با توجه به اهميت توسعه صادرات غيرنفتی و محصولات با ارزش افزوده بالاتر به جای خام‌فروشی، ضرورت دارد تدابير لازم جهت کاهش چالش‌های موجود در توليد و صادرات اين محصولات از سوی دولت و سازمان‌های ذی‌ربط انديشيده شود. محصولات نوردی فولادی مانند ميلگرد، تير آهن، نبشی و …، از جمله محصولاتی به شمار می‌آيند که می‌توانند جای پای صنعت فولاد ايران در بازارهای جهانی را مستحکم‌تر از قبل کنند. با اين وجود، نوردکاران فولادی کشور با مشکلاتی در بخش‌های مختلف از جمله کمبود مواد اوليه، افزايش چشمگير قيمت حامل‌های انرژی، قيمت‌گذاری دستوری در زنجيره فولاد و همچنين وضع بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های صادراتی غيرکارشناسانه مواجه‌اند که اين معضلات، از پتانسيل توسعه توليد و صادرات محصولات نوردی طي ماه‌های اخير کاسته است. در همين راستا، خبرنگار پايگاه خبری و تحليلی «فلزات آنلاين» گفت‌وگويی با کريم رحيمی، مديرعامل شرکت فولاد ناب تبريز تدارک ديده است که متن کامل آن را در ادامه خواهيد خواند:
توضيحاتی در ارتباط با زمينه فعاليت شرکت فولاد ناب تبريز ارائه بفرماييد.
شرکت فولاد ناب تبریز در راستای تامین نیاز صنایع کشور به مقاطع فولادی، در سال ۱۳۸۲ در شهر تبریز به ثبت رسید. در ادامه عملیات ساختمانی و نصب و راه‌اندازی خط تولید آغاز شد و در تابستان سال ۱۳۸۲، این شرکت با به‌کارگیری از تجهیزات مدرن و به همت متخصصان داخلی و خارجی به بهره‌برداری رسید. این مجتمع شامل دپارتمان تولید، ابزارسازی، انبار محصول و مواد خام، اداری، آزمایشگاه و مرکز بهداشت کارگری است. ظرفیت اسمی تولید شرکت ۴۵۰ هزار تن در سال است و انواع نبشی از سایز ۲۰ تا ۱۰۰، ناودانی از سایز ۸۰ تا ۱۸۰ و تیرآهن از سایز ۱۲۰ تا ۱۸۰ جهت مصارف ساختمانی، نفت و گاز، خطوط انتقال نیرو، سدسازی و… در کشور در شرکت فولاد ناب تبریز تولید می‌شود. شرکت فولاد ناب تبریز با دو خط تولید مجهز به مدرن‌ترین تجهیزات نورد، به تولید انواع مقاطع فولادی مورد نیاز بازار در سایزهای مختلف می‌پردازد. این خطوط از کوره‌های پیش‌گرم، استندهای نورد، بسترهای خنک‌کننده، ماشین‌های صاف‌کن و واحدهای بسته‌بندی تشکیل شده است. ضمن اینکه تعداد نیروی انسانی شاغل در این شرکت به صورت مستقیم ۴۰۰ نفر است و به طور غیر مستقیم، بالغ بر یک هزار و ۲۰۰ نفر در حال همکاری با این شرکت هستند.
نوردکاران فولادی کشور با چه چالش‌های عمده‌ای مواجه هستند و نقش دولت در رفع اين معضلات چيست؟
کمبود مواد اولیه، یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که نه تنها ما بلکه اکثر تولیدکنندگان محصولات نوردی با آن مواجه‌اند. متاسفانه دولت وظیفه حاکمیتی خود را به بورس کالای ایران واگذار کرده و این موضوع تعادل عرضه و تقاضا در بازار را بهم زده است. واقعیت امر این است که اگرچه بورس در تعریف به عنوان محل شفافیت شناخته می‌شود اما در عمل این کارایی را ندارد. این تالار صنعتی متاسفانه مانند واحد بازرگانی یک بنگاه اقتصادی عمل می‌کند و با مهندسی عرضه و قیمت‌گذاری دستوری، کل زنجیره فولاد کشور را تحت تاثیر قرار داده است. عرضه تمام محصولات فولادی در بورس، تبعات منفی به همراه داشته و با این کار عملا روابط نظام تولید، توزیع و فروش در بازارهای منطقه‌ای بهم خورده و محصول نهایی با قیمتی بالاتر از قیمت تمام شده به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
از آنجایی که حوزه نورد با مازاد تولید همراه بوده و مشکلی در بازار وجود نداشته است، بنابراین واحدهای نوردی نباید ملزم به عرضه محصولات خود در بورس باشند؛ مگر گروهی از تولیدکنندگان که مواد اولیه خود را از بورس کالای ایران تامین می‌کنند. بنابراین عرضه محصولات واحدهای نوردی در این تالار صنعتی می‌تواند اختیاری شود؛ چراکه بسیاری از واحدها با توجه به دوری از مرکز و رویکرد صادراتی که دارند، عرضه در بورس برای آن‌ها مقرون به صرفه نیست. به ویژه تولیدکنندگان فعال در آذربایجان که برای تامین مواد اولیه، باید هزینه‌های هنگفتی برای حمل‌ونقل مواد معدنی در نظر بگیرند. افزایش بی‌رویه قیمت حامل‌های انرژی و قطعی برق در روزهای گرم سال و قطعی گاز در روزهای سرد سال، معضل دیگری است که نوردکاران در روزهای مختلف سال با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. سهم صنعت فولاد از حامل‌های انرژی، ۵ درصد اما سهم این صنعت از قطعی گاز ۱۰۰ درصد است و این مسئله به هیچ وجه به نفع فولادسازان نیست. از طرفی، با توجه به اینکه خوراک اولیه بسیاری از نیروگاه‌های برق کشور گاز است، در صورت کمبود گاز، برق هم نخواهیم داشت. متاسفانه هر زمانی که جامعه دچار بحران انرژی می‌شود، دولت با استدلال اینکه فولاد یک صنعت انرژی‌‌بر است، برق و گاز واحدهای فولادی را قطع می‌کند؛ در حالی که سهم صنایع از مصرف گاز تنها ۲۵ درصد، پتروشیمی ۲۲ درصد، حمل‌ونقل ۶ تا ۷ درصد و مابقی آن مرتبط با مصرف خانگی است.
