_1.jpg)
آذربایجان‌شرقی با فرآوری سالانه ۵/ ۵ میلیون تن فولاد، ۲۴ درصد مجموع تولید این محصول پرکاربرد در ایران را تهیه و به بازار مصرف داخلی و خارجی عرضه می‌کند. صنعت فولاد آذربایجان‌شرقی علاوه بر تامین نیاز داخلی و صادرات، از منظر اشتغال‌زایی برای قشر جوان و تحصیلکرده نیز دارای اهمیت است به گونه‌ای که افزون بر پنج هزار نفر در صنایع فولاد استان مشغول هستند. توسعه صنعت فولاد آذربایجان‌شرقی از حدود ۱۵ سال پیش کلید خورد و به تدریج این خطه از کشورمان به یکی از قطب‌های مهم تولید فولاد تبدیل شد. نکته قابل توجه در صنایع فولاد آذربایجان‌شرقی، حضور قاطع بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری آن برای ایجاد واحدهای جدید در این حوزه است به‌گونه‌ای که می‌توان گفت صنعت فولاد در این دیار، الگوی موفقی از مشارکت بخش خصوصی در ایجاد و توسعه صنعتی است.
صادرات ۵/ ۶۵ میلیون دلار
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌شرقی، میزان صادرات واحدهای فولادی استان در سال‌جاری را معادل ۱۵۳ هزار تن اعلام کرد و گفت: افزون بر ۵/ ۶۵ میلیون دلار ارز از صادرات این محصولات حاصل شده است.حسین نجاتی با اشاره به مقام نخست استان در سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در دو صنعت فولاد و خودرو افزود: این استان از نظر ظرفیت بالقوه تولید، با تولید بیش از ۵/ ۱ میلیون تن شمش فولاد معادل ۱۵ درصد ظرفیت کشور و ۵/ ۵ میلیون تن مقاطع فولاد ساختمانی معادل ۲۴ درصد ظرفیت کشور، یکی از قطب‌های فولادی در محصولات نهایی و طولی است. وی تولید محصول نهایی شرکت‌های فولادی استان در ۶ ماه سال‌جاری را یک میلیون و ۹۳۰ هزار تن اعلام کرد و گفت: معادل ۲۰ درصد تولید محصول طولی فولادی کشور است. وی همچنین از رتبه اول کشور و چهارم استان در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در تولید مقاطع طولی خبر داد. نجاتی تولید واحدهای فولادسازی استان در سال ۱۳۹۶ را ۹۵۰ هزار تن فولاد خام و ۳ میلیون و ۵۰۰هزار تن محصولات نهایی اعلام و اظهار کرد: این میزان تولید در هفت ماه امسال برابر با ۶۱۰ هزار تن فولاد خام و ۲ میلیون و ۱۴۴ هزار تن محصول نهایی است. وی پیش‌بینی کرد: تولید صنعت فولاد استان تا پایان سال‌جاری به رقمی افزون بر یک میلیون و ۵۰ هزار تن فولاد خام و بیش از ۳ میلیون و ۶۸۰هزار تن محصول نهایی برسد.
افزایش تولید فولاد میانه
مدیرعامل شرکت فولاد آذربایجان در شهرستان میانه نیز با اشاره به تلاش این مجموعه برای افزایش سهم خود از تولید فولاد کشور گفت: با تکمیل چرخه تولید، ظرفیت عرضه انواع محصولات این مجتمع به بازار به بیش از ۲ میلیون تن در سال خواهد رسید. محمدجعفر عظمایی با بیان اینکه شهر میانه دروازه آذربایجان است، افزود: تولید مفتول‌های صنعتی مجتمع فولاد میانه در منطقه زبانزد است. وی با اشاره به وجود سه مجموعه فعال فولادی در این مجتمع فولاد آذربایجان اظهار کرد: واحد نورد یا تولید مفتول‌های صنعتی و ساختمانی از سال ۱۳۷۹ فعالیت خود را آغاز کرده و عمده تولیدات این واحد انواع میلگرد ۱۰ تا ۳۲ میلی‌متری است. مدیرعامل مجتمع فولاد میانه اضافه کرد: در این واحد سالانه ۵۵۰ هزار تن محصول با کیفیت به دست جوانان تولید و به بازار عرضه می‌شود. وی همچنین به کنترل کیفی محصولات صادراتی مجتمع فولاد میانه اشاره کرد و گفت: در چند ماه گذشته ۲۷ هزار تن محصول فولادی از میانه به ترکیه، عراق، جمهوری آذربایجان و گرجستان صادر کرده‌ایم.عظمایی با اشاره به احیای مستقیم واحد دوم مجتمع فولاد آذربایجان در میانه افزود: سالانه ۸۰۰هزار تن آهن اسفنجی در این واحد تولید می‌شود که ماده اولیه کارخانه‌های تولید انواع پروفیل‌ها، شمش‌ها و مقاطع فولادی است.
