بتن خود متراکم چیست؟تفاوت این بتن با دیگر بتن ها در چیست؟در این مقاله قصد داریم عناوین زیر را بطور مختصر برای شما توضیح دهیم:
- بتن خود متراکم چیست؟
- مواد تشکیل دهنده بتن خود متراکم
- مواد افزودنی در بتن خود متراکم
- مشخصات بتن خود متراکم
- ویژگی ها، کاربردها و مزایای بتن خود متراکم
بتن خود متراکم چیست؟
بتنی با کارایی زیاد و عدم جداشدگی است که می تواند در محل مورد نظر ریخته شده، فضای قالب را پر کند و اطراف آرماتورها را بدون نیاز به تراکم مکانیکی فرا بگیرد. به طور کلی بتن خود متراکم با مصالح بتن معمولی ساخته می‌شود و در برخی موارد برای ساخت آن علاوه بر مقادیر نسبتاً زیاد فوق روان کننده، از افزودنی لزجت دهنده نیز استفاده می‌شود.
مواد تشکیل دهنده بتن خود متراکم
- سیمان
- سنگدانه
- ماده تامین کننده گرانوی یا اصلاح کننده لزجت
- ماده تامین کننده روانی
بتن خود متراکم را بر مبنای نوع مواد افزوذنی که در اختلاط آن به کار می برند می توان در سه دسته تقسیم بندی نمود :
گروه دارای مواد پودری
این نوع از بتن خود متراکم دارای میزان بالای مواد پودری می باشد که مقصود از مواد پودری مصالح و دانه های کوچکتر از ۰٫۱۵ میلی متر می باشد و شامل ذرات سیمان و ماسه می باشد.
گروه دارای مواد قوام آور
دراین نوع بتن خود متراکم میزان مواد پودری پایین می باشد و افزودنی هایی همانند روان کننده ها به این نوع بتن اضافه می شود.
گروه مواد ترکیبی
این نوع از بتن خود متراکم دارای ویژگی دو گروه بالا بصورت همزمان می باشد به عبارتی در عین حال که میزان مواد ریزدانه بالاست از طرفی از مواد قاوم آور و افزودنی هایی همانند روان کننده ها به آن افزوده شده است.
ویژگی‌های بتن خود متراکم
خواص بتن تازه در بتن‌های خودمتراکم از حساسیت بیشتری نسبت به انواع دیگر برخوردار است زیرا مزایای این بتن غالباً از خواص آن در حالت تازه ناشی می‌گردد و به همین دلیل نیز آزمایش‌های خاصی برای ارزیابی رفتار بتن خود متراکم تازه بکار گرفته می‌شود. بتن خود متراکم در حالت تازه عموماً با سه ویژگی زیر شناخته می‌شود:
- قابلیت پرکردن
- قابلیت عبور
- مقاومت در برابر جداشدگی (پایداری)
مشخصات بتن خود متراکم
کارآئی :
از نظر کارآئی يک بتن خود تراکم مناسب دارای خواص زير خواهد بود.
در حالت معمولی دارای جريان اسلامپی بيش از ۶۰۰ ميلی متر و بدون جدا شدگی
.حفظ روانی به مدت حداقل ۹۰ دقيق (در صورت نياز).توانائی مقاومت در شيب ۳% در سطح افقی آزاد (در صورت نياز).قابليت پمپ شدن در لوله‌ها به طول حداقل ۱۰۰ متر و به مدت حداقل ۹۰ دقيقه (در صورت نياز).
دوام :
از نظر دوام براي بتن خود تراکم سخت شده نکات زير قابل ذکر است.
مقاومت در مقابل خوردگی، تهاجم سولفات‌ها – کلريدها و ديگر عوامل شيميايی. مقاومت در مقابل انجماد – ذوب مطابق استانداردها.
کاهش خطر ترک‌های حرارتی در مقايسه با بتن معمولی لرزانده شده
روانی بتن خود متراکم :
روانی عمدتاً توسط فوق روان کننده‌ها کنترل می‌شود ولی استفاده بیش از حد آنها می‌تواند منجر به خطر جدا شدگی دانه بندی یا توقف بتن شود. بدلیل خواص روانی زیاد بتن خود متراکم خطر جداشدگی دانه بندی و توقف زیاد بوده و توجهات خاصی را می‌طلبد. این خطر می‌تواند با استفاده مناسب و کافی از ریز دانه‌ها (ذرات کوچکتر از ۰/۱۲۵ میلیمتر) کاهش می‌یابد.
