در این مقاله با بازیافت فولاد آشنا می شویم، فولاد و به طور کلی فلزات، جزئی از زندگی روزمره‌ی ما هستند، فولاد در اتوموبیل‌های ما، ساعت ما، موبایل، ساختمان، اتوبوس، هواپیما و حتی در ظروف غذای ما وجود دارد. فلزات به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ی اول فِروها و دسته‌ی دوم غیرفروها . فلزات فرو، در بافت خود دارای آهن و فولاد هستند. آلومینیوم، مس و برنج جزو فلزات غیرفرو هستند.
فولاد صد درصد بازیافت پذیراست
فولاد بیشترین ماده‌ی بازیافت شده در جهان است و این قابلیت را دارد که به طور کامل و صد در صد بازیافت شود. جدا کردن انواع فلزات فرو و غیرفرو از هم، کار بسیاری ساده‌تر و ارزان‌تری نسبت به جدا کردن انواع پلاستیک از یکدیگر است.
فرآیند بازیافت فولاد
بازیافت فولاد چهار مرحله دارد. ابتدا باید ضایعات فلزی را به طور کامل طبقه‌بندی و انباشت کرد. هر فلز غیرفرویی که در ترکیبات خود آهن و فولاد داشته باشد هم در کنار فولادها قرار می‌گیرد تا فولاد از آن جدا و بازیافت شود. در مراکز انباشت ابتدا ضایعات فلزی را طبقه‌بندی، سپس ضایعات جدا شده را به مراکز بازیافت می فروشند که در آنجا ابتدا تکه تکه شده و سپس توسط کوره‌های قوس الکتریکی ذوب و فولاد آنها به صورت ورق و یا شمش به تولیدکنندگان محصولات فولادی می فروشند اما این فرآیند جزئیات بسیاری دارد.
جمع‌آوری و طبقه‌بندی فولاد
این اولین مرحله در بازیافت فولاد است. ضایعات فلزی بسیاری جمع‌آوری می‌شوند. برای مثال می‌شود به اجناسی که با فولاد سفید درست شده‌اند اشاره کرد و بسیاری محصولات دیگر از جمله، دوچرخه، اتوموبیل، باتری، حتی سینک ظرف‌شویی آشپزخانه. بعد از جمع‌آوری این ضایعات، جداکننده‌های غول‌آسا وارد عمل می‌شوند.
امروزه قیمت ضایعات فلزی به خاطر تقاضای بالای بازار و قابلیت بازیافت آنها، بالا رفته است.
پرس کردن و تکه تکه کردن
در این مرحله فلزات ابتدا پرس شده تا برای قرار گرفتن روی کمربند تبدیل آماده شوند. بر روی کمربند تبدیل، یک دستگاه تکه تکه کننده، این فلزات را به قطعاتی به اندازه‌ی کف دست تبدیل می‌کند.
جداسازی فولاد
در این مرحله، فلزات تکه تکه شده وارد میدان‌های مغناطیسی می‌شوند تا فروها از غیرفروها جدا شوند. با این جدا سازی متوجه خواهیم شد که کدام تکه دارای آهن و فولاد است. بعد از این جدا سازی با استفاده از فشار هوای داغ با دمایی در حدود 550 درجه‌ی سانتیگراد، مواد غیر فلزی مثل رنگ و چسب و... از این فلزات جدا می‌شود و یک دستگاه مکش این ناخالصی‌ها را مثل یک جاروبرقی از فلزات جدا می‌کند.
ذوب و خالص‌سازی
در این مرحله، ضایعات فلزی در کوره‌های بزرگ ذوب می‌شوند. این کوره‌ها بر اساس ویژگی‌های مختلف فلزات مشخص می‌شوند. مثلاً دمای ذوب فلزات می‌تواند نقش مهمی در این جداسازی داشته باشد. خواص شیمیایی فلزات این اجازه به ما می‌دهد که در مرحله‌ی مذاب آنها را با فرآیندی به نام الکترولیز از هم جدا کنیم. پس از این جداسازی، آهن، فولاد و دیگر فلزات جدا شده به ظرف‌های مخصوص خود رفته و خنک می‌شوند.