باید توجه داشت که با افت فشار گاز در فصل زمستان، میزان تولید واحدهای فولادی عملا ۳۰ درصد کاهش پیدا می‌کند و این در حالی است که ما با افزایش سایر هزینه‌های تولید اعم از بیمه، مالیات، حقوق و دستمزد و … طی ماه‌های اخیر مواجه بوده‌ایم. به دنبال این معضلات، از حدود ۱۷ واحد نوردی فعال در کل آذربایجان، خطوط تولید حدود هفت شرکت به طور کلی تعطیل شده و مابقی نیز با افت شدید تولید مواجه شده‌اند. متاسفانه قطعی برق و گاز، برنامه‌ریزی برای تولید و صادرات پایدار شرکت فولاد ناب تبریز را هم تحت‌الشعاع قرار داده است. وضع قوانین و دستورالعمل‌های صادراتی غیرکارشناسی، از دیگر معضلات مهمی است که نوردکاران فولادی همواره با آن مواجه بوده‌اند. در حالی که با وجود تحریم‌های نفتی و با توجه به اینکه ظرفیت تولید فولاد کشور بیش از نیاز داخل است، تسهیل شرایط صادرات باید در اولویت قرار بگیرد.
با توجه به اهميت بومي‌سازی در صنعت فولاد، شرکت فولاد ناب تبريز چه اقداماتی در اين حوزه انجام داده است؟
مقوله بومی‌سازی قطعات و تجهیزات در صنعت فولاد، همواره مورد توجه شرکت‌های مطرح و برجسته فولادی کشور قرار داشته است. شرکت فولاد ناب تبریز هم با تکیه بر دانش و تجربه متخصصان کارآزموده و مجرب خود، اقدامات قابل توجهی در این زمینه انجام داده است. واحد ابزارسازی شرکت فولاد ناب تبریز در کنار امور تولید، نقش بسیار مهمی در ساخت و تامین قطعات تجهیزات و قطعات مورد نیاز شرکت دارد؛ به طوری که بیش از ۷۰ درصد نیازهای خط تولید پس از طراحی در دفتر فنی شرکت، در کارگاه ابزارسازی ساخته و مونتاژ می‌شود. از جمله اقدامات شرکت فولاد ناب تبریز در این حوزه می‌توان به ساخت لابرنت‌های غلتک‌های نورد، پیچ‌های بالکن نورد و فولاد، شفت غلطک‌های رینکی فولاد، چهارشاخ‌های گاردان، استندهای نورد، یولوق برگردان شمش متحرک و قابل تنظیم، غلتک‌های دستگاه‌ها صاف‌کن، فولی‌های فولادی، دنده حلزونی جعبه گیربکس و… اشاره کرد.
رويکرد شرکت فولاد ناب تبريز در سال ۱۴۰۲ به ويژه در بازارهای صادراتی چيست؟
شرکت فولاد ناب تبریز همواره حضور چشمگیری در بازارهای صادراتی داشته است و ما در سال ۱۴۰۱ برای ششمین سال متوالی، به عنوان صادرکننده برتر استان آذربایجان شرقی انتخاب شدیم. این شرکت با بهره‌مندی از گواهینامه‌ها و استانداردهای مورد نیاز صادراتی، از قابلیت‌های فراوانی برای تبدیل شدن به یک برند جهانی در صنعت فولاد برخوردار است. کشورهایی مانند افغانستان، عراق، ازبکستان، پاکستان، گرجستان، ارمنستان، ترکمنستان و آذربایجان، از جمله بازارهای صادراتی هدف شرکت ما به شمار می‌آیند. معتقدیم که رونق تولید، به بهبود شرایط اقتصادی و در نهایت کنترل تورم منجر خواهد شد و صنعت فولاد به ویژه صنایع نورد فولادی می‌توانند نقش بسزایی در این زمینه ایفا کنند./ فلزات آنلاین