراین در این شرایط نمی‌توان نرخ ارز را به زور پایین آورد.
او تاکید کرد: تا زمانی که تورم کنترل نشود، پایین آمدن نرخ ارز ممکن نیست و اگر قرار باشد دلار بدون هیچ منطقی ارزان شود، افزایشی دوباره در انتظارش خواهد بود.
بر اساس این گزارش، بازار ارز روزهای حساسی را سپری می‌کند که نظیر آن را در نیمه دوم سال۹۷ هم شاهد بودیم، البته با این تفاوت که مدیریت کارآمد و سیاست‌های کنترلی بانک‌مرکزی از جمله تلاش برای حفظ ارزش پول ملی بدون اتکا به تزریق بی‌رویه ارز باعث شده تا به رغم التهابات فعلی نرخ دلار، بیشتر صاحب‌نظران این حوزه آینده قابل کنترلی را برای بازار ارز پیش‌بینی کنند.