نحوه تعامل دنیا با سویههای جدید کرونا، شرایط رشد اقتصادی در سطح جهانی و بهویژه کشورهای بزرگ و توسعهیافته، سیاستهای چین در روند تولید و مصرف فولاد، بحران انرژی و مدیریت آن در سال ۲۰۲۲ مهمترین عوامل موثر بر بازار فولاد به شمار میروند.
بازار فولاد و محصولات فولادی در سال ۲۰۲۱ روزهای درخشان و پررونقی را پشت سر گذاشت. در طول یک سال گذشته شاهد ثبت رکوردهای جدید قیمتی از فولاد در بازارهای بینالمللی بودیم. روند خرید و فروش این محصولات در سال ۲۰۲۲ نیز مثبت ارزیابی میشود؛ با این وجود تکرار رکوردشکنیهای سال ۲۰۲۱ دور از ذهن است.
کرونا و سویههای جدید
همهگیری ویروس کووید-۱۹ همچنان یکی از عوامل اثرگذار بر بازار فولاد در سال ۲۰۲۱ بود؛ با این حال، این اثرگذاری محدود برآورد میشود. درواقع بزرگترین اقتصادهای دنیا توانستهاند بر روند این پاندمی غلبه کنند و بر چالشهای اقتصادی ناشی از همهگیری کرونا فائق آیند. اما شیوع مجدد سویههای جدید کرونا، لطمات کوچکی را به بازارها وارد کرد؛ هرچند باید اعتراف کرد واکسیناسیون گسترده در سطح دنیا و بهویژه کشورهای توسعهیافته درنهایت مانع وارد آمدن ضربهای جدی به اقتصادهای مختلف بر اثر شیوع سویههای جدید کرونا شد. با این حال، شیوع سریع سویه جدید اُمیکرون در روزهای پایانی سال ۲۰۲۱ و احتمال شدت گرفتن آن در ماههای آغازین سال جدید میلادی در بسیاری از کشورها، سیگنال منفی را روانه بازارها کرده است. تزریق محرکهای مالی قابل توجه از سوی چین و ایالات متحده امریکا بهعنوان بزرگترین اقتصادهای دنیا، از مهمترین عوامل اثرگذار بر بازار فولاد در سال ۲۰۲۱ بودند. محرکهای مالی یادشده زمینه افزایش تقاضا برای فولاد را فراهم کرد و رشد قیمت این فلز را در بازارهای جهانی به دنبال داشت. حال روند توسعه اقتصادی دنیا در سال ۲۰۲۲ خود از مهمترین عوامل موثر بر بازار فولاد خواهد بود.
چین، بازیگردان بازارها
میزان رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۲ برابر ۵.۵ درصد برآورد شده که رقمی امیدوارکننده است. چین بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده فولاد دنیا است؛ بنابراین عملکرد این کشور تاثیر بسزایی بر بازار فولاد دنیا خواهد داشت. با توجه به روند صعودی رشد اقتصادی این کشور برای سال ۲۰۲۲ انتظار میرود همچنان میزان تقاضا برای فولاد در این سال مثبت باشد. در همین حال انتظار میرود محرکهای مالی اختصاصیافته به بخش زیرساخت نیز در ایالات متحده افزایش یابد. همین رشد نیز خود محرک مثبت دیگری برای بازار فولاد خواهد بود.
انرژی؛ محرک قیمت
افزایش نرخ انرژی شامل گاز و زغالسنگ از مهمترین عوامل رونق بازار فولاد در سطح دنیا و در سال ۲۰۲۱ بود. انتظار میرود مشکل کمبود انرژی در سال ۲۰۲۲ نیز ادامه یابد. بدون تردید این چالش از یک سو از تولید در سطح دنیا خواهد کاست. از سوی دیگر نیز با افزایش هزینه تمامشده تولید، خود بهعنوان محرکی برای قیمتها عمل خواهد کرد.
سیاستهای چین برای کاهش آلودگی هوا و انتشار کربن در هوا، دیگر عامل موثر بر بازار فولاد در سطح دنیا به شمار میرود. این کشور در زمستان پیشرو، المپیک زمستانی را برگزار خواهد کرد. درنتیجه دولت چین به دنبال آن است که شاخصهای آلایندگی هوا در زمستان در این کشور، در سطح قابلقبولی باشد؛ بنابراین اینگونه سیاستهای سختگیرانه در چند ماه آینده نیز ادامه خواهند داشت. برآورد دولت چین نیز این است که میزان تولید فولاد این کشور در سال ۲۰۲۲ مشابه تولید آن در سال جاری میلادی باشد.
نگاهی به روند تولید فولاد
براساس آمار منتشرشده از سوی انجمن جهانی فولاد، میزان تولید این فلز در نوامبر ۲۰۲۱ میلادی برابر ۱۴۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن برآورد شده است. این حجم از تولید در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۰، حدود ۹.۹ درصد کمتر است. چین در مقام بزرگترین فولادساز دنیا در ماه نوامبر، بیشترین افت تولید را از آن خود کرد؛ به نحوی که میزان تولید فولاد این کشور طی ماه نوامبر به ۶۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تن رسید. این رقم نسبت به میزان تولید فولاد چینیها در نوامبر ۲۰۲۰ حدود ۲۲ درصد کمتر بود. در عین حال در مدت ۱۱ ماه ابتدایی سال ۲۰۲۱ برابر ۹۵۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تن فولاد خام در چین تولید شده که این رقم ۲.۶ درصد کمتر از میزان تولید فولاد خام چین در مدت مشابه در سال ۲۰۲۰ بود. از اواسط سال ۲۰۲۱، دولت چین فولادسازان این کشور را مجاب کرد که سطح تولیدات خود را در حد سال قبل نگه دارند. این سیاست در شرایطی اعمال شد که فولادسازان چینی در نیمه نخست امسال ۱۰ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته تولید کرده بودند؛ بنابراین ناچار شدند در نیمه دوم سال ۲۰۲۱، از میزان تولید خود بکاهند. همین موضوع به کمبود عرضه فولاد در بازارهای صادراتی و به دنبال آن رشد نرخ این محصول منجر شد.
استمرار روند کاهش تولید فولاد چین در ماه نوامبر باوجود رفع محدودیتهای برقی میتواند نشان از تثبیت سیاست افت تولید در سطوح کمتر برای سال ۲۰۲۲ باشد. در عین حال که از میزان تولید فولاد چین طی ۱۱ ماه ابتدایی امسال کاسته شده، برآورد میشود میزان تقاضا برای فولاد این کشور متاثر از دادههای ضعیف ساختوساز ضعیف کاهشی بوده باشد و به این ترتیب این بازار در تعادل قیمتی قرار دارد. در همین حال انتظار میرود میزان تولید فولاد در چین برای سال ۲۰۲۲ نیز مشابه تولید این کشور در سال ۲۰۲۱ باشد.
سخن پایانی
از مجموع موارد یادشده میتوان اینطور برداشت کرد که نحوه تعامل کشورها برای فائق آمدن بر چالشهای ناشی از همهگیری ویروس کرونا، بهای سنگآهن، زغالسنگ و انرژی و همچنین تغییر سیاستهای چین بهویژه با هدف کاهش آلایندگی و آمادگی این کشور برای برگزاری المپیک زمستانی، از مهمترین عوامل اثرگذار بر بازار فولاد در سال ۲۰۲۰ میلادی خواهند بود./صمت