عبدالناصر همتی با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در تشریح عملکرد بانک مرکزی در پاسخ به چرایی مسدودی کارت بانکی مهاجران افغان، اظهار داشت: آنچه انجام شد در حقیقت بی تدبیری یکی دو بانک بود؛ البته از قبل اعلام کرده بودیم که کد شهاب نداشته باشند، ساتنا انجام نمی شود، من همان شب با مدیران این دو بانک صحبت کردم و گفتم باید یک ماه فرصت دهید تا این افراد برای اعلام شناسه ملی یا کد اتباع به شعب مراجعه کنند؛ هرچند بانک ها می گفتند از قبل پیامک داده بودیم ولی به نظرم بانک ها هم خیلی جدی نبودند.
وی با بیان اینکه سهل انگاری و بی تدبیری برخی از دوستان بانکی باعث این مشکل شد، افزود: یک رسمی دارند که هر اتفاقی در سیستم بانکی می افتد می گویند دستور بانک مرکزی است! درحالی که سالهاست به بانک ها ابلاغ کرده ایم که مصوبات مبارزه با پولشویی را اجرا کنند و ... .
همتی درباره علت تأخیر در اجرای اصلاحات قانون جدید چک، گفت: برخی از مشتریان در این چند ماه فرصت آموزش استفاده از چک‌های جدید را خواهند داشت ولی از اول سال 1400 این قانون به صورت اجباری اجرایی خواهد شد و الان به صورت اختیاری می توانند ثبت ، تایید و انتقال چک را در صیاد ثبت کنند.
وی درباره حمایت از کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا، عنوان کرد: ما چیزی حدود 75 هزار میلیارد تومان اختصاص دادیم و نزدیک 30 هزار میلیارد تومان را وام یک میلیونی به سرپرستان خانوارهای یارانه بگیر دادیم و از این طریق کمک خوبی شد. نزدیک 8 هزار میلیارد تومان را نیز 200 تا 300 هزار مشاغل استفاده کردند و برای 190 هزار نفر هم حدود 4 هزار میلیارد تومان ودیعه مسکن پرداخت شد و تا آخر سال هم بخش بزرگی از این مبلغ را کمک می کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نگرانی ما کنترل رشد نقدینگی است و نمی خواهیم رشدهای انفجاری در نقدینگی و تورم داشته باشیم، تصریح کرد: به همین خاطر دست ما در پرداخت تسهیلات حمایتی بسته است! تلاشمان را کرده ایم که نقدینگی را کنترل کند ولی عمده تورم و نقدینگی ریشه در بودجه و تحریم های بی سابقه دارند. البته در ماه دهم از سال رشد 18 درصدی پایه پولی را تجربه می کنیم که این علیرغم تحریم بسیار کارنامه خوبی است.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره وضعیت بازار ارز اینطور توضیح داد که بازار نرخ دلار 20 هزار تومانی را در هفته های قبل دید و بازهم خواهد دید؛ جو روانی حاکم در بازار سرمایه و ارز باعث تغییرات در این بازارها می شود. انتظارات حتما تعدیل خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که دلار به زیر 20 هزار تومان می رسد؟ ممکن است چنین رقمی در بازار ارز ثبت شود؟ گفت: بله ممکن است و بنده معتقدم امکان تعدیل نرخ ارز وجود دارد.
همتی با اشاره به اینکه فضای بازار سرمایه و ارز متاثر از فعل و انفعالات سیاسی است، افزود: اگر به منابع دسترسی پیدا کنیم قدرت بازارسازی بانک مرکزی افزایش خواهد یافت. من معتقد به سرکوب نرخ ارز نیستم، اما معنای این عدم تعدیل نرخ نیست.
وی ضمن تأکید براینکه از جمله کسانی هستم که معتقدم دخالت بانک مرکزی در بازار باید هدفمند باشد، تصریح کرد: سال آینده با تعدیل نرخ و بهبود شرایط سیاسی به تورم هدف نزدیک خواهیم شد. البته توجه کنید که نمی توان به متغیرهای کلان اقتصادی به صورت منفرد نگاه کرد.