وی واحد سوم مجتمع فولاد آذربایجان را واحد تولید شمش‌های فولادی اعلام کرد و گفت: با بهره‌برداری از این واحد در اواخر سال آینده زنجیره ارزش افزوده تولید در کارخانه فولادسازی تکمیل و تولید انواع محصولات در این مجتمع به بیش از ۲میلیون تن در سال خواهد رسید. مدیرعامل فولاد ناب تبریز هم با بیان اینکه این کارخانه انواع محصولات فولادی شامل نبشی، ناودانی، تیرآهن تولید می‌کند، اظهار کرد: ظرفیت اسمی کارخانه حدود ۴۵۰هزار تن و اشتغال‌زایی کارخانه حدود ۴۰۰ نفر است. کریم رحیمی با اشاره به پیشرفت‌های چشمگیر صنعت فولاد کشور در سال‌های گذشته افزود: ۹۸ درصد قطعات مورد نیاز خط تولید در این کارخانه به دست خود متخصصان این کارخانه تولید می‌شود. وی اضافه کرد: سالانه حدود ۴۰ هزار تن محصول تولید کارخانه فولاد ناب تبریز به کشورهای مختلف همچون امارات، عراق، افغانستان، ترکیه صادرات دارند.
مدیرعامل مجتمع فولاد بناب نیز گفت: این مجتمع توان تولید ۱۰ درصد فولاد کشور را دارد. سید پاستور قرشی اسکویی حمایت از این واحد تولیدی را ضروری دانست و افزود: مشکلات بانکی، محدودیت در حقوق مدنی و اجتماعی و تامین نقدینگی از مهم‌ترین دغدغه‌های این مجتمع است. وی خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی برای تامین مواد اولیه از طریق سرمایه‌گذاران محلی و مشارکت تامین‌کنندگان مواد اولیه در حال اجرا است و اقدامات موثر دیگری نیز به این منظور در آینده نزدیک برای فعال‌سازی سایر خطوط تولید انجام خواهد شد.
توسعه واحدهای تولید
کارخانه‌های تولید فولاد در آذربایجان‌شرقی با وجود مشکلات ناشی از تحریم و مسائل بانکی به اجرای طرح‌های توسعه به‌عنوان بسترساز ادامه حیات خود نگاه می‌کنند و برای تحقق آن می‌کوشند.
با همین نگاه بود که در سال‌جاری چند طرح توسعه واحدهای تولید فولاد استان افتتاح یا کلنگ ایجاد واحدهای جدید با حضور مقام‌های محلی و کشوری زمین زده شد. اواخر مهر امسال با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری، وزیر صنعت، معدن و تجارت و جمعی از مقام‌های استانی آذربایجان‌شرقی، واحد تولید آهن اسفنجی «مجتمع فولاد آذربایجان» در میانه به‌عنوان یکی از طرح‌های توسعه این مجتمع فولادی بهره‌برداری شد. واحد تولید آهن اسفنجی فولاد میانه به‌عنوان یکی از طرح‌های توسعه این مجتمع با ظرفیت تولیدی ۸۰۰ هزار تن‌آهن اسفنجی در سال اجرا شده است. این طرح توسعه شامل سه بخش احیا، ذوب‌و‌نورد است که بخش احیای مستقیم در قالب طرح کارخانه تولید آهن اسفنجی میانه، از طرف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) واگذار شد و موسسه عاشورای گروه تخصصی کربلا به‌صورت «مهندسی، تامین کالا و ساخت» (EPC) این پروژه را اجرا کرد.