انرژی مصرفی در بازیافت فولاد
هزینه‌ی انرژی در بازیافت فولاد و به طور کلی فلزات بالاست اما مقدار آن به شدت کمتر از مقدار مصرفی آن در فرآیند تولید فولاد از مواد خام است. به عنوان مثال، بازیافت فولاد 75% کمتر از تولید آن از مواد خام نیاز به انرژی دارد.
استرالیا رکورددار بازیافت فولاد است آنها 90% از فولاد خود را از بازیافت به دست می‌آورند.با تولید هر تن فولاد از طریق بازیافت، 1130 کیلوگرم سنگ معدن آهن، 630 کیلوگرم زغال‌سنگ و 54 کیلوگرم سنگ آهک، ذخیره می‌شود.
قیمت فولاد بازیافتی
قیمت فولاد بازیافتی به قیمت ضایعات فلزی بستگی دارد و متغیر است. عوامل زیادی بر قیمت ضایعات فلزی تأثیر می‌گذارند از جمله قیمت خود فلزات، میزان تقاضا، هزینه‌ی انرژی، هزینه‌ی تولید و... .
در خصوص فولاد بازیافتی بشرح دسته های زیر می‌توان گفت با فراخور زمان قیمت آنها متفاوت می باشد.
- فولاد ورقه ورقه شونده
- فولاد نوع یک آماده شده
- فولاد نوع یک آماده نشده
مزایای بازیافت فولاد
بازیافت فولاد و به طور کلی بازیافت فلزات نقاط قوت بسیاری دارد. این نقاط قوت را می‌توان به چهار دسته‌ی اصلی تقسیم کرد:
1- بازیافت فولاد با محیط زیست سازگار است
بازیافت فولاد کار بسیار مهمی برای سالم نگه داشتن محیط زیست است. بازیافت فولاد باعث می‌شود به میزان بسیار زیادی از مصرف منابع طبیعی جلوگیری شود و دیگر نیاز به حفر معادن با این ابعاد نخواهیم بود. علاوه بر اینکه هر تن فولاد حدود 1/5 تن آهن و نیم تن زغال‌سنگ را نجات می‌دهد، به طور غیر مستقیم مصرف آب را هم به میزان هزاران لیتر کاهش می‌دهد.
2- فولاد کیفیت خود را در بازیافت از دست نمی‌دهد
فولاد بعد از بازیافت هم مقاومت خود را از دست نمی‌دهد. در واقع فولاد می‌تواند بارها و بارها بازیافت شود و باز هم مثل روز اولش باشد. زیرا فولاد ویژگی‌های طبیعی خود را حفظ می‌کند. چه در ساخت و ساز و چه تولید محصولات فولادی دیگر، فولاد بازیافتی گزینه‌ی بسیار مطمئن و خوبی است.
3- بازیافت فولاد ساده است
برخلاف بسیاری از مواد پلاستیکی و حتی فلزی دیگر، فولاد برای بازیافت شدن نیاز به طبقه‌بندی بر اساس اندازه و رنگ ندارد. این یعنی سادگی بازیافت فولاد. با کمی تلاش می‌شود به جاهای خیلی خوبی در بازیافت فولاد رسید.
4- بازیافت فولاد آلودگی‌‌های ضایعات را کاهش می‌دهد
بازیافت ضایعات فلزی و تولید محصولات جدید با آنها، از انباشت ضایعات جلوگیری می‌کند. وقتی که از فولاد بازیافتی استفاده می‌کنید، به طور غیر مستقیم از انباشت ضایعات جلوگیری کرده‌اید. همان زباله‌های مواد غذایی برای محیط زیست ما کافی است.
بنابراین با توجه به موارد فوق بازیافت فولاد از اهمیت خاصی برخوردار بوده و موجب صرفه‌جویی در انرژی، هزینه و منابع طبیعی می گردد که از مهم‌ترین دلایل روی آوردن به بازیافت فولاد می باشد.
منبع:گروه تأمین محتوای فولاد24