خزش در بتن خود تراکم :
رابطه بین تنش و تغییر شکل نسبی بتن تابعی از زمان است که افزایش تغییر شکل نسبی به مرور زمان تحت اثر بار ثابت خزش نامیده می‌شود. از آنجا که این افزایش می‌تواند چندین برابر بزرگتر از تغییر شکل نسبی هنگام بارگذاری باشد، لذا پدیده خزش نقش نسبتاً مهمی در رفتار سازه‌ها خواهد داشت. بزرگی خزش و نرخ پیشرفت آن تحت تأثیر فاکتورهای زیادی هستند، بعضی از این فاکتورها ناشی از خواص مخلوط سیمان بوده و برخی به شرایط بارگذاری و محیطی بستگی دارند. با توجه به اینکه خزش به میزان تنش نیز بستگی دارد، هنگامی که تنش تحمل شده کمتر از حدوداً نیمی از مقاومت فشاری بتن باشد، کرنش خزشی تقریباً متناسب با میزان تنش بوده و خزش خطی خوانده می‌شود. در سطوح بالاتر تنش، خزش با نرخ سریعتری افزایش می‌یابد و نسبت به تنش غیرخطی می‌شود. این رفتار غیرخطی خزش در سطوح بالای تنش، مرتبط با افزایش میکروترک‌ها تلقی می‌شود. تنش‌های فشاری به ندرت در سازههای بتنی در بارهای سرویس از نصف مقاومت فشاری فراتر می‌روند و لذا اثرات خزش غیرخطی از اهمیت کمتری نسبت به خزش خطی برخوردار است.
کاربرد بتن خود متراکم
کاربرد تکنولوژی بتن خود متراکم به لحاظ ملاحظات اقتصادی و سهولت اجرائی ارجحیت دارد. به دلیل عدم نیاز به ویبره و به سبب روانی زیاد استفاده از آن می‌تواند ضعف سازههای بتنی را در ایران که تا حدود زیادی متاثر از عدم ویبره مناسب (بخصوص در تراکم شدید آرماتور) و غیر یکنواختی بتن است کاهش دهد ولی باید در استفاده از آن ملاحظات خاصی را به کار بر‌د. تمامی فرمول‌ها و پارامترهای مورد استفاده در ساخت و طراحی سازههای بتن آرمه در اینجا نیز عیناً به کار می‌رود.
- سازههای بتنی معماری
- تونل‌های شهری و آبی که در آنها مسافت طولانی انتقال بتن معمولی و حفظ کيفيت و تراکم آن از مشکلات اجرایی است.
- ساختمان‌های بلند و برج‌ها
- ستون‌ها و دیوارهای بلند یا ميلگردهای متراکم
- ستون‌های بتن ریزی شده با پمپ
- بتن ریزی بلوک‌های بتنی
- بتن ریزی کف‌ها و سطوح افقی
- بتن ریزی در سازههای زیر آبی
مزایای استفاده از بتن خود متراکم
- توسعه سازههای بتنی در دنيا و نياز به بتن‌های با خواص ویژه
- کمبود کارگران ماهر بتن ریزی به ویژه کارگران ویبره زن
- افزایش سرعت اجرای سازههای بتنی در سهولت بتن ریزی
- امکان بهبود کيفيت مکانيکی بتن
- امکان اجرای سازههای بتنی ظریف و سنگين و انتخاب مقاطع کوچک یا ميلگردهای فشرده
- توسعه صنایع پيش ساخته بتنی
- صرفه جویی اقتصادی با توجه به کاهش نيروی انسانی لازم و زمان ساخت
- توجه به سطوح تمام شده زیبا و مرغوب سازههای بتنی
- کاهش سر و صدا و آلودگی صوتی محيط کار به ویژه در صنایع پيش ساخته بتنی
تهیه شده در گروه تولید محتوای فولاد 24