در طول احداث این واحد برای حدود ۳۰۰نفر به‌طور مستقیم و حدود ۸۰۰ نفر به‌طور غیرمستقیم اشتغال‌زایی شد و با بهره‌برداری از آن نیز برای ۵۰۰نفر به‌طور مستقیم و ۱۵۰۰ نفر به‌طور غیرمستقیم اشتغال پایدار ایجاد شده است.میزان سرمایه‌گذاری برای ساخت این کارخانه ۲هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال بود و در ساخت آن ۳۰۰شرکت داخلی مشارکت داشتند. واحد تولید آهن اسفنجی مجتمع فولاد آذربایجان دومین طرح از طرح‌های هشت‌گانه عظیم صنعت فولاد کشور است که در آن برای نخستین بار در کشور محصول با تکنولوژی پرد تولید می‌شود.
کارخانه تولید فولاد شهریار نیز آذر امسال توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت در تبریز افتتاح شد.در فاز اول کارخانه فولاد شهریار، ورق‌های فولادی با پوشش گالوانیزه تا ۳ میلی متر با ظرفیت ۹۰ هزار تن در سال تولید می‌شود.این کارخانه با ۲ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی و ۷۰۰ میلیارد ریال هزینه ریالی با ظرفیت اشتغال‌زایی برای ۸۵ نفر به بهره‌برداری رسید.قرار است فاز دوم کارخانه فولاد شهریار نیز با ۱۲۰ هزار تن ظرفیت تولید در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ افتتاح شود. کارخانه فولاد آذرآبادگان ارس نیز از دیگر واحدهای در حال ساخت است که عملیات اجرایی آن با توان بخش خصوصی و بدون استفاده از منابع بانکی آغاز شده و قرار است خرداد آینده به تولید برسد. برای اجرای این طرح ۱۲۰ میلیارد تومان هزینه شده و انتظار می‌رود در فاز اول بهره‌برداری از آن برای ۳۵۰ نفر اشتغال‌زایی شود.پیش‌بینی می‌شود در مرحله اول این واحد همچنین ۱۵۰ هزار تن فولاد تولید شود.
ناهماهنگی وزارتخانه‌های اقتصاد و صمت
یک کارشناس صنعت فولاد نیز که تاکنون مدیریت موفق چند واحد تولیدی فولاد را در آذربایجان‌شرقی بر عهده داشته است، گفت: با توجه به سبقه صنعتی آذربایجان‌شرقی، صنعت فولاد در استان رشد سریعی داشته و این خطه در مقایسه با دیگر مناطق ایران در این حوزه جزو نخستین‌هاست. روشن رنجبر افزود: البته با توجه به رکود فعلی حاکم بر بازار داخلی، تولیدکنندگان فولاد آذربایجان‌شرقی برای صادرات این محصول می‌کوشند. وی اضافه کرد: خوشبختانه ما صادرات خوبی به ترکیه که از غول‌های این صنعت در جهان است، داریم؛ شرق ترکیه چون فاقد صنایع فولاد است، بازار خوبی برای صنعت فولاد آذربایجان‌شرقی محسوب می‌شود.
رنجبر در پاسخ به این پرسش که صادرات فولاد به منطقه قفقاز در چه وضعیتی است، گفت: جمهوری‌های قفقاز در قالب اتحادیه اوراسیا تعرفه ۱۸ درصدی برای همدیگر اعمال می‌کنند، اما این رقم برای فولاد صادراتی ایران ۳۰ درصد و بالاست؛ البته ترکیه با رایزنی‌هایی که کرده، با همان تعرفه ۱۸ درصدی محصولات خود را به کشورهای اوراسیا صادر می‌کند؛ ما نیز با توجه به مناسبات سیاسی خوب با این اتحادیه، در صورت چانه‌زنی‌های لازم می‌توانیم با همان تعرفه فولاد صادر کنیم. کارشناس صنعت فولاد تشریح کرد: یکی از مزیت‌های نسبی ما در صنایع فولاد، وجود مواد اولیه و انرژی ارزان‌قیمت است و بر پایه همین مزیت نیز اکنون در زمینه صادرات آهن اسفنجی به ترکیه، فعالیت خوبی داریم.
منبع:دنیای اقتصاد