همتی از کاهش شتاب تورمی در یکی دو ماه اخیر گفت: انشالله با کاهش انتظارات تورمی و کاهش شتاب رشد نرخ ارز در سال آینده به تورم هدف نزدیک خواهیم شد. اقتصاد ما به شدت به نرخ ارز حساس است و فقط نباید صادرکننده را دید، واردکننده و مردم عادی را هم باید در نظر داشت؛ نرخ ارز در قدرت خرید مردم اثر می گذارد.
وی با بیان اینکه تلاشمان این است که تولید ملی آسیبی نبیند، افزود: هدف بانک مرکزی آسیب به تولید نیست و ما همه شرایط را در نظر می گیریم؛ ما دیگر شرایط قبل را نخواهیم داشت و بنظرم سخت‌ترین شرایط را گذراندیم و مذاکراتی که با جاهای مختلف داریم نشان میدهد که احتمالاً شرایط بهتر خواهد شد.
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوالی درباره احتمال جبران کسری بودجه دولت در پایان سال با استفاده از افزایش نرخ ارز، گفت: اینکه بانک مرکزی به دنبال افزایش نرخ ارز است به هیچوجه صحیح نیست و تمام تلاش ما در بانک مرکزی تعدیل نرخ است.
وی افزود: طی سال گذشته 15 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی تامین کردیم که 7 میلیارد دلار از آن از ذخایر بانک مرکزی بوده است. امسال نیز بخشی از نیازهای دولت را از ذخایر بانک مرکزی تامین کردیم.
رئیس کل بانک مرکزی درباره آخرین وضعیت پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی گفت: هنوز خبری نشده است، ولی ما حتما اقدامات قضایی را انجام میدهیم و باید سود پول ما را هم بدهند؛ امیدواریم قبل از اینکه مسیر ما از این جهت به نتیجه برسد خودشان (کره جنوبی) راهی برای بازگرداندن پول های ایران پیدا کنند.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی علیرغم تمام فشارها و مشکلات ارزی، کالای اساسی و دارو را تامین کرد، افزود: خوشبختانه وضعیت صادرات نفت در حال حاضر خیلی بهتر از قبل شده است و صادرات فرآورده‌ها نیز خیلی شرایط خوبی دارد.
همتی درباره دستاوردهای سفر عمان گفت: در سفر عمان مذاکرات خوبی انجام شد و اراده قوی‌ای برای گسترش روابط مالی و تجاری ایران و عمان مشاهده شد.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: خنثی سازی تحریم ها به خوبی انجام شده و پیگیری خواهیم کرد که سایر کشورها شرایط دسترسی ما به منابع مان را هر چه زودتر فراهم کنند.
همتی درباره ارز 4200 تومانی تصریح کرد: ارز بازار آزاد الان 23 هزار تومان است، اگر 4200 را برداریم، باید این نرخ را به 23 هزار تومان برسانیم، مردم باید بدانند الان کنجاله ، ذرت ، روغن ، سویا با ارز ٢٣ هزارتومانى نیست با ارز بین ٩ تا ١٣ هزار تومانى است؛ مرغی که الان 20 هزار تومان است با دلار 23 هزار تومانی دیگر 20 هزار تومان نمی ماند.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی طی سال جاری 9 میلیارد دلار ارز 4200 تومانی برای تامین کالاهای اساسی اختصاص داده است، تأکید کرد: ارز باید تک نرخی باشد و رانتی نباشد ولی باید با تدبیر این کار انجام شود و شوک قمیتی به جامعه وارد نشود.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: من مخالف حذف ارز 4200 تومانی نیستم اما باید ابعاد مختلف آن دیده شود و آسیبی به زندگی روزمره مردم وارد نشود. اگر 40 هزار تومان میخواهیم به مردم بدهیم 80 هزار تومان به هزینه هایشان اضافه نکنیم.
همتی ضمن اشاره به اینکه عملکرد صادرکنندگان در بازگشت ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما، خوب ارزیابی می شود، تصریح کرد: در حال حاضر وارد کنندگان در نیما خرید ارز نمی‌کنند و عرضه از تقاضا بیشتر شده است. واردکنندگان پیش‌بینی کاهش نرخ ارز را دارند برای همین عرضه بیش از تقاضاست.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره برنامه بانک مرکزی برای نرخ سود بانکی اظهار داشت: به دلایلی نمی توانیم نرخ سود بانکی را بالا ببریم که دلیل اول آن ناترازی بانک‌هاست که این کار باعث ناترازی بیشتر بانک ها می شود؛ تورم فعلی ناشی از نرخ سود نیست بلکه ناشی از شوک نرخ ارز و انتظارات است؛ اول باید انتظارات کنترل شود و بعدا درباره نرخ سود بانکی تصمیم گرفت ولی برای نرخ سود بین بانکی در نظر داریم سود را به 18.5 درصد کاهش دهیم.
همتی باردیگر در واکنش به ادعای بورسی ها مبنی بر تأثیر افزایش نرخ سود بین بانکی در ریزش بورس، گفت: بازار سرمایه مسیر خوبی برای توسعه کشور است. نرخ بهره بین بانکی ربطی به بورس ندارد. آنچه می‌تواند بر بورس تاثیر بگذارد نرخ سپرده است که تغییری نکرد. میخواهیم نرخ بین بانکی میانگین کریدور باشد بین 14 تا 22. باتوجه به سیاست عملیات بازار باز مصمم هستیم که نرخ بین بانکی را در میانگین کریدور بیاوریم. در تلاش هستیم تا چند روز آینده نرخ بین بانکی را بین 18 تا 18.5 درصد کاهش دهیم.
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص طرح مجلس برای افزایش وام ازدواج در سال آینده، گفت: در سال جاری 770 هزار وام ازدواج توسط شبکه بانکی پرداخت شده است. اگر مبلغ وام ازدواج افزایش یابد، قدرت پرداخت بانکها کاهش می‌یابد چرا که باید از منابع قرض‌الحسنه پرداخت کنند و با این حساب صف دریافت وام تشکیل می شود. نکته دوم اینست که مبلغ اقساط زیاد می‌شود و تضامین درخواستی بانکها نیز تغییر می کنند که ممکن است منجر به سخت گیری شود. بنابراین منابع و مصارف تسهیلات پرداختی باید متوازن باشد.
وی درباره تورم هدف 22 درصدی در سال آینده اینطور گفت که پیش بینی تورم هدف، (22 درصد) بر اساس پیش‌فرض‌هایی همانند ارز نیمایی 17 هزار تومان بود، اما نوسانات ارزی مانع شد. تورمی که در حال حاضر شکل گرفته ناشی از شوک ارز و انتظارات است.
همتی در خصوص تسهیلات پرداختی شبکه بانکی و حمایت از تولید هم اظهار داشت: بانک مرکزی و شبکه بانکی طی سال جاری 12 هزار میلیارد تومان برای قانون اشتغال روستایی، 21 هزار میلیارد تومان بابت مسکن روستایی، 85 هزار میلیارد تومان برای بنگاه‌های کوچک پرداخت کرده‌اند.
وی در خصوص کج سلیقگی برخی از بانک ها و تملیک واحدهای تولیدی گفت: در این مورد شکی نیست و بنده هم قبول دارم. اما خب واقعیت هم این است که بعضی ها بدهیشان را به بانک ها نمی دهند. برای این موضوع کمیته ای متشکل از معاونان بانک مرکزی و دادستانی و بانکها تشکیل شده که مقر شده موارد واحدهای تولیدی بررسی شوند.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه واحدهایی که تملیک شده اند غالبا متروکه بوده اند و بانکها واحد فعال را تملیک نمی‌کنند، ادامه داد: ما باید هم خدماتی که بانک های می دهند را ببینیم و از سوی دیگر اشتباهاتی دارند که بنده هر روز چندین نامه اعتراضی به بانک ارسال می کنیم. بالاخره 20 هزار شعبه در سراسر کشور کار وام دهی انجام می دهند، و با تولیدکنندگان برخورد می کنند، خب ممکن است برخی هم برخورد درستی نداشته باشند.
وی در خصوص ادغام بانک‌های نظامی هم گفت: پروژه ادغام 6 بانک تدبیر مقام معظم رهبری بود و کار بزرگ و ارزشمندی بود که به نحو مطلوبی انجام شد. دو سال و نیم وقت و انرژی حوزه نظارت بانک مرکزی و بانک سپه و نیروهای مسلح صرف شد و با کمترین حواشی این پروژه به سرانجام رسید./ایران جیب
